Private equity is in opkomst als financieringsmodel voor accountantskantoren in Nederland. Dat bracht de afgelopen tijd discussie op gang over de voors en tegens van die ontwikkeling. Drie hoofdrolspelers aan het woord over de keuzes die zij maakten.
ETL Nederland: Internationaal voorbeeld PE: “Wij nemen niet de zeggenschap over”
Een voorbeeld waarbij niet zo snel aan PE wordt gedacht is ETL. Toch is ook het van oorsprong Duitse concern een familiebedrijf dat via private (eigen) financiering bezig is aan een opmars in Nederland. “Bij private equity hoor je vaak dat het gaat om de winsten op korte termijn, maar bij ons zie je dat dat echt niet altijd het geval is”, zegt managing director Vanessa Spaans. “ETL is in de markt voor de ultralange termijn, in Duitsland inmiddels al meer dan 50 jaar. ETL verkoopt niet, de aandelen blijven altijd binnen de ETL-familie.”
ETL Nederland is onderdeel van ETL Global, dat vestigingen heeft in ruim vijftig landen. In Nederland deed de organisatie haar intrede in 2016, met de overname van vier Lodder-kantoren. Sindsdien zijn al enkele tientallen kantoren aan de organisatie toegevoegd. Daarbij gaat het vaak om relatief kleine kantoren, variërend van een jaaromzet van 1 miljoen euro tot circa 9 miljoen euro, met een focus op het mkb. “Op het moment dat je partner wordt, wordt dat intern gefaciliteerd door ons”, licht Spaans het ETL-model toe. “Dus een nieuwe partner hoeft niet naar een bank om zich in te kopen. De partners die het kantoor verkopen, verkopen ook voor 100 procent. We betalen ze ook voor 100 procent, maar we geven ze daarna als een soort extra ook weer een aandeel terug, meestal ongeveer 40 procent. Gratis, vanwege hun betrokkenheid. En dan zeggen we tegen ze: jullie blijven dat kantoor runnen, jullie bepalen ook zelf hoe je dat doet. Wij nemen niet de zeggenschap over, die regionaal gewortelde kantoren moeten vooral dat profiel ook zo houden en zelf blijven ondernemen.”
Spaans is daarnaast zelf veel met de lokale ETL-ondernemers in gesprek over waar ze tegenaan lopen en ook onderling zoeken ze elkaar regelmatig op om informatie uit te wisselen. “De belangrijkste uitdaging is momenteel natuurlijk het vinden van personeel. Ik ga niet zeggen dat dat voor ETL makkelijk is, maar als grotere organisatie ben je vaak toch wel aantrekkelijker omdat je meer mogelijkheden kunt bieden. Je hoeft bij ons ook geen tachtig uur in de week te werken, er zijn bijvoorbeeld collega’s die parttime werken en toch hun ambitie om partner te worden bij ons kunnen waarmaken. En als lokale ETL-ondernemer heb je ook het probleem van opvolging niet meer, dan gaan de aandelen weer terug naar ETL of zittende of nieuwe partners van het kantoor. En zo zijn er meer voordelen van een grote organisatie, qua innovatie, kwaliteit, professionaliteit en een sterk internationaal netwerk. Daardoor hoef je als relatief kleine mkb-ondernemer onder de paraplu van ETL niet onder te doen voor een grotere collega in de markt. Dus aan de ene kant zeggen wij: we zijn superlokaal, maar tegelijkertijd ben je wel onderdeel van een groter geheel. Wat wij proberen als ETL is eigenlijk het beste van twee werelden te zijn.”
Brouwers Accountants: Joint venture met PIA Group: “De lokale herkenbaarheid moet overeind blijven”
Brouwers Accountants kondigde afgelopen najaar aan samen te gaan met PIA Group, de op twee na grootste accountancy- en advisorygroep in het middensegment van België. De PIA Group uit Gent is sinds 2019 bezig aan een buy & buildstrategie in België onder leiding van oprichter Steven Brouckaert.
Met het toetreden van Brouwers tot de nieuw opgerichte vennootschap PIA Nederland ontstond er ook in ons land een bruggenhoofd voor verdere uitbreiding, kondigden de betrokken partijen aan. Zoon Ewout Brouwers nam bij die gelegenheid het stokje over van zijn vader en werd CEO van PIA Nederland, na een carrière bij onder meer KPMG en Picnic. Met het samengaan met de Belgische accountantsgroep anticipeerde Brouwers op enkele ontwikkelingen in de accountancy, vertelt Ewout Brouwers. “Historisch gezien is er beperkt geïnnoveerd in de accountancysector. De markt heeft een vrij behoudend karakter, terwijl de wereld er omheen wel aan het vernieuwen is. Daarin moet je toch mee en schaalgrootte is dan een voordeel. Daarnaast zagen we hoe er steeds meer regelgeving kwam, bijvoorbeeld op het gebied van ESG. Het vraagt kapitaal om daarin écht te kunnen meegaan. Daarom hebben mijn vader en ik op een bepaald moment gezegd: als we echt het verschil willen gaan maken in deze markt hebben we groei nodig, een bepaalde omvang. Niet als doel op zich dus, maar om ons in staat te stellen de investeringen te doen in de mensen en kwaliteit die noodzakelijk zijn voor het evolueren van het beroep en het vakgebied. Niet om de grootste te worden, maar om de beste te worden in wat wij doen: accountant zijn voor het Nederlandse mkb.”
