• Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV2: Bedrijfsoverdracht
    • AV-Top 50
    • Checkpoints
    • Corona
    • AV1: Lifestyle en carrière
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
  • Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Accountancy Vanmorgen

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
Aanmelden nieuwsbrief
  • Nieuws
    • Accountancy
    • Fiscaal
    • Vaktechniek
  • Blog
  • Thema
    • AV2: Bedrijfsoverdracht
    • AV-Top 50
    • Checkpoints
    • Corona
    • AV1: Lifestyle en carrière
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
    • Kantoren
  • Kennisdocs
  • Events
    • Nationale salarisdag
Home » Bedrijfsoverdracht | Balanceren tussen familie, bedrijf en emotie

Bedrijfsoverdracht | Balanceren tussen familie, bedrijf en emotie

Accountancy

27 mei 2022 door Tijdschrift Familiebedrijven

Een bedrijfsoverdracht is een onvermijdelijk, maar emotioneel proces, vol barrières. Dat geldt des te meer voor familiebedrijven. Accountants en adviseurs van familiebedrijven doen er goed aan de gevoeligheden te begrijpen.

Naast de dood en belastingbetaling is ook bedrijfsoverdracht bij familiebedrijven uiteindelijk onvermijdelijk. Een ondernemer kan het naderende afscheid ontkennen en uitstellen, maar eens zal het er toch van moeten komen. Rationeel gezien is de bedrijfsoverdracht een planbaar proces, waarbij opvolging in leiding en overdracht van eigendom worden voorbereid en uiteindelijk uitgevoerd.

Toch blijken veel familiebedrijven niet voorbereid te zijn op de bedrijfsoverdracht. De ratio wordt veelal verdrongen door emotionele opvolgingsbarrières, wat leidt tot afstel van de planning. Deze opvolgingsbarrières beperken zich echter niet alleen tot de ondernemer, maar ook de overige familieleden en stakeholders hebben hier last van. Het doorbreken van deze barrières van binnenuit is niet altijd gemakkelijk. Goede externe adviseurs, waaronder de accountant, de fiscalist en de notaris, kunnen hun verantwoordelijkheid nemen door het familiebedrijf te begeleiden in de planning van de bedrijfsoverdracht. Hiertoe hebben zij naast hun technische expertise ook inzicht in de dynamiek van het familiebedrijf nodig, alsook geduld, volhardingsvermogen en communicatievaardigheden.

In dit artikel gaan we nader in op de vormen van bedrijfsoverdracht, de opvolgingsbarrières en een planmatige aanpak met een belangrijke rol voor de adviseur van familiebedrijven. In dit artikel maken de auteurs onder meer gebruik van de eerder gepubliceerde ideeën van Duitman en Flören.1

Vormen van bedrijfsoverdracht

Lang niet iedere ondernemer in het familiebedrijf zit te wachten op gesprekken over bedrijfsoverdracht. Het is een lastig onderwerp dat niet de prioriteit heeft. Zeker in het huidige coronatijdperk is het gemakkelijk om de overdrachtsdiscussie vooruit te schuiven. Ook hebben de meeste ondernemers weinig of geen ervaring met bedrijfsoverdracht en hebben zij hiervoor dan ook geen beleid opgesteld. Lastig ook natuurlijk, want een familiebedrijf kan immers op verschillende manieren en door verschillende partijen worden overgedragen en overgenomen.

Zo kan de overdragende partij directeur-grootaandeelhouder (dga) zijn of onderdeel van een grotere directie met familie- en niet-familieleden en kan de overnemer onder andere een zoon, neef of onbekende zijn. Ook kan de overdragende partij bestaan uit meerdere personen, zoals ouders, broers en zussen of neven en nichten, terwijl de overnemer bijvoorbeeld ook nog broers en zussen heeft die al dan niet in aanmerking willen komen als overnemer. Al deze aspecten hebben invloed op het overdrachtsproces.

Een belangrijk probleem bij bedrijfsoverdracht is dat de meeste ondernemers lang niet alle beschikbare opties bij een bedrijfsoverdracht overzien noch overwegen. Veel familieondernemers geven ‘stiekem’ de voorkeur aan een overdracht binnen de familie en beginnen veel te laat of nooit met het overwegen van alternatieven. Anderen ‘willen het hun kinderen niet aandoen’ en vergeten daardoor de opvolging binnen de familie te overwegen en te bespreken. Veel familieondernemers laten hulp vragen of anderen bij de voorbereidingen van de bedrijfsoverdracht betrekken achterwege. Zij vinden hun bedrijf uniek, hun familie uniek en hun situatie uniek. Daarom denken ze dat hun bedrijfsoverdracht ook uniek is. Ondernemers krijgen hierdoor het gevoel dat zij er alleen voor staan. Dit gevoel is vaak onterecht. De accountant, fiscalist en andere adviseurs kunnen hierbij hun waarde als adviseur onderstrepen door vroegtijdig de verschillende opties voor de bedrijfsoverdracht bij de ondernemer en zijn bedrijfsfamilie bespreekbaar te maken.

