In de accountancy vormt Noord-Brabant een eigen marktsegment. Tien herkenbaar Brabantse kantoren vechten daar als lokale held om de meeste dominante positie. De bovengemiddeld bedrijvige economie, het sterke MKB en de internationale naam van brainport Eindhoven maken dat accountantskantoren verlekkerd focussen bezuiden Moerdijk. De slag om Brabant is in volle gang.
Noord-Brabant is een powerhouse. Met zijn bovengemiddelde economische groei, zijn stevig gewortelde familiebedrijven en de vele MKB-ondernemingen die actief zijn als toeleveranciers aan hightechbedrijven en industriële giganten in Duitsland, is de provincie een aantrekkelijke regio. Ook voor landelijke accountantskantoren, waarvoor mainport Eindhoven een aantrekkelijke kantoorlocatie is. Maar dieper in de Brabantse haarvaten zijn in de accountancy grote verschuivingen gaande. Juist de regionale helden voeren een slag om dominantie bezuiden de Moerdijk.
Accountancy Vanmorgen zette de actuele verschuivingen in de Brabantse markt op een rij. Afgaand op de omzet van kantoren in de top 50 tekent zich een soort Brabantse Big3 af, bestaande uit HLB Witlox Van den Boomen (nr. 13), ABAB (nr. 15) en Crowe Foederer (nr. 16). Van Oers (nr. 21) bungelt als best of the rest tussen de groten en de relatieve kleintjes in de AV-Top 50 in. Die laatste groep wordt dan weer aangevoerd door het uitstekend presterende Bol (nr. 30). Of dat op termijn zo blijft is nog maar de vraag, want onder de kleintjes bij de top 50-kantoren bevindt zich ook Vermetten (nr. 31), dat de laatste jaren flink groeit. Die groei is te danken aan een offensieve overnamestrategie. Daarmee staat het Brabantse kantoor niet op zichzelf.
Volgens zelfstandig complianceprofessional Arnout van Kempen zijn veel van de veranderingen te danken aan een toenemend aantal fusies en overnames. Een terechte keuze, vindt hij. ‘Ik ben ervan overtuigd dat de toekomst van controlekantoren is gelegen in ofwel klein zijn en daar veel plezier in hebben, of doorgroeien totdat ze groot genoeg zijn om dingen zelf te automatiseren, te standaardiseren en een goede organisatie neer te zetten.’ Andere strategieën tussen die twee keuzes in acht Van Kempen ‘vrij kansloos’. En dus zullen grote kantoren proberen nog groter te worden. ‘De meeste top 50-kantoren in Brabant snappen dat goed. Mijn indruk is dat HLB WVDB het wat dat betreft heel goed doet, ook qua organisatieopbouw. Ze gebruiken hun schaalgrootte op een verstandige manier.’
De nieuwe lokale held
In de denkbeeldige Brabantse accountancyranglijst staat HLB Witlox Van den Boomen (nr. 13) aan kop. Dat is niet voor niets – feitelijk zijn de twee fusiekantoren HLB Van Daal en Witlox van den Boomen (WVDB) de instigatoren van veel van de huidige marktbewegingen. In april 2021 kondigden zij een fusie aan die terugwerkend per 1 januari 2021 van kracht werd. Zo ontstond met het nieuwe fusiekantoor HLB Witlox van den Boomen in één klap een dominante Brabantse accountancyspeler.
De twee accountantskantoren vulden elkaar goed aan, met hun oriëntatie op het MKB en hun vergelijkbare omvang. WVDB had vestigingen in Waalre en Rosmalen en bood werk aan ruim 325 medewerkers. HLB Van Daal telde ten tijde van de fusie ongeveer 300 medewerkers en kende vestigingen in Waalwijk, Dongen, Gemert, Schijndel en het Limburgse Valkenburg. Fusiekantoren leveren meestal na het samengaan omzet in en raken personeel kwijt, maar uit de nieuwe top 50 blijkt dat bij HLB Witlox Van den Boomen vooralsnog niet op te gaan. Een uitstekende prestatie van het nieuwe kantoor, al blijft het afwachten wat het effect van de fusie op langere termijn zal zijn.
