Deze standaard vervangt vanaf 1 januari 2024 de voormalige Standaard 4400N en introduceert nieuwe richtlijnen en vereisten voor het uitvoeren van dergelijke opdrachten. Kenmerkend voor deze opdrachten is dat de accountant geen assurance verstrekt, maar zich ertoe beperkt feitelijke bevindingen te rapporteren in een rapport van specifiek overeengekomen werkzaamheden. De herziene Standaard 4400 benadrukt het belang van duidelijkheid richting de gebruiker en sluit de mogelijkheid uit deelconclusies te trekken over de uitkomsten. De herziene Standaard 4400 biedt daarnaast ten opzichte van de vervallen Standaard 4400N meer toelichtingen in de vorm van A-paragrafen, wat accountants helpt de standaard te interpreteren en toe te passen. Ook zijn er toelichtingen toegevoegd met betrekking tot fraude en niet-naleving van wet- en regelgeving, in plaats van strikte vereisten.
Opdrachtbevestiging
Een van de belangrijkste aspecten van de herziene standaard is de nadruk op het belang van een zorgvuldige opdrachtbevestiging. Accountants moeten ervoor zorgen dat de opdrachtvoorwaarden duidelijk worden vastgelegd en dat alle betrokken partijen overeenstemming bereiken over de uit te voeren werkzaamheden. Dit is cruciaal om misverstanden te voorkomen en om ervoor te zorgen dat de opdracht effectief wordt uitgevoerd. Bij het uitvoeren van de overeengekomen specifieke werkzaamheden is het van groot belang dat accountants zich strikt houden aan de afgesproken taken. De standaard laat geen ruimte voor activiteiten buiten de overeengekomen werkzaamheden. Dit vereist een nauwkeurige en rigoureuze aanpak van de accountant.
Onafhankelijkheid
De herziene standaard benadrukt ook het belang van onafhankelijkheid. Hoewel de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assuranceopdrachten (ViO) geen specifieke onafhankelijkheidsvoorschriften bevat voor deze opdrachten, kunnen wet- of regelgeving, contractvoorwaarden of andere factoren wel onafhankelijkheidseisen stellen. Accountants moeten dit zorgvuldig overwegen en in de opdrachtbevestiging en het rapport vermelden of er onafhankelijkheidseisen van toepassing zijn.
Samenvatting van bevindingen
Daarnaast introduceert de herziene standaard ook het concept van een “samenvatting van bevindingen” in plaats van een “uitspraak op onderdelen”. Dit benadrukt de beperkte professionele oordeelsvorming die van toepassing is bij deze opdrachten. Het doel is de gebruiker in staat te stellen zelf conclusies te trekken op basis van de gerapporteerde feitelijke bevindingen. De herziene standaard besteedt ook aandacht aan het gebruik van schriftelijke bevestigingen. Accountants moeten overwegen of het nodig is schriftelijke bevestigingen van de opdrachtgever te verkrijgen, vooral in situaties waar mondelinge informatie is verstrekt of waar de opdrachtgever niet de verantwoordelijke partij is.
Nauwkeurig documenteren
Bij het uitvoeren van opdrachten onder Standaard 4400 is het essentieel dat accountants de specifieke werkzaamheden nauwkeurig documenteren in een zelfstandig leesbaar dossier. Alle verrichte werkzaamheden, relevante onderliggende documentatie en feitelijke bevindingen moeten worden vastgelegd. Als bepaalde werkzaamheden niet zijn uitgevoerd of zijn gewijzigd, moet dit expliciet worden vermeld in het rapport.
Praktijkcases
Standaard 4400 is van toepassing op een breed spectrum van financiële en niet-financiële opdrachten, waarbij het onderzoeksobject op maat wordt afgestemd. Deze opdrachten vereisen dat de accountant zich strikt houdt aan de overeengekomen werkzaamheden, zonder ruimte voor aanvullende activiteiten.