Overdracht binnen de familie

De groei en de overlevingskans van familiebedrijven zijn in grote mate afhankelijk van hoe verstandig de leiding en de eigendom worden overgedragen. Het is mogelijk dat zowel de leiding als de eigendom in de familie blijven. Veel familiebedrijven hebben hier een voorkeur voor en bij de grotere familiebedrijven (vanaf 25 werknemers) gaat bij meer dan de helft van de bedrijven de eigendom ook over naar de volgende generatie, terwijl bijna een kwart van de heel kleine familiebedrijven helemaal niet wordt overgedragen.

Samenvatting

Veel ondernemers in familiebedrijven zien op tegen de bedrijfsoverdracht. Rationeel beseffen zij dat zij het proces in gang moeten zetten. Toch blijkt dat veel familiebedrijven hun opvolging niet goed regelen. De verklaring ligt in de vele emotionele opvolgingsbarrières, waar overigens niet alleen de ondernemer, maar ook andere familieleden en stakeholders mee te maken kunnen hebben. Inzicht in deze barrières kan familiebedrijven en hun adviseurs helpen. Ook wordt een gefaseerde aanpak van een bedrijfsoverdracht gepresenteerd, waardoor beter inzicht ontstaat in het proces van bedrijfsoverdracht. Daarbij merken wij op dat wij ons in het verdere artikel met name richten op de overdracht van een onderneming in de vorm van een BV/NV, maar zeker waar het de emotie en de fases betreft, speelt dit ook voor eenmanszaak/vof etc.

1 J. Duitman, R.H. Flören, Praktijkhandreiking bedrijfsoverdracht, Amsterdam: Koninklijke NIVRA 2007

Deze tekst is een uitsnede van een artikel dat in editie 2 van 2021 van Tijdschrift Familiebedrijven is gepubliceerd. Lezers van Accountancy Vanmorgen kunnen een proefnummer met het gehele artikel opvragen via www.tijdschriftfamiliebedrijven.nl

Conclusies

  • Familiebedrijven worden vroeg of laat geconfronteerd met de bedrijfsoverdracht. Veelal wordt de planning van de bedrijfsoverdracht uitgesteld.
  • Familiebedrijven worden geconfronteerd met emotionele opvolgingsbarrières.
  • Veel ondernemers in familiebedrijven richten zich hoofdzakelijk op opvolging in de familie, terwijl andere opties van bedrijfsoverdracht ook een goed alternatief kunnen zijn.
  • Een gefaseerde aanpak van de bedrijfsoverdracht kan helpen met het opstarten van het planningsproces en emotionele barrières slechten.

Auteurs:

Prof. dr. R.H. Flören, RSM Hoogleraar Familiebedrijven en Bedrijfs-overdracht aan Nyenrode Business Universiteit en Laura Bles-Temme, fiscaal partner bij RSM, practice leader Tax en verantwoordelijk voor de adviesgroep Familiebedrijven en Bedrijfsoverdracht

Deze bijdrage komt uit de tweede editie van het AV-magazine dat gaat over bedrijfsoverdracht. Dit magazine is verschenen in mei 2022. 

 

 

Categorie: Accountancy Tags: AV2: Bedrijfsoverdracht

Tags: AV2: Bedrijfsoverdracht

Gerelateerde artikelen

27 mei 2022

Bedrijfsoverdracht | ‘Vooraf je ambities uitspreken, is ongelooflijk belangrijk’

27 mei 2022

Bedrijfsoverdracht | Belgisch succesverhaal richt pijlen op Nederland

27 mei 2022

Bedrijfsoverdracht | Kantoren met en zonder krabbel

27 mei 2022

Bedrijfsoverdracht | Heeft de fiscale bedrijfsopvolgingsregeling toekomst? Een actuele stand van zaken

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Meest gelezen

  • ‘Ook nieuwe box 3-heffing heeft nadelen, vermogensbelasting eenvoudiger’
  • Twee nieuwe partners bij Eshuis
  • OPINIE – Geef de NBA terug aan de accountants
  • Een op drie IB-ondernemers maakt gebruik van vervallende FOR

Partnercarrousel

Is de financiering nog wel betaalbaar?
De evolutie van accountancy
Visma Pinkweb logo
Do’s en don’ts bij het werven van personeel
Slim Practice Management met Alure en Twinfield Samenwerken
Exact logo
Een complete ‘productiestraat’ | Harvest Finance
Yuki logo 042021
Recruit jij accountancytalent op basis van soft skills?
Veilig werken op het wifi-netwerk van Starbucks is mogelijk
Integrated Accounting: controle en inzicht over alle processen

