Volgens de hoofdredacteur schrijf ik een gevaarlijke blog die zich misschien ook wel een beetje tegen mij kan keren. Dat is althans een waarschuwing die ik meekreeg van Frans. Ik wil u graag deelgenoot maken van een van mijn ergernissen die ons mooie beroep aangaat. En gelooft u mij, het is niet alleen een ergernis van mij. Ik spreek regelmatig andere accountants die deze ergernis met mij delen. Mijn ergernis is dat ik het toch nog steeds regelmatig tegenkom dat een concullega enorm onder, wat mij lijkt, een redelijke prijs duikt.
Even een voorbeeld: een bedrijf doet een rondje accountants en vier accountants brengen een offerte uit. De prijzen waren respectievelijk 34.000, 33.500, 32.500 en 16.000 euro. Voor de duidelijkheid, wij waren een van de kantoren die in de 30.000 reeks zaten en dat geeft mij gewoon een goed gevoel. Het prijsverschil is niet heel erg groot en de klant kan kiezen voor de accountant waarbij hij verder op basis van de offerte het beste gevoel heeft. Met de offerte van 16.000 euro heb ik wel moeite. Natuurlijk een kantoor kan zich eens een keer verrekenen, maar als ik als kantoor deze terugkoppeling zou krijgen van een klant zou ik mij toch eens achter de oren krabbelen of ik mij niet vergist heb. Een tweede mogelijkheid is dat dit een disruptief kantoor is. Zo’n kantoor dat een heel moderne IT gedreven controlemethode heeft ontwikkeld met controle algoritmen en dus nauwelijks nog arbeid meer hoeft in te zetten. U weet het, dat is mijn droom. Maar ik geloof niet dat dat nu echt waar is. Of, en dat is de laatste mogelijkheid, zou het een kantoor zijn dat nog steeds niet helemaal door heeft dat onze wereld een beetje is veranderd en dat er om een voldoende dossier af te leveren er een paar stappen meer gezet moeten worden. Een kantoor dat het niet zo nauw neemt met de 53 maatregelen en denkt dat die wind (of storm zo u wilt) wel weer overwaait.
Frans waarschuwde mij voor twee zaken, de eerste was: Fouk kan niet tegen concurrentie. Maar gelooft u mij ik hou van concurrentie en het mag best een beetje scherp worden gespeeld. Maar ik hou wel van Fair Play en hou niet zo van vals spelen. Indien drie kantoren op een prijs van rond de 33k zitten dan moet je wel van goeden huize komen om te beweren dat je het voor de helft kan. Een van mijn collega’s gaf aan ‘maar die wil misschien wel een stukje markt kopen.’ Tja als dat je strategie is zou ik nog eens heel goed naar je spreadsheet kijken. Met dergelijke prijzen kan je wel een markt kopen, maar volgens mij wil je ook nog een fatsoenlijke boterham verdienen.
Dat was overigens een tweede opmerking van Frans. De perceptie is nog steeds dat accountants meer dan een fatsoenlijke boterham verdienen en dus zit er nog lucht in de offertes. Tja, dat is ook een lastige discussie: wat is een fatsoenlijke boterham? Daarbij gaat het niet alleen om die ene accountant, maar ook om het kantoor met alle mensen die daar werken. Ik denk dat door het toegenomen toezicht en alle kwaliteitseisen veel kantoren de marge in hun assurancepraktijk hebben zien afnemen en dus staat het inkomen onder druk. Ik kan niet voor andere kantoren spreken, alleen voor mijn eigen kantoor. En wij zijn natuurlijk een beetje bijzonder omdat we geen maatschap zijn. Maar ik kan zeggen dat de mensen bij ons een goed, maar geen vorstelijk salaris ontvangen.
De belangrijkste vraag is: hoe lossen we dit nu op? Want het mag in de bovenstaande casus duidelijk zijn voor welke accountant de klant gekozen heeft. Zou het niet fair zijn dat in een dergelijke casus dat na het eerste jaar dat dossier eens wordt meegenomen in een externe review? Als die accountant zijn controle goed kan doen voor die prijs moet hij alle lof krijgen. Zo niet, dan denk ik dat een goed normoverdragend gesprek toch wel minimaal aan de orde is. We moeten in ons beroep een keer de excessen gewoon durven te benoemen en aan te wijzen en daarop passende maatregelen nemen. Anders blijven de goeden onder de kwaden lijden. Dus richten we een meldpunt op bij de NBA of bij de AFM of ga ik nu een stap te ver?
Hulde Fouk dat je deze discussie aangaat. Deze voorbeelden hoor ik vaker die! Overigens is deze discussie niet nieuw en kijkend naar de verbetermaatregelen zou de prijs niet zo’n issue moeten zijn. Kwaliteit brengt nu eenmaal kosten met zich mee! If you pay peanuts, you get……
Eigenlijk zou ik er een dimensie aan toe willen voegen: het gaat niet zozeer om de kosten maar veel meer om de waarde die een klant ervaart. Dat is ook wat wij studenten op onze opleiding mee willen geven: een goede accountant verdient zichzelf terug en als de accountant louter als kostenpost wordt gezien is er meer aan de hand.
Misschien moeten we van de ‘ervaren toegevoegde waarde’ eens een ranglijst gaan maken: de waarde uitdrukken in €. Gezien onze expertise als beroepsgroep moeten we daar toch een model voor kunnen bouwen.
