Het kabinet wilde een accijnsverhoging op brandstof per 1 januari. De prijs van benzine aan de pomp zou hierdoor bijna 21 cent stijgen. Maar de Tweede Kamer zette een streep door de impopulaire maatregel. Ook andere wensen kregen een meerderheid. De afgelopen dagen is de begroting voor 4 miljard euro verbouwd.
Donderdagmiddag zette de Tweede Kamer een streep door de dreigende stijging van de brandstofaccijnzen. Een Kamermeerderheid steunde een VVD-voorstel, dat ook de energiebelasting verlaagt en de kinderopvangtoeslag verhoogt. In totaal slaat dit een gat van zo’n 1,4 miljard euro in de begroting. Dat geld moet komen uit potjes voor komend jaar die nog niet uitgegeven zijn, extra geld uit de gaswinst en eventueel uit het Nationaal Groeifonds. Minister Adriaansens (Economische Zaken, VVD) zou not amused zijn dat de fractie van haar eigen partij geld uit het Groeifonds wilde halen.
Uitstel, geen afstel
Per 1 januari zou er een einde komen aan de accijnsverlaging die het kabinet tijdens de energiecrisis doorvoerde, zou de accijns geïndexeerd worden met de hoge inflatiecijfers waardoor ook de btw over de hele prijs aan de pomp zou stijgen. Die prijsstijging wordt nu voor een jaar (in 2024) voorkomen. Wat er daarna met de brandstofprijzen gebeurt, is aan een volgend kabinet.
Ook andere wensen van de Tweede Kamer kunnen op een meerderheid rekenen. Zo doen ChristenUnie en PvdA/GL twee voorstellen. De partijen willen het minimumloon verhogen met 1,7 procent, inclusief de bijhorende uitkeringen zoals de AOW en de bijstand. Ook de kinderopvangtoeslag moet verhoogd worden, daarvoor wordt 425 miljoen euro uitgetrokken. Daarnaast willen CU en PvdA/GL ook ruim 400 miljoen euro uittrekken om de prijsstijgingen in het openbaar vervoer en het schrappen van buslijnen te voorkomen. Daarmee zou de tariefsverhoging van NS niet nodig zijn.
Ook hier zijn nog vraagtekens over de financiële onderbouwing. CU en PvdA/GL willen een belasting op de inkoop van eigen aandelen gaan heffen, die 1,2 miljard euro moet opleveren. Maar Omtzigt vraagt zich af of bedrijven dan niet hun beursnotering in Amsterdam verplaatsen naar een ander land. „Hoe wegen we dat we niet per ongeluk iets raars aan het doen zijn?”, vraagt Omtzigt zich af.
Het onafhankelijke Kamerlid had eerder op de dag antwoord gekregen op zijn vragen aan demissionair staatssecretaris Van Rij over de grenseffecten van een verhoging van de brandstofaccijnzen. Die zijn moeilijk te berekenen, liet Van Rij weten. Er is in september 2022 echter een studie gedaan toen de brandstofprijzen in Nederland, Duitsland en België ongeveer gelijk waren. In Nederland was de brandstofaccijns toen verlaagd. De studie laat zien dat hierdoor naar schatting tussen de 128 miljoen en 215 miljoen liter extra liter benzine is verkocht in Nederland, en tussen de 50 en 160 liter diesel. Dit betreft tussen de 1 en 4% van de totale verkopen in Nederland.
Tussen 154 en 343 mln euro
Er kan een grove inschatting gegeven worden van het effect op de accijnsopbrengsten doordat mensen gaan tanken over de grens. Dit komt neer op tussen € 122 miljoen en € 207 miljoen aan lagere accijnsopbrengsten per jaar voor benzine en tussen de € 32 miljoen en € 136 miljoen aan lagere accijnsopbrengsten per jaar voor diesel. In het meest gunstige scenario loopt de schatkist 154 miljoen euro mis, in het slechtste scenario gaat het om 343 miljoen euro.
Download hier de antwoorden van de staatssecretaris.
We komen, tenminste als alles naar wens gaat in 2024, maar 31 miljard tekort. Op de 434 miljard. Nou én? Dat doen we al jaren! dus waarom mag het dan niet eens wat meer zijn? Net als volgend jaar zeker? Oh ja, die 31 miljard is iets hoger als je normaal telt. Dan kom je, na een redelijke rente over en een aflossing van de schuld (30 jaar, net als op de eigen woning), ongeveer uit op 65 miljard. Te kort. Hoe lang houdt de Staat dat vol? Toegegeven in Zuid Europa werden ooit landen gered. Door Noord Europa. Als nu datzelfde Noord Europa straks gered moet worden, wie doet dat dan? Als eind 2023 de pluche zetels verdeeld en bezet zijn en in 2024 een kabinet is in elkaar getimmerd dat met goede houtlijm is gelijmd dan zal in 2025 -hopelijk- de realiteit weer overwinnen en…… gaan de prijzen van aardolieproducten, zoals benzine er een is, weer snel en hard omhoog. Twee redenen: er zal toch een keer weer voldoende geld binnen moeten gaan komen en we moeten, hoe dan ook, ook nog even van de olie af.