• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV1 2023: Lifestyle en carrière
    • AV3 2022: ICT en Kengetallen
    • AV2 2022 : Bedrijfsoverdracht
    • AV1 2022: Lifestyle en carrière
    • Checkpoints
    • Corona
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • AV Top 50
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • STAP-budget
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Nieuwsbrief
  • STAP-budget
Accountancy Vanmorgen

  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV1 2023: Lifestyle en carrière
    • AV3 2022: ICT en Kengetallen
    • AV2 2022 : Bedrijfsoverdracht
    • AV1 2022: Lifestyle en carrière
    • Checkpoints
    • Corona
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • AV Top 50
    • AV-Top 50 | 2022
    • AV-Top 50 | 2021
Home » Bedrijfsoverdracht | Balanceren tussen familie, bedrijf en emotie

Bedrijfsoverdracht | Balanceren tussen familie, bedrijf en emotie

Accountancy

27 mei 2022 door Tijdschrift Familiebedrijven

Een bedrijfsoverdracht is een onvermijdelijk, maar emotioneel proces, vol barrières. Dat geldt des te meer voor familiebedrijven. Accountants en adviseurs van familiebedrijven doen er goed aan de gevoeligheden te begrijpen.

Naast de dood en belastingbetaling is ook bedrijfsoverdracht bij familiebedrijven uiteindelijk onvermijdelijk. Een ondernemer kan het naderende afscheid ontkennen en uitstellen, maar eens zal het er toch van moeten komen. Rationeel gezien is de bedrijfsoverdracht een planbaar proces, waarbij opvolging in leiding en overdracht van eigendom worden voorbereid en uiteindelijk uitgevoerd.

Toch blijken veel familiebedrijven niet voorbereid te zijn op de bedrijfsoverdracht. De ratio wordt veelal verdrongen door emotionele opvolgingsbarrières, wat leidt tot afstel van de planning. Deze opvolgingsbarrières beperken zich echter niet alleen tot de ondernemer, maar ook de overige familieleden en stakeholders hebben hier last van. Het doorbreken van deze barrières van binnenuit is niet altijd gemakkelijk. Goede externe adviseurs, waaronder de accountant, de fiscalist en de notaris, kunnen hun verantwoordelijkheid nemen door het familiebedrijf te begeleiden in de planning van de bedrijfsoverdracht. Hiertoe hebben zij naast hun technische expertise ook inzicht in de dynamiek van het familiebedrijf nodig, alsook geduld, volhardingsvermogen en communicatievaardigheden.

In dit artikel gaan we nader in op de vormen van bedrijfsoverdracht, de opvolgingsbarrières en een planmatige aanpak met een belangrijke rol voor de adviseur van familiebedrijven. In dit artikel maken de auteurs onder meer gebruik van de eerder gepubliceerde ideeën van Duitman en Flören.1

Vormen van bedrijfsoverdracht

Lang niet iedere ondernemer in het familiebedrijf zit te wachten op gesprekken over bedrijfsoverdracht. Het is een lastig onderwerp dat niet de prioriteit heeft. Zeker in het huidige coronatijdperk is het gemakkelijk om de overdrachtsdiscussie vooruit te schuiven. Ook hebben de meeste ondernemers weinig of geen ervaring met bedrijfsoverdracht en hebben zij hiervoor dan ook geen beleid opgesteld. Lastig ook natuurlijk, want een familiebedrijf kan immers op verschillende manieren en door verschillende partijen worden overgedragen en overgenomen.

Zo kan de overdragende partij directeur-grootaandeelhouder (dga) zijn of onderdeel van een grotere directie met familie- en niet-familieleden en kan de overnemer onder andere een zoon, neef of onbekende zijn. Ook kan de overdragende partij bestaan uit meerdere personen, zoals ouders, broers en zussen of neven en nichten, terwijl de overnemer bijvoorbeeld ook nog broers en zussen heeft die al dan niet in aanmerking willen komen als overnemer. Al deze aspecten hebben invloed op het overdrachtsproces.

