De financiële toestand van zijn klanten in de tuinbouw is heel wisselend, weet relatiemanager tuinbouw bij ABAB Accountants Mike Aldewereld. De sierteelt krijgt momenteel harde klappen en ontkomt niet aan faillissementen, maar aan de andere kant ontstaan er ook veel nieuwe innovatieve ideeën.
‘De sierteeltsector (kamerplanten en snijbloemen) ligt momenteel behoorlijk op z’n gat. Die sector is door de coronacrisis eigenlijk zo hard geraakt dat daar de omzet sinds medio maart echt helemaal weggevallen is. Ondernemers zagen hun bedrijf compleet stil komen te liggen en wisten even niet hoe het verder moest’, vertelt Aldewereld. En dat terwijl de sierteelt vóór de coronacrisis nog prima draaide. ‘Stapsgewijs neemt de afzet weer toe, in de bloeiende planten gaat dit harder dan bij de snijbloemen. Bij de snijbloemen zitten ondernemers pas tegen 50% van hun normale omzet’, dus geeft wel aan hoe dringend het daar is. Die groep krijgt echt hele flinke klappen en daarom is ook door de overheid voornamelijk voor die sector het steunfonds van 650 miljoen toegezegd.
De voedingstuinbouw (groenten en fruit) heeft eigenlijk nog maar weinig last gehad van de coronacrisis. Met uitzondering van de komkommerkwekers, maar dat is meer omdat er in die sector naast een hoog productieaanbod, ook wel wat vraag is weggevallen vanuit de horeca. Die telers hebben met een combinatie te maken gehad waardoor ze met lage prijzen kampen, maar dat is niet helemaal corona gerelateerd. Bij het fruit zie je ook wel dat er afzet bij de horeca is weggevallen, maar dat wordt gecompenseerd door wat er extra bij supermarkten wordt geconsumeerd.
De boomkwekerijsector heeft bijna nergens last van, omdat die al een heel goed jaar achter de rug had en tegen het einde van het seizoen liep. Daar is wel iets van omzetverlies geweest, maar dat was dusdanig laag dat het tot op heden niet of nauwelijks effect heeft gehad.’
Na het uitbreken van de coronacrisis was het aanvankelijk de verwachting dat in alle sectoren in de tuinbouw personeelstekorten zouden ontstaan. Grenzen gingen dicht, buitenlandse werknemers pakten hun spullen en vertrokken naar huis. Dat blijkt toch heel erg mee te vallen, constateert Aldewereld. ‘Er zijn initiatieven ontstaan waarbij men bij elkaar is gaan uitlenen, met mensen die in de sierteelt en de horeca zonder werk zitten. De ene sector is de andere gaan helpen. Her en der is personeelstekort soms nog een probleem, maar het valt reuze mee door de mooie hulp die iedereen elkaar is gaan bieden. Zo weet ik dat er in Limburg mensen vanuit de horeca zijn gaan helpen met de aspergeoogst bijvoorbeeld.’
Die harde klappen die de sierteelt nu krijgt, waar is dat aan toe te schrijven?
‘De sierteeltsector exporteerde in 2019 voor 6,2 miljard euro aan bloemen en planten. En het zijn veelal luxeproducten, dus dat kwam eigenlijk meteen stil te vallen. Grenzen gingen dicht en er werd gewoon niks meer geëxporteerd. Bij grote afnemers als Engeland, Rusland, Duitsland en Polen kwam bijna alles stil te liggen. In Duitsland gingen, op de supermarkten na, alle winkels dicht. Inmiddels gaan in Frankrijk, Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk de bouwmarkten en tuincentra weer open, dat zijn grote afzetmarkten voor de bloemen en planten.’
En jij hebt zelf dus ook drukke weken achter de rug waarschijnlijk, melden er zich veel klanten bij jullie?
‘Ik heb hele drukke weken achter de rug ja. We benaderen zelf ook veel klanten met de vraag hoe ze er voor staan en hoe we ze kunnen helpen. De eerste steunmaatregelen met de NOW, uitstel van belastingen, het borgstellingsfonds en uitstel van rente en aflossingen door banken gaf wat rust in de sector. En nu zijn we in de volgende fase belandt en wordt gekeken naar hoe gederfde inkomsten gecompenseerd kunnen gaan worden. En hoe gaat dat steunfonds er precies uitzien, dat is ook nog de vraag. We weten dat er een groot bedrag wordt vrijgemaakt, maar hoe gaat die verdeelsleutel er uitzien? Dat moet nog duidelijk worden, dus er is nog wel onzekerheid. Maar de eerste paniek is nu wel verdwenen. We hebben mensen goed kunnen ondersteunen, vooral door een luisterend oor te bieden. Laat mensen eerst maar eens even hun verhaal doen; wat raakt hen nou precies? Het gaat soms vooral om de emotie die er even uit moet, want je praat toch vaak over familiebedrijven. En dat praten scheelt al heel veel, op die manier geef je de ondernemers weer wat rust en kan men weer rationeel gaan denken.’
Want er was echt paniek bij sommigen?
