Dat AI nog veel teweeg gaat brengen, besefte Joris Joppe direct toen hij kennismaakte met large language models als ChatGPT en CoPilot. “Tot nu absorbeert de sector automatisering zonder schokken. Neem de introductie van Excel. Dat was een enorme efficiëntieslag ten opzichte van werken met pen en papier. Toch heeft dat niet geleid tot een aardverschuiving.” John Cöhrs vult aan: “Ik volg de technologische ontwikkelingen over software in de boekhouding al langer. AI verandert het werk van de accountant, maar dat betekent niet dat er minder werk is.”
#1 “AI maakt het vak uitdagender en interessanter, niet eenvoudiger”
Joppe: “Ja, want het ‘makkelijke werk’ leent zich bij uitstek voor automatisering. Met AI gaat dat exponentieel versnellen. De ironie is dat het ‘moeilijke werk’ dan weliswaar overblijft, maar dat dit ook makkelijker wordt. Met AI kun je, ook als je geen expert bent, bijvoorbeeld snel concurrentieanalyses doen of trends opsporen. Maar dat kan de klant dus ook zelf. De echte uitdaging is hoe je van toegevoegde waarde blijft.”
Cöhrs: “AI verandert de dynamiek met je klant. Denk aan de huisarts, die al jaren geleden te maken kreeg met mensen die hun symptomen googelden, en soms zelf alvast een diagnose stelden en binnenkwamen met een behandelplan.
AI maakt informatie toegankelijker voor iedereen, maar zonder de vakinhoudelijke kennis van de professional blijft die informatie oppervlakkig.
De rol van de accountant verschuift naar duiden, verdiepen en overtuigen.”
#2 “AI-toepassingen moeten de accountant slimmer maken”
Joppe: ‘In de keten van bonnetje tot aangifte zijn al veel stappen geautomatiseerd. Technisch gezien is het al mogelijk zonder menselijke tussenkomst een betrouwbare aangifte of jaarrekening te maken. Maar of het wenselijk is? De meeste ondernemers willen een adviseur die je uitlegt wat je moet betalen en die meedenkt over risico’s en kansen.”
Cöhrs: “Bij Visionplanner zetten we erop in dat AI het werk ondersteunt, vergelijkbaar met een junior assistent. Denk aan automatisch een dossier aanmaken voor de jaarrekening. Dat werk kan AI grotendeels voorbereiden, evenals data uit verschillende boekhoudpakketten ‘mappen’ naar één uniform model. De accountant blijft echter degene die het werk controleert, afwegingen maakt en zorgt voor de verfijning.”
#3 “Je kunt niet zonder menselijke interpretatie”
Cöhrs: “Precies. Een goed voorbeeld vind ik een accountant met wie we werken die zich helemaal heeft gespecialiseerd in horeca. Hij snapt alles van die branche, van seizoenspieken tot personeelsvraagstukken. Natuurlijk kun je met AI een rapport opstellen. Alleen is het gesprek met een adviseur die in jouw wereld zit van een andere orde. Dat menselijke contact wordt alleen maar belangrijker naarmate klanten beter zijn geïnformeerd.”
Joppe: “De meerwaarde van de accountant zit niet in de jaarrekening of de aangifte, maar in weten wat er zakelijk en privé speelt. Een scheiding, ziekte in het gezin of de overdracht van het bedrijf. Dat bespreek je niet met een tool. AI kan de cijfers leveren, maar niet de context. Althans: nu nog niet. Daarom is het belangrijk nieuwsgierig te blijven.”
#4 “Accountants moeten kunnen begrijpen wat AI doet”
Joppe: “Lang hebben we geroepen dat je algoritmen moet kunnen auditen, biases herkennen en snappen wat er gebeurt onder de motorkap. Nu verplaatst de discussie zich naar welk model je gebruikt, welke data je gebruikt en of die data in een trainingsset komen. Terecht. Die transparantie over veiligheid moet de standaard worden. Bij Visma kijken we nauwkeurig naar privacyaspecten van modellen en beoordelen we nieuwe versies op betrouwbaarheid, het risico op hallucinatie en de beoogde toepassing.”
Cöhrs: “Die informatie is ook veel relevanter. Je hoeft niet te weten hoe OCR werkt om scan-en-herken te gebruiken. Je wilt weten wat je gebruikt en waarvoor, zodat je het doelgericht kunt inzetten.”
Joppe: “Ook om na te denken over ethische kwesties. Als AI de jaarrekening samenstelt, wat betekent dat dan voor jouw prijs? Of voor het verdienmodel van je kantoor?”
#5 “De accountant die AI negeert, zet zichzelf buitenspel”
Joppe: “Eigenlijk gaat het niet om de techniek, want AI is op veel plekken al ‘onzichtbaar’ aanwezig. Uiteindelijk is AI een veranderproces, net als leren werken met scan-en-herkentechnieken. Goede implementatie vraagt meer dan alleen een werkinstructie; wij begeleiden dat daarom actief. En hoewel de accountant al jaren op lijstjes staat van ‘uitstervende beroepen door technologie’ heeft de sector het drukker dan ooit. Ik denk dat AI de accountant vooral kan helpen om ondernemers ten dienste te staan.”
Cöhrs: “Je doet jezelf tekort als je AI negeert.
Of dat erg is, hangt af van je dienstverlening en het soort klanten dat je wilt bedienen. Het is goed je te verdiepen in welke kansen het biedt en wat het voor je kan doen. Het is net als met nieuw gereedschap. Natuurlijk kun je blijven werken met een handzaag, maar als de rest al een laser gebruikt, ga je achterlopen.”
Tekst: Naomi van Esschoten
Deze bijdrage komt uit Accountancy Vanmorgen met als thema ICT en kengetallen. Dit magazine is verschenen in juli 2025. Zie: https://www.accountancyvanmorgen.nl/kennisdoc/av2-2025-ict-en-kengetallen
Geef een reactie