GAC is leverancier van Microsoft Dynamics 365 …  

Een werkdag zónder automatisering? Onvoorstelbaar voor Alfa Accountants en Adviseurs
Bedrijfsoverdracht | Maak het je klant gemakkelijk
‘Met de informatie uit het systeem ben je iedereen altijd een stap voor’
Hoe je rendement wint door een geautomatiseerde backoffice?
Een Wwft-boete? Welnee! Zo vaak controleert het BFT toch niet.
Hoe werkgevers medewerkers met schulden kunnen helpen
In gesprek met accountants over SharePoint
‘Een volledige SBR Jaarrekening is nodig om de bank het juiste inzicht te geven’
Hoe Rijkse Accountants & Adviseurs zichzelf en ondernemers helpt met WeFact
Laat de waan van de dag niet regeren
De digitale handtekening: wat moet je er als accountant over weten?
Fiscount en Markus Verbeek Praehep gaan opleidingsaanbod combineren
Qics NEN en ISO 27001 en NEN 7510 gecertificeerd
Van bv naar eenmanszaak; wat zijn de fiscale gevolgen?
Sander Zeijlemaker (MIT): ‘Cybersecurity ook een zaak van financials’
Van reactief naar proactief benaderen van uw cliënten (6 tips)
keurmerk ritregistratie
Geld besparen met BTW over privégebruik auto
10 belangrijke lessen uit de coronarechtspraak voor de accountancybranche
Credion
Credion Den Haag breidt uit naar Delft-Westland
Leergang Herstructureringsdeskundige voor accountants wordt herhaald