Een belangrijk probleem bij bedrijfsoverdracht is dat de meeste ondernemers lang niet alle beschikbare opties bij een bedrijfsoverdracht overzien noch overwegen. Veel familieondernemers geven ‘stiekem’ de voorkeur aan een overdracht binnen de familie en beginnen veel te laat of nooit met het overwegen van alternatieven. Anderen ‘willen het hun kinderen niet aandoen’ en vergeten daardoor de opvolging binnen de familie te overwegen en te bespreken. Veel familieondernemers laten hulp vragen of anderen bij de voorbereidingen van de bedrijfsoverdracht betrekken achterwege. Zij vinden hun bedrijf uniek, hun familie uniek en hun situatie uniek. Daarom denken ze dat hun bedrijfsoverdracht ook uniek is. Ondernemers krijgen hierdoor het gevoel dat zij er alleen voor staan. Dit gevoel is vaak onterecht. De accountant, fiscalist en andere adviseurs kunnen hierbij hun waarde als adviseur onderstrepen door vroegtijdig de verschillende opties voor de bedrijfsoverdracht bij de ondernemer en zijn bedrijfsfamilie bespreekbaar te maken.

Overdracht binnen de familie

De groei en de overlevingskans van familiebedrijven zijn in grote mate afhankelijk van hoe verstandig de leiding en de eigendom worden overgedragen. Het is mogelijk dat zowel de leiding als de eigendom in de familie blijven. Veel familiebedrijven hebben hier een voorkeur voor en bij de grotere familiebedrijven (vanaf 25 werknemers) gaat bij meer dan de helft van de bedrijven de eigendom ook over naar de volgende generatie, terwijl bijna een kwart van de heel kleine familiebedrijven helemaal niet wordt overgedragen.

Samenvatting

Veel ondernemers in familiebedrijven zien op tegen de bedrijfsoverdracht. Rationeel beseffen zij dat zij het proces in gang moeten zetten. Toch blijkt dat veel familiebedrijven hun opvolging niet goed regelen. De verklaring ligt in de vele emotionele opvolgingsbarrières, waar overigens niet alleen de ondernemer, maar ook andere familieleden en stakeholders mee te maken kunnen hebben. Inzicht in deze barrières kan familiebedrijven en hun adviseurs helpen. Ook wordt een gefaseerde aanpak van een bedrijfsoverdracht gepresenteerd, waardoor beter inzicht ontstaat in het proces van bedrijfsoverdracht. Daarbij merken wij op dat wij ons in het verdere artikel met name richten op de overdracht van een onderneming in de vorm van een BV/NV, maar zeker waar het de emotie en de fases betreft, speelt dit ook voor eenmanszaak/vof etc.

1 J. Duitman, R.H. Flören, Praktijkhandreiking bedrijfsoverdracht, Amsterdam: Koninklijke NIVRA 2007

Deze tekst is een uitsnede van een artikel dat in editie 2 van 2021 van Tijdschrift Familiebedrijven is gepubliceerd. Lezers van Accountancy Vanmorgen kunnen een proefnummer met het gehele artikel opvragen via www.tijdschriftfamiliebedrijven.nl

Conclusies

  • Familiebedrijven worden vroeg of laat geconfronteerd met de bedrijfsoverdracht. Veelal wordt de planning van de bedrijfsoverdracht uitgesteld.
  • Familiebedrijven worden geconfronteerd met emotionele opvolgingsbarrières.
  • Veel ondernemers in familiebedrijven richten zich hoofdzakelijk op opvolging in de familie, terwijl andere opties van bedrijfsoverdracht ook een goed alternatief kunnen zijn.
  • Een gefaseerde aanpak van de bedrijfsoverdracht kan helpen met het opstarten van het planningsproces en emotionele barrières slechten.

Auteurs:

Prof. dr. R.H. Flören, RSM Hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfs-overdracht aan Nyenrode Business Universiteit en Laura Bles-Temme, fiscaal partner bij RSM, practice leader Tax en verantwoordelijk voor de adviesgroep Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht

Deze bijdrage komt uit de tweede editie van het AV-magazine dat gaat over bedrijfsoverdracht. Dit magazine is verschenen in mei 2022. 

 

 

Categorie: Accountancy Tags: AV2: Bedrijfsoverdracht

Tags: AV2: Bedrijfsoverdracht

Gerelateerde artikelen

27 mei 2022

Bedrijfsoverdracht | ‘Vooraf je ambities uitspreken, is ongelooflijk belangrijk’

27 mei 2022

Bedrijfsoverdracht | Belgisch succesverhaal richt pijlen op Nederland

27 mei 2022

Bedrijfsoverdracht | Kantoren met en zonder krabbel

27 mei 2022

Bedrijfsoverdracht | Heeft de fiscale bedrijfsopvolgingsregeling toekomst? Een actuele stand van zaken