Strategisch is het samengaan van de twee kantoren interessant. Accountancy Vanmorgen interviewde bestuurders Rob Becx (HLB Van Daal) en Stephan Seijkens (WVDB) ten tijde van het nieuws over de fusie. Daaruit werd duidelijk dat de stap is genomen met een duidelijk doel voor de langere termijn in het achterhoofd: de slagkracht uitbreiden in het zuiden van Nederland. HLB Van Daal raakte er namelijk van overtuigd dat er meer massa nodig is om klanten op termijn optimaal te kunnen blijven bedienen, schetste Becx de aanleiding voor de fusiegesprekken.
WVDB’er Seijkens: ‘Het gaat puur om groei in de markten waarin we actief zijn.’ Voor Seijkens is Zuid-Nederland een groeibriljant in de Nederlandse economie. ‘Het internationaliseert daar enorm snel en de bedrijvigheid neemt hard toe.’ Seijkens omschrijft het kantoor als ‘een serieus alternatief’ voor grotere kantoren. Dat komt door de ‘menselijke maat’ die vooropstaat in beide kantoren. ‘We hebben uiteindelijk beiden een Brabantse signatuur en cultuur: pragmatisch en laagdrempelig.’
De gewortelde agri-gigant
Met ABAB kent Noord-Brabant nog een opvallende speler van formaat. ABAB heeft 9 vestigingen in Noord-Brabant en het hoofdkantoor is gevestigd in Tilburg. Het profiel van het bedrijf is echter niet puur Brabants, want daarnaast zijn er ook enkele ABAB-vestigingen in Zeeland, Limburg en Gelderland. Het accountantskantoor met agrarische roots werd jarenlang vooral gekenmerkt door stabiliteit, met jaaromzetten tussen de 55 en 60 miljoen euro en een personeelsbestand van ruim 600 fte zonder al te veel verloop. Het eerste coronajaar (2020) wist ABAB met 62,8 miljoen voor het eerst substantieel boven de omzetgrens van 60 miljoen euro uit te komen en daarnaast werd een flinke verbetering van het nettoresultaat gemeld. Bij het bekendmaken van die mooie cijfers vond er aan de top ook een bestuurlijke wisseling van de wacht plaats. John Verhagen nam na twaalf jaar afscheid als voorzitter van de raad van bestuur en werd opgevolgd door Ronald Meijers.
De nieuwe topman kreeg het meteen lastig, want in 2021 kromp ABAB in omzet (minus 3,3 procent), maar vooral in aantal fte’s (minus 4,8 procent). Met beide kengetallen presteerde het kantoor percentueel gezien het slechtst van alle kantoren in de AV-Top 50. Nieuwe topman Meijers liet overigens opvallend genoeg weten aan Accountancy Vanmorgen dat de krimp een bewuste keuze zou zijn. ‘Wij besteden veel energie aan impact, innovatie en kwaliteit. Dan is een beetje krimp niet erg.’ Dat neemt niet weg dat de ontwikkeling van ABAB met argusogen zal worden bekeken: is de tijdelijke dip inderdaad de opmaat tot veel moois of een voorteken van mindere tijden?
Het Brabantse buitenbeentje
Over het Brabantse profiel van Crowe Foederer kun je discussiëren. Het bedrijf heeft weliswaar zijn hoofdvestiging in Eindhoven, werd daar ook in 1961 opgericht en kent verder nog een vestiging in Bladel. Maar de nevenvestigingen in Amsterdam, Oostzaan, Lelystad en Limburg (3 vestigingen) maken het kantoor inmiddels wat minder uitgesproken Brabants dan enkele provinciegenoten. Naast veel klanten in het MKB bedient het accountantskantoor (met name vanuit Amsterdam) ook veel private-equitypartijen en internationale, meer corporate bedrijven.
