Voor een aantal sectoren was 2023 een lastig jaar, onder andere door de afname van de internationale handel, snel gestegen rente en hoge inflatie. De afgelopen maanden zet volgens ABN AMRO een voorzichtig herstel in. Dankzij de gestegen koopkracht van consumenten ging bijvoorbeeld de verkoop van winkeliers omhoog, in de industrie verbeterde het vertrouwen van producenten en in de sector technologie, media en telecom groeide in 2023 nog matig, maar zit inmiddels in een hogere versnelling.
Bouw blijft achter, landbouw krimpt
Niet alle sectoren herstellen dit jaar. Zo blijft de bouwproductie naar verwachting voorlopig nog krimpen. De stikstofproblematiek blijft een issue en vanwege de snel gestegen rente is de financiering van nieuwbouwprojecten moeilijker geworden, waardoor minder bouwvergunningen zijn afgegeven. Vanwege de lange doorlooptijd van nieuwbouwprojecten duurt het bovendien tot in 2025 voordat de bouwproductie aantrekt. Ook de landbouw staat ook onder druk. Vanwege verduurzaming worden er in de pluimveehouderij en de varkenshouderij minder dieren gehouden en in de akkerbouw vertraagt of mislukt de oogst nog weleens vanwege de aanhoudende regen. In de glas- en tuinbouw nemen de volumes door de lagere energieprijzen juist toe. Financieel staat de sector er dan ook goed voor doordat de vraag op een hoog niveau blijft.
Bron afbeelding: Sectorprognose ‘Voorzichtig Herstel’ – ABN AMRO
Arbeidsmarkt structureel krap
Hoewel de economie sinds eind 2022 nauwelijks is gegroeid, is de arbeidsmarkt nog steeds zeer krap. Ondernemers beschouwen een tekort aan arbeidskrachten als de belangrijkste belemmering voor verdere groei, zo blijkt uit de Conjunctuurenquête van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Door de vergrijzing kunnen personeelstekorten bovendien tot 2040 verder toenemen. En in een aantal sectoren gaat de komende jaren een aanzienlijk deel van de medewerkers met pensioen. In de transportsector is nu ruim drie op de tien medewerkers (31 procent) 55 jaar of ouder. Ter vergelijking: in de gehele Nederlandse economie is dat 22,8 procent. En op dit moment kampt al bijna de helft van de werkgevers in de transportsector met een personeelstekort. Ook in het vastgoed, de industrie en de sectoren agri en food is het personeelsbestand relatief grijs, terwijl ook hier sprake is van een personeelstekort.
Bron afbeelding: Sectorprognose ‘Voorzichtig Herstel’ – ABN AMRO
Beter welzijn
Beter welzijn van medewerkers lijkt volgens ABN AMRO de sleutel om het personeelstekort op te lossen. Medewerkers die tevreden zijn over hun werkgever zullen in de eerste plaats minder snel geneigd zijn de organisatie te verlaten. Ook hebben goede werkgevers minder moeite met het aantrekken van nieuw personeel. Bovendien kan een hoger welzijn leiden tot hogere productiviteit, zo bleek in 2023 uit onderzoek van de Erasmus Universiteit. En dat een beter welzijn leidt tot lager verzuim komt daar nog eens bovenop.
Grote verschillen tussen sectoren
Uit de Sectorale Welzijnsmonitor van ABN AMRO blijkt wel dat er grote verschillen zijn in het welzijn van medewerkers tussen verschillende sectoren. Zo ligt het welzijn gemiddeld lager in de sectoren food, industrie, leisure, transport, retail en zorg. Dat is vooral een probleem in sectoren waar werkgevers al kampen met een groot tekort aan arbeidskrachten.
Bron afbeelding: Sectorprognose ‘Voorzichtig Herstel’ – ABN AMRO
Welzijn in bijna alle sectoren verbeterd
Ondanks de grote verschillen is het welzijn van medewerkers is in 2023 in vrijwel alle sectoren verbeterd. Werkgevers investeren gemiddeld gezien meer in de ontwikkeling van hun personeel en daarnaast is de werkprivébalans en de ruimte voor persoonlijke ontwikkeling verbeterd. Steeds vaker hebben personeelsleden inspraak in hun werktijden en kan verlof naar wens worden opgenomen. Opvallend is dat de werkdruk verder is afgenomen en werknemers maken minder overuren. Daarnaast ervaart minder personeel het werk als te veel of te zwaar. Toch laat de verbetering alsnog te wensen over. Ruim 15 procent van het personeel voelt zich namelijk enkele keren per maand of vaker compleet uitgeput door werk. Ook voelt 22 procent zich moe in de ochtend, een stuk meer dan de 17 procent die dit in 2015 aangaf.
Bron afbeelding: Sectorprognose ‘Voorzichtig Herstel’ – ABN AMRO
Meer preventie en veiligheid
Op het gebied van veiligheid is helemaal geen verbetering geweest. Volgens het onderzoek zouden werkgevers om die reden kunnen proberen de veiligheid te vergroten door middel van trainingen, meer interne gesprekken en betere nazorg. Ook dienen zij meer werk te maken van preventie van mentale problemen. Bedrijven doen er goed aan om eerst op zoek te gaan naar oplossingen voor problemen in het werk zelf en dat er meer gesprekken komen tussen leidinggevenden en werknemers, zodat stress kan worden voorkomen. Enige stress is ten slotte volgens de bankketen niet erg. Werkdruk en stress worden pas een probleem wanneer de spanning blijft en niet wordt afgewisseld met rust en ontspanning.
Het volledige rapport is te lezen via deze link.
Geef een reactie