Bij KPMG zou een handvol mensen zijn ontslagen. Begin dit jaar werd bekend dat het fraudeonderzoek had uitgewezen dat gedurende een periode van vijf jaar gemiddeld ruim honderd medewerkers jaarlijks hadden gesjoemeld met toetsen door antwoorden te delen. En als het op zo’n grote schaal gebeurt, kun je zeggen dat frauderen onderdeel is van de bedrijfscultuur. Dan is het geen legitieme reden om een klein aantal individuen te ontslaan, zeker niet als de fraude plaatsvond tot in de top van het bedrijf, zo betoogt Draaisma in het Financieele Dagblad. ‘De ontslagen medewerkers waren onderdeel van een bedrijfscultuur, waarbinnen veel collega’s antwoorden deelden. Dan kun je niet de een wel en de ander niet ontslaan.’ Het zou dus goed kunnen dat medewerkers hun ontslag gaan aanvechten bij de rechter.
Wel bekend, nooit een straf
De willekeur van KPMG betreft onder meer het forensisch onderzoek: daarin zijn vooral e-mails gebruikt, waardoor volgens Draaisma mensen die op een andere manier communiceerden onder de radar bleven. En tot 2021 was examenfraude volgens de KPMG gedragsregels geen reden voor ontslag. Hoewel veel mensen van de examenfraude wisten, werd er tot voor kort niemand voor bestraft. ‘Je moet wel weten dat je ontslagen wordt als je bepaalde regels overtreedt. Zelfs als je weet dat het niet helemaal in de haak is, maar het nooit is bestraft, is dat een uiting van die bedrijfscultuur, waardoor je kunt zeggen dat het gedrag niet verwijtbaar is’, aldus de arbeidsrechtadvocaat.
Sanctiebeleid
KPMG blijft van mening dat er geen sprake is van willekeur. ‘Het delen van antwoorden is en was een integriteitsschending en een schending van ons beleid’, zo reageert het bedrijf in het FD. ‘KPMG heeft de betrokken medewerkers, ongeacht functie of functieniveau, gesanctioneerd op basis van het bestaande sanctiebeleid.’ Behalve ontslagen zijn er ook berispingen uitgedeeld.
Voor consultants is het anders
Draaisma begeleidde een ontslagen consultant van KPMG en had contact met andere advocaten die door KPMG’ers waren ingeschakeld; samen een rechtszaak beginnen vanwege de fraude-ontslagen was niet haalbaar. Hij denkt dat er tien tot vijftien mensen zijn ontslagen. Hij maakt onderscheid tussen accountants en consultants: voor die laatste groep is het grootste deel van de toetsen een ‘moetje’, zo vindt hij: tot 95 procent zou niet relevant voor ze zijn. KPMG heeft vanwege de kwestie van de Amerikaanse toezichthouder een boete van 25 miljoen dollar gekregen; voormalig hoofd Assurance Marc Hogeboom moest het veld ruimen.
Draaisma ziet steun in het boetebesluit van de PCAOB, dat spreekt van ‘een verkeerde toon aan de top’ en ‘een diepgaand probleem met de cultuur van het bedrijf’. Een alternatieve maatregel had volgens hem kunnen zijn dat de medewerkers wel op hun fouten werden gewezen, maar een generaal pardon kregen.
Geef een reactie