Er kunnen vele redenen zijn, waarom dit soort prijsverschillen kunnen optreden:
1. de al door Fouk gesignaleerde rekenfout
2. het “goedkope”kantoor hanteert een veel efficiënter werkwijze
3. de ene fatsoenlijke boterham is belegd met pindakaas, de ander met luxe vleeswaren
Wie zegt dat de “goedkope” accountant niet voldoende normbesef heeft? Zijn duurdere collega’s, die vervolgens de accountant wel eens zullen vertellen wat er mis is met zijn normbesef? Het oprichten van een neiuw meldpunt lijkt me daarom zwaar overtrokken.
Ik voel er meer voor om de beoordeling van de offertes op zowel prijs als kwaliteit transparant te maken, zodat de afnemer van de accountantsdiensten beter kan vergelijken óók op de inhoud van aangeboden werkzaamheden. Een gedetailleerde offerte met prijsstelling per element geeft de afnemer een prima beoordelingskader en een instrument om “goedkope” accountants beter op hun dienstverlening te beoordelen.
Heel goed dat deze discussie gevoerd wordt. Wij ergeren ons er ook groen en geel aan. We hebben de verschillen zelfs groter gezien: een wettelijke controle bij een bouwbedrijf werd geoffreerd voor 7.500 euro. Ik begrijp dan ook best dat de cliënt voor die lage offerte gaat. De verklaring is bij beide kantoren dezelfde.
En daarna de vraag: Hoe lossen we dit op? De enige manier is volgens mij strenger toezicht en vaker toetsen en wellicht hogere sancties bij overtredingen.
Heel goed artikel, en u raakt de kern heel goed aan. En dit is ook een kwestie van de onafhankelijkheid. We worden nog steeds betaald door de opdrachtgever en de opdrachtgever gaat dikwijls voor de laagste prijs. In ieder geval weegt de prijs mee in de uiteindelijke beslissing. De vraag die bij menig accountant en wellicht ook bij toezichthouders nu wordt gesteld is: Hoe kan dan de gewenste kwaliteit worden geleverd door het kantoor met een budget van 16 K terwijl andere kantoren meer dan 30K calculeren?
Wellicht is het toch een idee om de audit fee (weer) verplicht in de jaarrekening en deponeringstukken te laten vermelden (ook voor middelgrote ondernemingen) zodat toezichthouders ook inzicht kunnen krijgen in risicofactoren zoals een relatief lage audit fee in verhouding tot de activiteiten van de betreffende onderneming etc.
Enige tijd geleden zat ik in een discussiegroep waarbij ook een medewerker van het Ministerie van Financien in zat. Die merkte toen ook al op dat het haar verbaasde dat er altijd wel een accountant was die ver onder de prijs offreerde wanneer het MinFin voor een of ander project een accountantsverklaring nodig had. Overigens ging het Ministerie dan wel voor de laagste prijs. Het ging in dat geval tenslotte om gemeenschapsgeld 😉
Dag Fouk, ja dat is een ergernis. Maar goed, het element prijs is nu eenmaal voor de meeste klanten maatgevend en daar valt men dan toch voor, ondanks soms mooie woorden over klik en kwaliteit en dergelijke. Van het moreel ethisch besef van de overheid bij opdrachtverlening verwacht ik niet zoveel, dus het voorbeeld van Jan verbaast me niet. In mijn rijke carrière ben ik 1 keer een omgekeerd voorbeeld tegengekomen: 4 partijen offreerden, 1 zat daar duidelijk onder en klant oordeelde “dat kan niet goed zijn” om vervolgens met een van de drie anderen (die ongeveer even duur waren) in zee te gaan.
Ik ben niet zo van de meldpunten. Waar ligt de norm, wie bepaalt wat fair is en meer van dat soort dingen. Aan de AFM als regelgever, toetser en bestraffer hebben we onze handen al vol genoeg. Maar een beetje mondige accountant kan natuurlijk eens proberen om zelf een normoverdragend gesprek aan te gaan met de “duiker” in kwestie. Lucht in ieder geval op!
Beste collega’s,
Het zou goed zijn om een meldpunt bij onze beroepsorganisatie te openen voor dit soort kantoren. Als blijkt dat er meerdere malen binnen een jaar een melding binnen zou komen over hetzelfde kantoor, dan zouden daar op zijn minst extra toetsingen op de dossiers moeten plaatsvinden. Reeds meer dan 5 jaar geleden heb ik dat voorgesteld aan een van de bestuurders van de NBA, maar men vond dat niet nodig. De markt zou zijn werk doen volgens deze bestuurder.
Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald luidt een passend gezegde.
Een meldpunt of verplichte vermelding van accountantskosten in de jaarrekening of zelfs van de bedragen van alle ontvangen offertes lijkt mij heel zinvol (als economische herordening nog niet haalbaar is).
Een meldpunt (voor gedupeerde door anderen onderboden accountants) werkt waarschijnlijk niet: dan gaan accountants bedingen dat hun offerte geheim is en/of gaan gecontroleerden geen openheid meer geven over de andere offertes aan onderboden aanbieders.
HET probleem lijkt mij dat de geboden kwaliteit vanuit het gezichtspunt van het belang van de (principaal van de) gecontroleerde beperkter is dan de (wettelijk en door eigen standaarden van de beroepsgroep) verplichte kwaliteit vanuit het publiek belang.
Dat probleem blijft bestaan zolang de externe gebruikers van gecontroleerde financiële informatie niet meebetalen.
Dat is best te organiseren (op meerdere manieren), maar vergt economische herordening (een andere balans tussen overheidsregulering, marktwerking en zelfregulering door de beroepsgroep).