Checkpoints van Fiscount en AV

Abonneer nieuwsbrief AV

Vacatures

Ervaren allround fiscalisten in Noord-West en Oost-Nederland
Fiscount
Manager Assurance
CROP
Assistent Accountant (24-40 uur) – Alkmaar/Heerhugowaard/Beverwijk
De Hooge Waerder
Beginnend Assistent-Accountant 
KRC Van Elderen
Werken als Salarismedewerker Interim en Detachering
Rikst
(Junior) Assistent Accountant Samenstelpraktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Assistent Accountant, 32 – 40 uur Goes
acconavm
Financial Controller
ENTRPNR
Accountmanager Accountant AGRO
acconavm
Ervaren controleleider (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Gevorderd Assistent Audit (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn, Gouda of Ridderkerk) 
Lansigt
Accountant Internationaal
Visser & Visser
Professional – Medewerker accountancy
Van Oers
Salarismedewerker Interim en Detachering
Rikst
Gevorderde assistent accountancy MKB- Beek -Maastricht
acconavm
Assistent accountant in Breda
Moore DRV
Relatiebeheerder Accountancy
Visma
Fiscaal medewerker accountantspraktijk
Van der Vlugt Accountants
Assistent-Accountant (gevorderd) / aankomend adviseur MKB
KRC Van Elderen
Fiscount Fiscalisten
Fiscount
Accountant (AA/RA)
SMK Accountants
Ervaren accountmanager
Fiscount
Startend assistent accountant (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Assistent Accountant in audit & iAccountancy Praktijk
Coney
Relatiebeheerder BonsenReuling Doetinchem
BonsenReuling
Assistent-Accountant (gevorderd)
KRC Van Elderen
Senior Assistant Accountant RA – Alkmaar, Amsterdam, Hoofddorp, Utrecht, Rotterdam, Eindhoven en Heerlen
RSM
Fiscalist
Extendum
Professional – Loonadministrateur
Van Oers Accountancy & Advies
Assistent Accountant (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn, Gouda of Ridderkerk)
Lansigt
Ervaren fiscalist-estate planner
Fiscount
Controleleider (32-40 uur per week in Alphen aan den Rijn of Ridderkerk)
Lansigt
Ervaren medewerker administratieve dienstverlening Lisse, 32-40 uur
van Helder
(Zelfstandig) assistent-accountant
van de Kamp & van Gelder
Specialist sociale zekerheid
Fiscount
Accountant manager samenstel in Middelburg
Moore DRV
Manager accountancy samenstelpraktijk
acconavm
Fiscalist
SNP Adviseurs
Senior Assistent Accountant Samenstel​praktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Tax Manager
Crop
Fiscount zoekt accountants (AA/RA)
Fiscount
Accountant Internationaal
Visser & Visser
Relatiebeheerder / Accountant
KRC Van Elderen
Adviseur MKB Accountancy
NBA
Supervisor Assurance
CROP
Ondernemende Belastingadviseur
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Senior IT-Audit Professional
CROP
Manager Accountancy & Advies
Lentink De Jonge
Boekhouder – Accounting & Treasury (m/v/x) 20-24 uur, Amsterdam en hybride
Duits-Nederlandse Handelskamer
Relatiebeheerder zelfstandig (fulltime)
UNP accountants adviseurs
Zelfstandig assistent accountant samenstel
SNP Adviseurs
Senior Assistent Accountant RA
Share Impact Accountants
Assistent Controlepraktijk (24-40 uur) – Alkmaar
De Hooge Waerder
Fiscount zoekt een specialist sociale zekerheid
Fiscount
Assistent Accountant
Schuiteman
Zelfstandig Assistent Accountant, Barendrecht
Visser & Visser
Accountant relatiebeheerder in Rotterdam
Moore DRV
Ervaren accountantsadviseurs (AA/RA)| HBO | 24 – 40 uur | Thuiswerken | Groot netwerk
Fiscount
Assistent accountant samenstelpraktijk
Van der Vlugt Accountants
(Senior) marketeer
Fiscount
Fiscaal jurist
WEA Accountants & Adviseurs
(Senior) controller / teamleider Rotterdam
Yaarwerk
Administratief consulent (32-40 uur)
BROADSTREET
Controleleider
SNP Adviseurs
Manager bij Coney Accountancy & Analytics (min 32 uur)
Coney
Controleleider  
Scab
Opdrachtleider met belangstelling om ook ITGC thema op te pakken
Coney
Medewerker Financiële administratie (m/v/x) 24-40 uur, Den Haag
Duits-Nederlandse Handelskamer
(Junior) Assistent Accountant Controlepraktijk (Audit)
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Assistent accountant
Rikst
Controleleider in Terneuzen
DRV
Compliance officer vaktechneut (24-32 uur in overleg)
UNP accountants adviseurs
Assistent accountant Controlepraktijk
Van der Vlugt Accountants
Beginnend assistent-accountant samenstelafdeling
SMK Accountants
Supervisor Compilation
CROP
Data-analist met Audit Analytics mindset (32 uur mogelijk)
Coney
Relatiebeheerder
Scab
Assistent accountant – samenstelpraktijk
Scab
Assistent Accountant, Ede 24 – 40 uur
Schuiteman
Partner & Externe Accountant
Coney
Assistent accountant controlepraktijk
Scab
Ervaren assistent-accountant en afgestudeerde AA-er
WEA Accountants & Adviseurs
Klantmanager
Finance Plus
Supervisor Compilation
CROP
IT auditor Alphen aan den Rijn, Ridderkerk
Lansigt
Assistent Accountant, Oud-Beijerland
Visser & Visser
Product Marketing Specialist Accountancy
Visma
Gevorderd assistent accountant in Sliedrecht
Moore DRV
Supervisor Assurance
CROP
Jaarrekening Specialist, Dordrecht
Visser &Visser
Senior Supervisor Assurance
CROP
Junior administratief medewerker Nieuwegein, 32-40 uur
van helder
Senior Accountant / Teamleider Samenstelpraktijk, vestiging Barneveld
Visser & Visser
Staff Compilation
CROP
Accountant AA (24-40 uur) – Beverwijk
De Hooge Waerder
Controleleider
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants
Accountant AA (24-40 uur per week in Alphen aan den Rijn of Gouda)
Lansigt
Senior Assistent Accountant
Schuiteman
Professional – Loonadministrateur Onderwijs
Van Oers
Senior Assistent Accountant Controlepraktijk
Boon Accountants Belastingadviseurs/ Boon Registeraccountants

Accountancy Vanmorgen (AV) is het platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en wetenswaardigheden in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Vanmorgen is een uitgave van MOCuitgevers.

 

Categorie

  • Nieuws
  • Blog
  • Partners
  • Software
  • Opleidingen
  • Vacatures
  • AV-events

Info

  • Over ons
  • Adverteren
  • Vrienden
  • Contact
  • Shop
  • Algemene voorwaarden MOCuitgevers
  • Annuleringsvoorwaarden
  • Privacybeleid
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Mail
Cookies
Om u beter van dienst te kunnen zijn, maakt Accountancy Vanmorgen gebruik van cookies. Klik op instellingen om de cookie instellingen te wijzigen.
  • Ik ga akkoord
  • Instellingen
  • Functionele cookies zijn noodzakelijk voor de werking van deze website.
  • We gebruiken Google Analytics, netjes geanonimiseerd.
  • We gebruiken de marketing cookies om gepersonaliseerde advertenties te tonen.
  • Annuleren
  • Ik ga akkoord

Instellingen