Het bestuur van de NBA heeft voor alle accountants, met uitzondering van overheidsaccountants, het onderwerp ‘continuïteit’ verplicht gesteld. Wat betekent dat voor accountants binnen de verschillende disciplines in de accountancy?
Accountants die in 2021 werkzaamheden verrichten ten behoeve van de wettelijke of vrijwillige controle van de jaarrekening, moeten een geaccrediteerde cursus van 4 uur volgen. Andere accountants, met uitzondering dus van overheidsaccounts, moeten het onderwerp “continuïteit” verplicht als leerdoel in het pe-portfolio opnemen en minimaal 4 uur eraan besteden. Beiden hebben dus een verplichting voor 4 uur; de samenstelaccountants hebben meer keuze in de bepaling van voor hen relevante leerdoelen en leeractiviteiten, passend bij het thema continuïteit. Een toelichting:
Auditpraktijk
De cursus voor de auditpraktijk heeft een voorgeschreven curriculum. Volgens de accreditatievoorwaarden moeten in de cursus de volgende aspecten aan bod komen:
- Verslaggevingsaspecten
1. Jaarrekening / bestuursverslag (titel 9, boek 2 BW) en relevante RJ-richtlijnen en IFRSstandaarden, specifiek gericht op de toepassing van het continuïteitsbeginsel en de toelichting op de continuïteitsveronderstelling (RJ 170, IAS 1.25-26)
2. IASB publicatie Going concern – a focus on disclosure (januari 2021) - Controleaspecten
1. Verantwoordelijkheden van de accountant met betrekking tot continuïteit (Standaard 570)
2. Implicaties voor de controleverklaring (o.a. Standaard 570 en 706) Nuttig ondersteunend materiaal hierbij is o.a. NBA Handreiking 1147 Gevolgen coronapandemie voor accountants en het artikel De rol van de accountant bij ernstige continuïteitsonzekerheid (A. Dieleman, Tijdschrift voor Jaarrekeningenrecht april 2019).
- Actualiteiten (varia)
1. Faillissementswetgeving: TOA en Whoa
2. Ontwikkelingen gedurende het jaar 2021
3. Rol van de comfort letter (er zijn verschillende vormen variërend van hardere tot zachtere garanties)
Aanbieders van de verplichte cursus moeten van de NBA een accreditatie hebben voor het aanbieden van de verplichte cursus. Dat laatste betekent dat het nog wel even kan duren voordat de cursus ook daadwerkelijk wordt aangeboden.
Dit leidt wel tot een bijzondere situatie. Bij het uitvoeren van jaarrekeningcontroles in het voorjaar van 2021 heb je de kennis van de onderwerpen in deze cursus zeker nodig. Dit betekent dat je als controlerend accountant je de leerdoelen eigenlijk twee keer eigen moet maken: één keer voor de start van het controleseizoen, om de controles vakbekwaam uit te kunnen voeren en één keer, veelal in het najaar, als verplichte cursus. Gevoelsmatig mosterd na de maaltijd.
Samenstel- en adviespraktijk, AIB’s en intern accountants die niet betrokken zijn bij jaarrekeningcontrole
Voor openbaar accountants in de samenstel- en adviespraktijk, accountants in business en intern accountants die niet betrokken zijn bij jaarrekeningcontrole, is continuïteit een verplicht thema, waaraan ten minste vier uur besteed moet worden. De wijze waarop die uren besteed worden, is vormvrij. Een cursus of een combinatie van korte (on-line) cursussen is een mogelijkheid, maar andere leervormen kunnen worden ingezet. Conform de NVPE zal de accountant dit wel in het pe-portfolio moeten verantwoorden.
Het thema kan breed geïnterpreteerd worden. Op de site van de NBA wordt een dertiental thema’s als voorbeeld genoemd; ook andere aanbieders bieden een breed spectrum aan thema’s aan Van “verslaggeving en (dis)continuïteit, waaronder de gevolgen voor de waardering van activa en passiva en voor de samenstellingsopdracht” tot “niet-integer gedrag in tijden van crises” en van “wijzigingen in faillissementswetgeving” tot “het voeren van een gesprek over moeilijke situaties.” In het pe-portfolio moet je als accountant vastleggen op welke wijze je invulling geeft aan het verplichte thema en motiveren waarom je deze keuzes(s) hebt gemaakt.
Voldoet de auditcursus voor de samenstelpraktijk?
Een vraag die we regelmatig krijgen, is of de verplichte auditcursus ook voldoet voor accountants in de samenstelpraktijk. Deze vraag komt vaak van kantoren met een gemengde praktijk, die het prettig zouden vinden om met één (in-house-)cursus, zowel de controlerend als samenstellend accountant aan de verplichte pe te kunnen laten voldoen.
Hierop is niet een éénduidig antwoord te geven. Een deel van de verplichte cursus voor de auditpraktijk is zeker ook relevant voor de meeste accountants in de samenstelpraktijk. Maar dit hoeft niet voor de gehele cursus te gelden. De NVPE schrijft nadrukkelijk voor dat de pe-activiteiten betrekking moeten hebben op de werkzaamheden die je als accountant verricht. Als een deel van de verplichte cursus niet relevant is voor je werkzaamheden, voldoe je feitelijk niet aan de voorgeschreven vier uren en zul je aanvullende leeractiviteiten moeten opnemen. In de praktijk kan dit bijvoorbeeld inhouden dat je als samenstelaccountant door het volgen van de verplichte auditcursus voldoet aan je leerdoel om kennis over faillissementswetgeving (TOA en Whoa) te vergroten. Als dit echter maar 1 uur in de betreffende cursus en de andere onderwerpen niet relevant zijn voor jouw werkzaamheden, resteert nog een verplichting van 3 uur.
Maar belangrijker dan de uren, is mijns inziens de kwaliteit van de pe in relatie tot de werkzaamheden. Ik denk dat voor de meeste samenstelaccountants geldt dat een leeractiviteit die gericht is op de samenstelpraktijk meer oplevert dan het volgen van een verplichte cursus die op de auditpraktijk is gericht.
Bijkomend voordeel is dat je de leeractiviteiten voor de samenstelpraktijk nu reeds kunt ondernemen en dus niet hoeft te wachten op de geaccrediteerde cursussen voor de auditpraktijk, die toch enigszins als mosterd na de maaltijd komt.
Drs. Jurroen Cluitmans is opleidingscoördinator bij Full Finance Opleidingen en lid van de examencommissie van de praktijkopleidingen.
Geef een reactie