Dat blijkt uit een brief van Eelco Heinen, minister van Financiën aan de Tweede Kamer. Nederland riskeert honderden miljoenen euro’s minder te ontvangen als gevolg van politieke vertragingen door de kabinetsval, vooral als de Kamer besluit om bepaalde wetsvoorstellen controversieel te verklaren.
Herstel- en Veerkrachtfaciliteit
Nederland heeft in totaal recht op €5,4 miljard uit de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit (HVF) van de Europese Unie, bedoeld voor hervormingen en investeringen die de economie versterken en verduurzamen. Tot nu toe zijn er twee succesvolle betaalverzoeken gedaan, goed voor €2,5 miljard. Om de resterende bedragen te ontvangen, moeten alle afgesproken mijlpalen en doelstellingen – in totaal 131 – voor eind augustus 2026 volledig zijn behaald én verantwoord richting de Europese Commissie.
Cruciale wetgeving onder druk
Volgens Heinen liggen er risico’s op tafel voor de uitvoering van het derde betaalverzoek als belangrijke wetgevingstrajecten stil komen te liggen. Het gaat onder meer om het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) en de Wet Versterking regie volkshuisvesting. Beide moeten uiterlijk 1 januari 2026 zijn gepubliceerd. Een controversieelverklaring van deze wetten – een besluit dat de Kamer kan nemen bij kabinetsval – zou die deadline onhaalbaar maken. Ook latere betaalverzoeken, gepland voor 2026, lopen gevaar. Dan staat onder meer de invoering van een basisverzekering arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen (BAZ) op de agenda.
Miljoenen aan kortingen dreigen
Als Nederland bij het indienen van een betaalverzoek niet aan alle afgesproken mijlpalen voldoet, kan de Europese Commissie overgaan tot het korten op de uitkering. De Commissie hanteert een kortingsmethodologie, die in theorie tot €600 miljoen per gemiste mijlpaal kan leiden – en mogelijk meer als meerdere doelen niet worden behaald. Omdat de HVP-gelden al zijn ingeboekt in de rijksbegroting, zou een korting direct leiden tot een begrotingstekort dat binnen de bestaande uitgavenkaders moet worden opgevangen.
Politieke situatie geen excuus
Een wijziging van het Herstel- en Veerkrachtplan is onder voorwaarden mogelijk, bijvoorbeeld bij administratieve fouten of objectieve onvoorziene omstandigheden. Een kabinetsval of politieke vertraging wordt echter uitdrukkelijk níét erkend als geldige reden voor wijziging door de Europese Commissie.
De minister roept de Kamer daarom op om bij de komende procedure- en plenaire vergaderingen goed stil te staan bij de mogelijke financiële consequenties van controversieelverklaringen. Ondertussen werkt het demissionaire kabinet verder aan het voorbereiden van het derde betaalverzoek, dat nog dit jaar moet worden ingediend.
Geef een reactie