Crowe Foederer werd de afgelopen tijd gekenmerkt door jaren met flinke groeispurten, afgewisseld met enkele jaren iets minder stevige groei. Afgelopen jaar kwam de omzet uit op 57,2 miljoen euro, een stijging van 8,5 procent. De ambitie is groot bij Crowe Foederer. Het kantoor liet eerder aan Accountancy Vanmorgen weten dat er voor dit jaar wordt gemikt op een groei van liefst 20 tot 25 procent, zowel door autonome groei als door de overnames van Personeelsdiensten Veghel (PDC) en CONTOUR accountants. Ook opvallend: Crowe Foederer werd eerder dit jaar een tijdje lamgelegd door een cyberaanval, waarover verder weinig details werden bekendgemaakt.
De ambitieuze runners-up
En dan zijn er nog de lokale helden met hun eigen ambities. Van Oers is met vestigingen in Breda, Etten-Leur, Oosterhout, Roosendaal en Zundert een van de grootste accountancy- en advieskantoren in West-Brabant. Het kantoor maakte de afgelopen jaren een gestage groei door, met bijna jaarlijks een aardig plusje qua omzet. Directievoorzitter Peter Hofwegen verklaarde de groei eerder dit jaar door een succesvol personeelsbeleid: ‘In de audittak hebben we nauwelijks verloop maar we zijn wel in staat geweest ervaren krachten aan te trekken. We werken daar nu met 75 mensen, waarmee we in Brabant een van de grootste zo niet het grootste auditkantoor zijn. Dat trekt ook weer nieuwe mensen aan. Kijk, auditklanten werven is op dit moment niet moeilijk, het gaat om voldoende medewerkers.’
Hofwegen ziet de trend dat geboren Brabanders – nadat ze een tijd bij een Big4-kantoor in de Randstad hebben gewerkt – graag terugkeren naar de provincie. ‘En dan bij voorkeur gaan werken bij een groot regionaal kantoor.’ Onder de kleinere Brabantse kantoren in de AV-Top 50 valt vooral Vermetten op. Het accountantskantoor van oprichter John Vermetten profileert zich als een no-nonsensebedrijf, dat de laatste jaren vooral opvalt door de forse groei via een flinke hoeveelheid overnames. Daardoor heeft Vermetten inmiddels acht vestigingen. Het kantoor was eerder vooral actief in het westen en midden van Brabant, maar heeft dankzij een recente overname van Kalb Accountants uit Valkenswaard nu ook een vestiging in het oosten van de provincie.
Uitdagingen in de consolidatie
Van Kempen – zelf Brabander van geboorte – begrijpt het overnamegeweld. Duidelijk is dat een overnamestrategie helpt schaalvoordelen te realiseren met de nieuwe omvang. De spanning is voor hem gelegen in het noodzakelijke vermogen van de snel groeiende kantoren om na de overnames en fusies ook een stevige organisatie neer te zetten. ‘Crowe Foederer begrijpt de noodzaak van het groot zijn – niet om het groot zijn zelf, maar om een aantal dingen goed te kunnen neerzetten.’
Volgens Van Kempen zijn er nog genoeg kleine kantoren om over te nemen of weg te concurreren. ‘Aan de andere kant zit er ook zeker een risico in zo’n overnamestrategie. Je kunt kapot groeien als je bijvoorbeeld te weinig kwaliteit overneemt, of te veel betaalt voor de goodwill. Dus je moet bij overnames wel zorgen dat het ook echt op korte termijn iets toevoegt.’
En rondom de provincie? Vanuit Limburg beweegt Koenen en Co (nr. 26) gestaag Oost-Brabant in. In het westen heeft Moore DRV een stevige positie. Verder weg naar het noordoosten heeft investeringsmaatschappij Waterland het kantoor de Jong & Laan (nr. 10) voorzien van het nodige oorlogskapitaal. Van Kempen acht het waarschijnlijk dat de interesse van private equity in de accountancy ook in Noord-Brabant vorm zal krijgen. ‘Groei zit er bij veel Brabantse kantoren de komende jaren echt nog wel in, omdat de provincie economisch gezien een groeibriljant is. Dat maakt de provincie interessant om nauwgezet te blijven volgen.’
Deze bijdrage komt uit de AV-Top 50. Dit magazine is verschenen in december 2022. Zie: https://www.accountancyvanmorgen.nl/kennisdoc/av4-2022-AV-Top50/
Geef een antwoord