‘Ja, toen het net begon de eerste week was er echt paniek. Het was voor sommige bedrijven in de sierteelt van de ene op de andere dag klaar. Die hoefden ook niets meer aan te leveren bij de veiling, want dan werd het gewoon vernietigd.’
Hoe heb je de steunmaatregelen ervaren die al vrij snel werden opgetuigd?
‘Het NOW-loket is nu natuurlijk pas enkele weken echt opengesteld, maar het moment dat de steunmaatregelen bekend werden gemaakt bracht wel even wat rust. Ondanks dat er op dat moment nog geen geld vrijkwam dachten mensen: oké, er wordt wel iets gedaan en er gaat iets aankomen waar ik gebruik van kan maken. Dat gaf op dat moment al wat meer de rust om toch bezig te blijven en het personeel aan de gang te houden. Hetzelfde geldt voor de banken, die aflossingen en in sommige gevallen ook de rente stopzetten. Uiteindelijk moet dat natuurlijk wel weer een keer terugbetaald worden, maar op dat moment werd er wel goodwill gekweekt door allerlei partijen en wordt er aan de sector aangegeven: we willen jullie helpen.’
Het extra steunpakket voor de agrarische sector komt eraan, wat is er verder nodig om bedrijven in de sierteelt er weer bovenop te helpen?
‘Dat is heel lastig om aan te geven. Het is helemaal afhankelijk van hoe lang grenzen dicht blijven en de handel op een laag niveau blijft. Een tweede, kleiner, probleem dat momenteel in de sierteelt opdoemt is dat de toevoer van stekmateriaal ook stil komt te liggen omdat er niet meer geïmporteerd mag worden vanuit Afrika. Sinds Pasen is de vraag naar bloemen en bloeiende (kamer)planten wel weer aan het toenemen. Mede door het stapsgewijs opengaan van winkels in met name Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Frankrijk neemt de export geleidelijk toe. De veiling is de aanvoerbeperking geleidelijk aan het afbouwen, waardoor ook het aanbod toeneemt. De prijzen van snijbloemen als chrysant en gerbera nemen toe, maar zijn nog onder het normale niveau. Er wordt wel de vrees uitgesproken dat de retail meer naar zich toe blijft trekken in de toekomst en er daardoor ook in de sierteeltketen meer macht bij de retail komt te liggen. Voor de afzetketen van de sierteelt wordt dit niet als een gunstige ontwikkeling gezien. Daarnaast voorziet menig teler dat er toch tot wel 20% van de telers en productie af gaat vallen bij de sierteelt onder glas.
De steunmaatregelen zullen vooralsnog redelijk voldoende zijn, maar op de langere termijn denk ik niet. Er zullen wel bedrijven omvallen, ik verwacht dat er her en der nog best wat klappen gaan vallen. Dat wordt ook door banken uitgesproken. Die geven aan: bedrijven die het voor de crisis al moeilijk hadden zullen de eersten zijn die we niet meer gaan helpen. De levensvatbare bedrijven komen bovendrijven en worden er het meeste doorgeen getrokken. Er wordt hard gewerkt aan de openstelling van de steunregeling van 650 miljoen euro voor de sierteelt en een deel van de voedingstuinbouw uiterlijk 6 mei. Daarbij gaat het om bedrijven die een forse omzetderving kennen in de periode half maart tot en met half juni ten opzichte van dezelfde periode in de drie voorgaande jaren 2017, 2018 en 2019. Het ministerie van LNV en de RVO werken momenteel aan de inhoud, opzet en uitvoering van de steunregeling. Het is inmiddels bekend dat de eerste 30% van de omzetderving voor rekening van de onderneming komt. Over de overige 70% kan compensatie worden verkregen van maximaal 70%, waarbij nog wordt gekeken naar een mogelijk plafond per bedrijf. De maximale uitkering is daarmee dus 49% van de geleden schade.’
Dus er blijft voorlopig nog wel onzekerheid bestaan?
‘Ja. Maar wat dan wel weer een hele positieve ontwikkeling is, naast het elkaar de helpende hand toesteken met personeel, is het ontstaan van innovatieve ideeën. Er wordt naar andere afzetmarkten gezocht, nieuwe samenwerkingen worden opgestart. Dus je ziet dat de sector niet bij de pakken neer gaat zitten. De grote kracht van de glastuinbouwsector was altijd innovatie en dat zie je nu ook weer terug, dat krijgt een enorme boost. Daar kan in de toekomst weer van worden geprofiteerd. Uiteindelijk draait het erom dat ondernemers niet bij de pakken neer moeten gaan zitten. En blijf communiceren, hoe slecht het ook gaat. Want je merkt wel dat bedrijven die ondanks de beroerde situatie goed blijven communiceren er makkelijker doorheen komen.’
Corona | ‘In een feestcafé of club is anderhalve meter afstand natuurlijk gewoon kansloos’
Corona | ‘Dit is een wake up call voor kappers’
Horeca-accountant in crisistijd: ‘De meeste klanten gaan dit overleven’
Taxi-boekhouder in crisistijd: ‘Ik denk nu niet meteen aan factuurtjes sturen’
Geef een reactie