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Hoofdsponsor

Soft skills van onschatbare waarde in technologietijdperk

Partnercarrousel

Visma Pinkweb logo
Verhoog werkgeluk door efficiënter werken
Het belang van een passende bedrijfscultuur
Zo regel je efficiënt een statutenwijziging
Uitbreiding NT Middelgroot faciliteert aanleveren van één dataset aan KvK en bank voor middelgrote ondernemingen
Hoe je als accountant je klant helpt met het delen van bestanden
Exact logo
Exact Live: Hoe kan software-innovatie bijdragen aan toekomstbesteding groeien?
Like-IT
Een op de vier bedrijven niet bezig met klimaat en duurzaamheid, terwijl Brussel voortraast
De impact van een hack op de jaarrekening van een bedrijf
Wat moet je doen als je op een phishinglink hebt geklikt?
Coronabetalingsregeling houdt op: wat kan je als accountant voor je klant doen?
Data is de sleutel voor minder werkdruk bij accountantskantoren
Hoeveel is kennis waard?
PSD2, wat moet je ermee?
Hoe bereid je je als accountant voor op een toezichthouder van de WWFT?

GAC is leverancier van Microsoft Dynamics 365 …  

Caseware nieuw aug 2022
Reanda als eerste in Nederland aan de slag met AUDIT+ van Caseware
Verduurzaming zorgt voor meer groene businesscases
Koen Scheepers adviseur bij Credion
Wat te doen bij een datalek? Onderneem deze stappen!
Zeven feitjes over vakantiegeld

CONTENT MARKETING VOOR DE FINANCIËLE SECTOR Maak je …  

Vakantie tijdens verlof en verzuim, hoe zit dat precies?
Vier tips voor een beheersbare planning voor accountants
Het einde van papierwerk: hoe automatische factuurverwerking het verschil maakt
KANS-klachten door beeldschermwerk voorkomen
Accountmanager op non-actief gesteld wegens ongewenste appjes
Soft skills van onschatbare waarde in technologietijdperk
Veilig mailen als accountant? Zo doe je dat
AV-Top 50 | Boekhoudsoftware met een ziel
Silverfin en PKIsigning ontwikkelen software-integratie voor accountants
Maximaal profiteren van Microsoft 365? Zo doe je dat in 6 stappen met Power BI
Adviseren op basis van realtime accounting – laat de tools voor je werken
Fiscount en Markus Verbeek Praehep gaan opleidingsaanbod combineren
Yuki logo 042021
Duurzaamheidsmonitor van Visma-bedrijven Yuki en SmartTrackers maakt verplichte rapportage toegankelijk voor mkb

Meest gelezen

  • Van Rij ziet verplaatsen eigen woning naar box 3 niet zitten
  • Wat is er toch met de voorlopige jaarrekening?
  • ‘Nieuwe box 3-belasting desastreus voor startups’
  • Jaarrekeningen 2019/2020 nog altijd niet samengesteld: onbereikbare AA doorgehaald

