In een lang essay in de Groene Amsterdammer schrijft SP-econoom Ewald Engelen dat alle academici progressief zijn, met uitzondering van managers en accountants. Die zouden ‘duidelijk rechtsere opvattingen’ hebben. Waar haalt Engelen deze wijsheid vandaan?
Van der Werfhorst
Engelen blijkt zich te baseren op onderzoek van de Amsterdamse socioloog (UvA) Herman van de Werfhorst uit 2019. Hij wilde onderzoeken wat er waar is van de vaak gehoorde klacht dat universiteiten ‘linkse bolwerken’ zouden zijn. Daartoe onderzocht hij de politieke opvattingen van professoren/hoogleraren en zette deze af tegen academici die niet aan een universiteit werken. Hij maakte daarbij gebruik van een grote Europese database, die sinds 2002 tweejaarlijks wordt aangevuld.
Accountants aan de rechterkant
Wat blijkt? Professoren en hoogleraren zijn inderdaad linkser dan gemiddeld. Ze moeten daarin alleen kunstenaars voor zich dulden. Van een ‘links bastion’ is volgens Van de Werfhorst echter geen sprake, omdat er binnen de groep professoren/hoogleraren behoorlijk veel afwijkende meningen te vinden zijn en er geen bewijs is dat mensen met niet-linkse denkbeelden uit universitaire functies worden geweerd. Bovendien zijn bijna alle academici over het algemeen linkser dan gemiddeld. Er zijn echter uitzonderingen. Interessant is dat Van der Werfhorst in dit verband met name accountants en ingenieurs als meest rechts noemt. Ook CEO’s, managers in het MKB en militairen zijn rechts en conservatief. Maar binnen deze groepen is meer verschil in opvattingen te vinden dan binnen de groep accountants.
Immigratie
Waar zit dat ‘rechtse’ hem dan in bij accountants? Niet zozeer in economische denkbeelden. Op de vraag of inkomensnivellering een goed idee is, denken accountants weliswaar overwegend rechts (‘nee’) maar niet rechtser dan bijvoorbeeld artsen, computerprogrammeurs of rechters, en aanzienlijk minder rechts dan CEO’s van grote bedrijven. Bovendien wordt er door accountants ook behoorlijk verschillend over dit onderwerp gedacht. Het rechtse komt vooral naar voren in denkbeelden over immigratie. Accountants zijn hierover, samen met militairen, het minst tolerant van alle onderzochte beroepsgroepen. Ook staan accountants niet positief tegenover (een links-liberaal thema als) de verdere Europese integratie, al moet gezegd worden dat er binnen de beroepsgroep behoorlijk verschillend over wordt gedacht.
Gapend gat
Ewald Engelen haalt het onderzoek van Van der Werfhorst aan om te betogen waarom er, volgens hem, zo’n gapende kloof is tussen de ‘elite’ en de ‘praktisch geschoolden’: de progressieve academici (die voor automatisering, outsourcing, hoger onderwijs, EU en immigratie zijn) bezetten alle machtsposities in de samenleving en hebben geen oog voor de wensen en noden van de gewone werkman of -vrouw. Ongemerkt is beleid op deze manier ‘de belangen gaan dienen van theoretisch geschoolden’. Die maken echter maar eenderde van het electoraat uit. Een interessante vraag, die Engelen wel opwerpt maar niet beantwoordt, is waarom die tweederde meerderheid van ‘praktisch geschoolden’ bij elke verkiezing de ‘theoretisch geschoolde minderheid’ steeds maar weer stevig in het zadel houdt door te blijven stemmen voor de middenpartijen (CDA, VVD, PvdA).
Lees hier het onderzoek van Herman van der Werfhorst.
Geef een antwoord