Voorbeelden van financiële en niet-financiële onderzoeksobjecten zijn:
- Verificatie van financiële transacties. Dit kan inhouden dat de accountant voor specifieke financiële transacties, bijvoorbeeld bij een grote investering of declaraties van bestuurders, nagaat of de transactie overeenkomt met vooraf afgesproken criteria.
- Screening van contractuele overeenkomsten. De accountant kan worden gevraagd na te gaan of weergegeven financiële aspecten van een contract of overeenkomst worden nageleefd conform de overeengekomen voorwaarden. Dit kan bijvoorbeeld omvatten het beoordelen van royaltyovereenkomsten, leasecontracten, of het naleven van financiële clausules in andere contracten.
- Analyse van specifieke financiële informatie. Dit type opdracht kan betrekking hebben op een gedetailleerde analyse van bepaalde financiële rapporten of gegevens, zoals winst- en verliesrekeningen, balansen of cashflowoverzichten voor een specifieke periode of voor een specifiek doel.
- Onderzoek naar fraude of onregelmatigheden. In sommige gevallen kan een accountant worden ingeschakeld om onderzoek te doen naar vermeende fraude of financiële onregelmatigheden binnen een organisatie. Dit soort opdrachten vereist een grondig en doelgericht onderzoek naar specifieke gebieden waar men vermoedt dat er onjuiste of misleidende financiële activiteiten hebben plaatsgevonden.
Niet voor alle opdrachten
Het is belangrijk voor accountants te beseffen dat Standaard 4400 niet geschikt is voor alle soorten opdrachten. Voor onderzoeksobjecten die een “uitspraak op onderdelen” vereisen, kan bijvoorbeeld Standaard 3000A/D een meer geschikte optie zijn. Accountants moeten zorgvuldig overwegen welke standaard het meest passend is voor de specifieke opdracht.
Valkuilen
Een belangrijk aandachtspunt bij het uitvoeren van opdrachten onder Standaard 4400 is valkuilen te vermijden die in het verleden hebben geleid tot tuchtrechtelijke problemen. Uit recente tuchtrechtzaken blijkt dat accountants er soms toe zijn geneigd eerdere werkzaamheden te kopiëren en plakken, zonder voldoende rekening te houden met de specifieke eisen van nieuwe onderzoeksobjecten. Dit kan leiden tot niet-conforme of onjuiste resultaten. Een voorbeeld van een tuchtrechtzaak (zaaknummer 22/2138 Wtra AK) betrof een rapport van feitelijke bevindingen dat niet voldeed aan Standaard 4400N. Het rapport gaf een oordeel over de kwaliteit van accountantsproducten, wat niet past bij een rapport van feitelijke bevindingen. Bovendien werd de term “oordeel” veelvuldig gebruikt, wat ten onrechte een mate van zekerheid suggereerde. Deze zaak benadrukt het belang van het correct formuleren van bevindingen zonder een oordeel te geven.
Hoogwaardige diensten
De herziene Standaard 4400 brengt belangrijke veranderingen met zich mee voor accountants die opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden uitvoeren. De nadruk ligt op duidelijke opdrachtbevestigingen, zorgvuldige uitvoering van overeengekomen werkzaamheden, correcte rapportage van feitelijke bevindingen en het vermijden van valkuilen die in het verleden hebben geleid tot tuchtrechtelijke problemen. Als accountants deze richtlijnen nauwgezet volgen, kunnen ze kwalitatief hoogwaardige diensten leveren die voldoen aan de verwachtingen van opdrachtgevers en andere belanghebbenden.
M.M. Sarris MSc AA is als accountant werkzaam bij Stichting Novak. Daarnaast is zij verbonden aan de post-hbo-opleiding AA MKB van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.
Dit is een samenvatting van het artikel Toepassing van standaard 4400. ‘Opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden’. Het volledige artikel inclusief kennistoets is in april in Tijdschrift Familiebedrijven nummer 2 van 2024 verschenen.
Deze samenvatting komt uit Accountancy Vanmorgen met als thema ICT en kengetallen. Dit magazine is verschenen in september 2024. Zie: https://www.accountancyvanmorgen.nl/kennisdoc/av2-2024-ict-en-kengetallen
Geef een reactie