Daarbij waren voor Brouwers senior en junior wel enkele voorwaarden van belang. Een eventuele investeerder moest een partij zijn met een horizon die verdergaat dan de typische private-equityhorizon van een jaar of vijf. Dat werd Baltisse, de investeringsgroep van de Belgische topondernemer Filip Balcaen achter PIA Group. “Een echt family fund”, vertelt Brouwers. “Balcaen investeert met een langetermijnhorizon in ondernemers en markten, waarbij er ook een zeker vertrouwen is tussen enerzijds een onderneming runnen en anderzijds kapitaal faciliteren. Wij worden ondersteund door Baltisse en de bredere PIA Group met kapitaal en kennis, maar de dagelijkse controle en de meerderheid van de aandelen zijn in handen van accountants en niet van Baltisse, laat dat heel duidelijk zijn. Dat maakt het een uniek model, dat ook wel heel veel afwijkt van een aantal andere partijen die zich in de markt begeven. We focussen op ondernemende kantoren met een sterk eigen DNA.”
Over uitbreiding van PIA Nederland kan Brouwers op korte termijn nog niets melden, maar het is helder dat dit er wel aan zit te komen. Daarbij wordt er niet meer gewerkt met het oude partnermodel, “waarin iedereen vooral bezig is met individuele belangen. Ik geloof echt in de kracht van samenwerking”, licht Brouwers toe. Dat betekent ook qua organisatie en IT inzetten op synergievoordelen als dat kan, maar tegelijkertijd lokaal sterke merken handhaven. “Wij noemen het een house of brands. Er is een overkoepelende vlag van PIA, maar het merk blijft gehandhaafd. Als je een accountantskantoor wil toevoegen aan de familie in Brabant, dan moet je daar niet Brouwers op de gevel willen plakken want dat werkt niet. De lokale herkenbaarheid moet overeind blijven.”
De Jong & Laan: Waterland neemt belang: “We stappen af van de dividendstromen”
Kort voor het nieuws van Brouwers en PIA kondigde top 10-kantoor de Jong & Laan vorig jaar aan met Waterland Private Equity Investments overeenstemming te hebben bereikt over een deelneming. Het accountantskantoor had intern al een groeiambitie uitgesproken, maar werd daarna zelf door Waterland benaderd.
Ook bij de Jong & Laan bestaat een stevige groeiambitie; het kantoor liet eerder weten de huidige omzet van € 80 miljoen te willen verhogen naar € 100 miljoen in 2025. Daarom wordt er momenteel ook al druk gekeken naar overnames. Inmiddels verwacht het kantoor die grens al over het boekjaar 2023 te bereiken dankzij de recente aansluiting van retailspecialist Marshoek en een nieuwe uitbreiding die in de afrondingsfase zit, meldt bestuurder Roland Ogink. Om deinvesteringsmogelijkheden groter te maken, wordt ook hier afgestapt van het oude partnermodel.
Ogink: “We stappen af van de dividendstromen. Vanaf nu houden we alle dividenden in de organisatie, zodat we onze groei kunnen gaan versnellen. We steken die investering in ICT-oplossingen die ook echt toegevoegde waarde hebben. Dus niet alleen repeterende werkzaamheden automatiseren, maar ook data-analyse en duurzaamheid.”De AFM wees onlangs nog op de mogelijke risico’s van private equity in de accountancy. Commerciële belangen zouden de duurzame borging van de kwaliteit van de wettelijke controle in de weg kunnen staan, stelde de toezichthouder. Hoe kijkt Ogink daar tegenaan? “Het bericht van de AFM hebben wij gelezen en vanuit AFM-perspectief begrijpen wij dat ze deze ontwikkelingen nauwlettend volgen. Als de Jong & Laan doen wij met de participatie door Waterland iets unieks en innovatiefs in de sector. De risico’s die er volgens de AFM kunnen zijn, hebben wij voorafgaand aan de samenwerking zeer uitvoerig uitgediept met elkaar en in de structuur geborgd in overleg met de AFM. Wij zijn actief in een sterk gereguleerde sector. Vanaf het begin was dit ook voor Waterland helemaal duidelijk en zij hebben daar ervaring mee in andere sectoren. In april 2023 is in onderzoek door SEO aangetoond dat kinderopvangorganisaties in handen van private equity consequent beter presteren op kwaliteit dan de rest van de markt. Waterland heeft ervaring met deze andere sterk gereguleerde sector.”
Toch blijft er veel onbegrip over hoe het private-equitymodel werkt, constateert de bestuurder. “De realiteit is dat dit sterk leunt op het verbeteren van kwaliteit, om op exit een beter bedrijf voor een betere prijs te verkopen. Dat dit in de praktijk ook zo werkt, is in diverse studies herhaaldelijk bevestigd, onder anderen door professor Boot van de UvA in opdracht van het ministerie van Financiën in 2017. Aan ons de taak te laten zien dat het partnerschap tussen PE en accountancy een duurzaam goede keuze is voor de sector. Kwaliteit en cultuur staan voorop bij de stappen die wij blijven zetten. De AFM en andere geïnteresseerden houden wij graag op de hoogte van ons alternatief voor het partnermodel. Private equity laat ons groeien zonder concessies te doen aan kwaliteit.”
Deze bijdrage komt uit de tweede editie van het AV-magazine met het thema ICT en Kengetallen. Dit magazine is verschenen in juni 2023. Zie: https://www.accountancyvanmorgen.nl/kennisdoc/av2-2023-ict-en-kengetallen/
Geef een reactie