AA hoefde pensioendossier klant niet aan diens ex te verstrekken

Een conflict tussen twee partijen waarbij een betrokken accountant tussen twee vuren komt te zitten. Het gebeurt regelmatig, maar vaak gaat het dan om twee bedrijven. Ook twee exen kunnen echter voor een lastige positie voor de accountant zorgen, bleek onlangs bij de Accountantskamer. Al komt de betrokken AA er in dit geval goed vanaf. Hij hoefde een ex geen toegang te geven tot het pensioendossier van de B.V. van haar voormalige partner, oordeelt de tuchtrechter.

Een tweede klachtonderdeel waarin de klaagster stelde dat de AA niet onafhankelijk had geadviseerd over de afkoop van het pensioen in eigen beheer van haar voormalige partner wordt niet-ontvankelijk verklaard. De AA hield zich namelijk bezig met het samenstellen van de jaarrekeningen en kan daarom niet vaktechnisch verantwoordelijk worden gehouden voor de adviezen die door fiscalisten binnen zijn accountantskantoor werden gegeven.

Uitspraak: 19-1700 AA

Pensioen in eigen beheer

De AA was verantwoordelijk voor het samenstellen van de jaarrekeningen van een BV waarvan de ex van de klaagster 100 % aandeelhouder is. De DGA en zijn toenmalige partner sloten in 2010 een geregistreerd partnerschap. Binnen de BV bouwde de DGA pensioen op. Het accountantskantoor informeerde de man in 2016 over de aanstaande wetswijziging in verband met de uitfasering van pensioenopbouw in eigen beheer. Na overleg werd in de loop van 2017 de keuze gemaakt voor afkoop van het pensioen in eigen beheer. Het document waarin dit is vastgelegd werd zowel door de DGA als door zijn partner ondertekend.

Inzage pensioendossier geweigerd

De relatie tussen de twee kwam tot een einde, de twee voeren een gerechtelijke procedure over ontbinding van het geregistreerd partnerschap. De ex verzocht het accountantskantoor waar de AA werkt in augustus 2019 om “het complete pensioen- en adviesdossier” van haar ex in verband met de afkoop van het pensioen in eigen beheer. Het kantoor weigerde en liet onder anderen weten: ‘Wij kunnen en mogen slechts door u gevraagde stukken overhandigen na óf een akkoord van onze cliënten óf na een gerechtelijk bevel daartoe.’

Scheiding fiscaal advies en samenstelpraktijk

De vrouw spande daarop een zaak aan tegen de AA bij de Accountantskamer en kwam met twee verwijten. Een klacht over een vermeende gebrek aan onafhankelijkheid van de AA wordt niet-ontvankelijk verklaard:

‘Betrokkene heeft onweersproken toegelicht dat binnen [accountantskantoor1] samenstellingswerkzaamheden enerzijds en fiscale advisering en dienstverlening anderzijds gescheiden zijn. De mailing in verband met de uitfasering van pensioenopbouw in eigen beheer is verstuurd door de fiscalisten binnen [accountantskantoor1]. Hiervoor kan betrokkene niet vaktechnisch verantwoordelijk worden gehouden. Drs. [B] is via zijn eigen beroepsorganisatie als fiscalist tuchtrechtelijk aanspreekbaar op zijn handelen. De betrokkenheid van [C] bij deze opdracht vond plaats onder verantwoordelijkheid van de verantwoordelijke fiscalist(en) binnen [accountantskantoor]. Gezien de scheiding tussen samenstellingswerkzaamheden enerzijds en fiscale advisering en dienstverlening anderzijds kan betrokkene, als samenstellend accountant van [A] Beheer, niet vaktechnisch verantwoordelijk worden voor de fiscale advisering aan [A]. Dat hij directeur is van [accountantskantoor1] maakt dit niet anders. Omdat betrokkene niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor de werkzaamheden waarover geklaagd wordt, is klachtonderdeel a niet-ontvankelijk.’

Weigering inzage

De klacht over het vermeende ten onrechte weigeren om inzage in het volledige pensioendossier te geven is ongegrond, oordeelt de tuchtrechter:

‘Ten aanzien van klachtonderdeel b stelt de Accountantskamer voorop dat het door klaagster gedane verzoek om informatie zeer breed (het hele pensioendossier) geformuleerd was. Het is de Accountantskamer op de zitting gebleken dat bepaalde stukken aangaande de afkoop van het pensioen zich zowel in het fiscale dossier als in het samensteldossier, voor zover relevant voor de jaarrekening, bevinden. Betrokkene, die samenstellend accountant is van [A] Beheer, is vaktechnisch verantwoordelijk voor de weigering om klaagster inzage te verschaffen in de door haar gevraagde stukken en om haar afschriften van deze stukken te doen toekomen, voor zover deze stukken zich in het samensteldossier bevinden.

Artikel 16 van de VGBA bepaalt dat de accountant die de beschikking krijgt over gegevens of inlichtingen waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs moet vermoeden, verplicht is tot geheimhouding van die gegevens of inlichtingen, behoudens de uitzonderingen zoals geformuleerd in a tot met e van genoemd artikel.

Betrokkene heeft nagevraagd of [A], ten behoeve van wie de professionele dienst werd uitgevoerd, bereid is om hem toestemming te verlenen om de gevraagde informatie aan klaagster te verschaffen. [De DGA, red.] heeft die toestemming evenwel geweigerd. Omdat geen sprake was van toestemming  en evenmin gebleken is dat zich een andere uitzondering genoemd in a tot en met e op de verplichting tot geheimhouding van vertrouwelijke gegevens voordeed, heeft betrokkene terecht geweigerd om de door klaagster gevraagde informatie te verschaffen.

Dat klaagster, naar zij stelt, belanghebbende is bij deze gegevens maakt niet dat betrokkene niet langer gehouden zou zijn om de door klaagster gevraagde vertrouwelijke stukken geheim te houden. Het zijn van belanghebbende bij bepaalde gegevens is in de VGBA niet aangemerkt als uitzondering op de verplichting tot geheimhouding van dergelijke gegevens. Als klaagster meent dat [A] haar deze gegevens ten onrechte onthoudt, staat het haar vrij om hem hierop in rechte aan te spreken. De gang naar de Accountantskamer, buiten haar voormalige partner om, staat niet open voor het bereiken van dit doel.

Op de zitting is gebleken dat zich in het samensteldossier mogelijk een mede door klaagster getekend document bevindt (de overeenkomst tot afkoop), en betrokkene heeft toegezegd om, als dit zich inderdaad in zijn dossier bevindt, afschrift hiervan aan klaagster toe verstrekken. Dit betekent echter niet dat hem tuchtrechtelijk verweten kan worden dat hij dit niet eerder heeft gedaan, naar aanleiding van het verzoek van klaagster. Dat verzoek betrof “het complete pensioen- en adviesdossier”. Betrokkene heeft bovendien aangevoerd dat hem niet bekend was – klaagster had hem dit ook niet meegedeeld – dat klaagster (ook) niet beschikte over (afschrift van) door haarzelf ondertekende documentatie. In het midden kan daarom blijven of betrokkene wellicht wél gehouden was om klaagster afschrift van het betreffende stuk (waarvan bezwaarlijk kan worden gezegd dat dat ten opzichte van haar als vertrouwelijk moet worden aangemerkt) te verschaffen.’