Met ingang van boekjaar 2025 moeten alle grote ondernemingen verplicht over duurzaamheid rapporteren (grote beursgenoteerde ondernemingen reeds met ingang van boekjaar 2024).
Voor die categorie van ondernemingen moet de bewustwording van de impact van CSRD-regelgeving nog behoorlijk op stoom komen, en een aantal accountantskantoren faciliteert dit door middel van informatieve bijeenkomsten te organiseren voor haar cliënten.
In de kern zou de rapportageverplichting uit zichzelf voldoende argument voor bedrijven moeten zijn om hiermee voortvarend aan de slag te gaan [1]. Geheel anders ligt dit bij MKB-bedrijven waarvoor die verplichting (nog) niet bestaat. Hoewel die verplichting (nog) niet bestaat, heeft CSRD naar verwachting wel heel veel impact op de MKB-onderneming. Regelmatig hoor je geluiden dat MKB-accountants het lastig vinden om MKB-ondernemers te overtuigen van de noodzaak om met CSRD aan de slag te gaan.
In dit blog geef ik een aantal mogelijke benaderingen weer, die zelfstandig toepasbaar zijn, of gezamenlijk. Het gaat niet om een one-size-fits-all, maar een op de cliënt toegesneden benaderingswijze.
Drie verschillende benaderingswijzen
In Figuur 1 zijn drie verschillende benaderingswijzen of aanvliegroutes opgenomen die aansluitend worden toegelicht.
De gedachte achter het hanteren van een cliënt-specifieke aanvliegroute is dat je aanhaakt bij waar de cliënt gevoelig voor is. Waar de cliënt gevoelig is, is mogelijk ook meer sprake van ontvankelijkheid van de argumentatie door de accountant-adviseur. Daarmee heeft de argumentatie ook meer overtuigingskracht als deze is toegespitst op de cliënt. Daarbij is het einddoel hetzelfde, namelijk het realiseren van ESG bewustzijn en aanzetten tot reflectie en actie, maar kan de route naar Rome via verschillende wegen bewandeld worden. Het vergt daarmee enige cliëntkennis om die gevoeligheid op het spoor te komen [2].
De onderstaande tabel is niet limitatief bedoeld, zowel niet in termen van aanvliegroute (er zijn vast ook andere aanvliegroutes te bedenken) als in termen van sensitiviteit (er zijn vast ook andere vormen van sensitiviteit te bedenken).
Afrondend
De hiervoor gepresenteerde aanvliegroutes vormen slechts een startpunt in het warm krijgen (vergroten van het bewustzijn) van MKB-ondernemers voor ESG. Naarmate de accountant-adviseur de sensitiviteit(en) van de ondernemer beter kan inschatten, is ook gemakkelijker te bepalen welke medewerker (met welke competenties) van het accountantskantoor het beste kan aanschuiven bij de eerste ESG-gesprekken met de ondernemer [4]. Gelet op de vaak langdurige accountant-cliënt relatie mag verwacht worden dat de accountant deze inschatting doorgaans ook goed kan maken.
Een vraag die overigens wel op komt is hoe je als accountant aankijkt tegen cliënten die volhardend zijn in het ontkennen van het belang van ESG en tegelijk wel een serieuze footprint achterlaten [5] [6]. Gesprekken over ESG met de MKB-ondernemer kunnen daarom ook leiden tot een groeiende mismatch tussen accountant en cliënt. Tegelijk wil ik de MKB-accountant-adviseur aanmoedigen om niet snel op te geven. Het is reëel om te stellen dat veranderingen in mind-set niet altijd van de ene op de andere dag gerealiseerd worden. Daarom is geduld hebben en voortdurend in gesprek met elkaar blijven ook nuttig vanuit maatschappelijk opzicht.
Prof. dr. Niels van Nieuw Amerongen RA is medeoprichter en partner bij V&A (consulting & training) en Kreston Netherlands professor MKB Accountancy bij Nyenrode Business Universiteit.
[1] Er zijn echter ook veel signalen dat zelfs de grote ondernemingen nog veel stappen te zetten hebben. Zie bijvoorbeeld: Oud-fiscalist: “Nederland gaat niet op tijd klaar zijn voor CSRD” – Accountantweek.
[2] Er zijn meerdere alternatieve denkrichtingen mogelijk. Met dank aan collega Alex Boxum is bijvoorbeeld ook te denken aan: kunnen – willen – moeten.
[3] Zie voor een samenvatting: 20231218_summarydissertation_nl—final.pdf (nyenrode.nl).
[4] Dit raakt ook aan de beleidskeuze van een kantoor ten aanzien van het aanbieden van assurance en/of non-assurance dienstverlening.
[5] Nader onderzoek uit hoofde van NOCLAR, Wwft, en integriteitsanalyse is dan relevant.
[6] Zie ook het blog van Alex Boxum over Afscheid nemen: Afscheid nemen bestaat wel – Accountantweek.
Geef een reactie