Checkpoints van Fiscount en AV

Abonneer nieuwsbrief AV

Vacatures

Gevorderd assistent-accountant / beginnend controleleider
KRC Van Elderen
Zelfstandig Assistent Accountant voor samenstelpraktijk (32-40 uur)
KRAMERKUIPER accountants|adviseurs
Controleleider
Moore MTH
Gevorderd assistent-accountant MKB
Moore MTH
Gevorderd Assistent Accountant Gouda
Lansigt
Vennotabel Directeur audit RA
Klop
Assistent Audit
Lansigt
Beginnend assistent-accountant MKB
Moore MTH
Assistent-Accountant controlepraktijk (beginnend)
KRC Van Elderen
Senior assistant audit in Zeeland
Moore DRV
Director accountancy & advies
Baker Tilly
Beginnend assistent-accountant MKB
Moore MTH
Traineeship Accountancy Alphen aan den Rijn
Lansigt
Assistent-Accountant (gevorderd) – Wezep
KRC Van Elderen
Beginnend Belastingadviseur (32-40 uur) – Beverwijk of Haarlem
De Hooge Waerder
Controleleider Supermarkten
Lansigt
Adviseur Corporate Finance (32-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Ervaren Assistent-Accountant (32 – 40 uur)
Jongejan & Partners
IT Auditor
Lansigt
Assistent Accountant Samenstel
Lansigt
Relatiebeheerder – Accountant
Moore MTH
Medewerker Belastingadvies
Flynth
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Assistent Accountant (24 – 40 uur)
Flynth
Aankomend Accountant-Administratieconsulent
Yours Accountancy
Accountant AA of RA voor samenstelpraktijk (32-40 uur)
KRAMERKUIPER accountants|adviseurs
Ondernemende Belastingadviseur (32-40 uur)
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Officemanager
van Helder
Intern Controller/ Auditor
Gemeente Heerde
Assistent Accountant
Marshoek
Gevorderd Assistent Accountant | Hoofddorp, Amersfoort, Arnhem, Ede en Utrecht
CROP
Assistent Accountancy en Advies
HLB Witlox
Controleleider
Moore MTH
Accountant Agro
Flynth
Senior Assistent Accountant Audit
Flynth
Opdrachtmanager Accountancy & Advies
Witlox van den Boomen
Allround vennotabel accountant RA – Den Haag
Klop & Partners B.V.
Boekhouder
Gelders Genootschap
Relatiebeheerder – 32-40 uur p.w | Brielle
WEA Deltaland
Medewerker Facturatie
Flynth
Financieel administratief medewerker
Fiscount
Senior Manager Accountancy & Advies | Ede
CROP
Financieel administratief medewerker
Scab
Belastingadviseur BTW – Venlo
Flynth
Director accountancy & advies
Baker Tilly
Docent Accountancy (1,0 fte)
Hogeschool van Amsterdam
Beginnend assistent-accountant MKB duaal
Moore MTH
Werkperiode Junior assistent accountant samenstelpraktijk
Scab
Gevorderd Assistent Accountant (Assurance)
KRAMERKUIPER accountants|adviseurs
Controleleider
WEA Gouda
(Junior) Accountant
Lansigt
Senior external auditor/aankomend vennoot
Klop
Senior Assistent Accountant Audit
HLB Witlox Van den Boomen
Data-Scientist (medior)
Coney Minds
Adviseur internationaal
Flynth
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Belastingadviseur
Flynth
Senior accountant relatiebeheerder mkb in Bergen op Zoom
Moore DRV
Senior Manager Samenstelpraktijk
RSM
Senior financial auditor
Gemeente Haarlem
Floormanager / Assistent – Accountant
Jongejan & Partners
Vennotabel RA external auditor te Amsterdam
Klop & Partners
Gevorderd Assistent Accountant
Moore MTH
Senior manager Accountancy general practice samenstelpraktijk te Arnhem
Klop
Senior Supervisor Assurance | Amersfoort, Arnhem, Ede, Hoofddorp en Utrecht
CROP
Supervisor audit in Brabant
Moore DRV
Manager audit
Moore MTH
Ervaren assistent-accountants samenstelpraktijk (dit betreft meerdere vacatures)
WEA Gouda
Manager Accountancy en Advies
HLB Witlox Van den Boomen
ASSISTENT-ACCOUNTANT (24 – 40 uur)
Jongejan & Partners
Cost Accountant
Top Onions
Vennotabel AA/RA manager te Aalsmeer
Klop & Partners
Relatiebeheerder MKB
Moore MTH
Assistent Accountant Audit
HLB Witlox Van den Boomen
Voorzitter en een lid Raad van Commissarissen Countus Groep B.V.
Countus Groep B.V.
Zelfstandig Assistent Accountant | Amersfoort, Ede, Hoofddorp en Utrecht
CROP
Externe Accountant
Coney Minds
Assistent-Accountant (zelfstandig)
KRC Van Elderen
(senior) Medewerker aangiftepraktijk
Scab
Assistent Accountant (24 – 40 uur)
Flynth
Belastingadviseur Agro
Flynth
Manager Assurance | Amersfoort, Arnhem, Ede, Hoofddorp en Utrecht
CROP
Meewerkstage Accountancy
Flynth
Assistent-Accountant
Yours Accountancy
Relatiebeheerder / Accountant MKB
Moore MTH
Controleleider
Lansigt
Werkstudent accountancy MKB
Moore MTH
(zelfstandig) Assistent-accountant
van de Kamp & van Gelder
(Senior) Manager Accountancy & Advies
HLB Witlox Van den Boomen
Manager audit
Moore MTH
Gevorderd assistent accountant • Dordrecht
WEA Deltaland
Supervisor Assurance | Amersfoort, Hoofddorp, Ede, Arnhem en Utrecht
CROP
Assistent-Accountant (gevorderd) / aankomend adviseur mkb – Zwolle
KRC Van Elderen
Vacature gevorderd assistent accountant
WEA Deltaland
Medewerker Aangiftepraktijk
Yours Accountancy
Relatiebeheerder Accountancy & Advies | Amersfoort en Ede
CROP
Supervisor audit in Oud-Beijerland
Moore DRV
Accountant RA (Nijmegen)
Konings & Meeuwissen
Fiscalist (24-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Assistent Accountant Agro
Flynth

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen