Wat vertrekkend voorzitter van beleggersvereniging VEB Paul Koster betreft, worden accountants persoonlijk aansprakelijk voor schade door fouten bij boekencontroles.
Koster stelt dat in een interview met het FD, dat hem vroeg naar het beperkte financieel risico dat individuele accountants lopen als er iets misgaat. ‘Ik heb dat al vroeg in mijn loopbaan heel duidelijk gemaakt: accountants moeten zelfstandig worden aangesproken. Dat werd me door de beroepsgroep niet in dank afgenomen. Maar in sommige gevallen moet je gewoon kunnen zeggen: U heeft uw werk zo beschamend slecht gedaan, we gaan de schade op u verhalen.’
Kijken naar het auditcomité
Accountants en commissarissen zijn niet onaantastbaar, aldus Koster. ‘In de financiële industrie is dat heel normaal. Als iemand de grenzen heeft overschreden, mag hij niet meer als handelaar of directeur actief zijn. Dat moet voor commissarissen en accountants ook gelden.’ Anders lijdt de controle op bestuurders eronder, vindt de voormalig VEB-voorman, die ook een tijdlang AFM-bestuurder was. ‘Ik heb bij vergaderingen gezeten van bedrijven – ik zeg niet welke – waarin de raad van commissarissen bij belangrijke financiële beslissingen collectief naar een lid van het auditcomité zat te kijken. Dat is binnen de rvc de financiële expert. De rest heeft zelf geen idee waar het over gaat en probeert zo zijn verantwoordelijkheid van zich af te duwen. Dat kan echt niet. Ik zeg overigens niet dat iedereen het fout doet. Maar we zagen het dus bij SNS, en recent ook weer weer bij het Chinese vastgoedbedrijf Evergrande.’
Rvc moet beter door verhaal bestuurders heenprikken
Koster noemt in het interview de catastrofaal uitgepakte overname van Bouwfonds Property Finance door SNS Reaal het grootste financiële schandaal in zijn zevenjarige voorzitterschap. ‘Wat mij telkens echt verbaast, is dat bestuurders voor zo’n overname geen betere due diligence doen.’ Hij vindt ook dat commissarissen in dergelijke situaties beter door het verhaal van het management moeten heenprikken. En topbestuurders mogen best wat meer verdienen: ‘We verdienen hier echt, in vergelijking met Amerika, een schijntje.’
De ex-VEB-voorman uitte zich de afgelopen jaren wel vaker over de rol van accountants in schandalen. Zo werden accountants in de Wirecard-zaak onder te grote druk gezet door hun opdrachtgever. Hij was duidelijk over Wirecard-accountant EY: ‘Wanneer een accountant (er zijn er maar vier die dit internationaal kunnen) zoveel signalen onvoldoende oppakt, dan is het – zoals Duitsland nu ervaart – maatschappelijk zeer schadelijk als die controle als gevolg van ernstige tekortkomingen zo verschrikkelijk fout gaat.’
Meen me te herinneren dat dit ooit al zo was… o ja voor de invoering van de WTA en toen was er die paradigma shift….
Een deels ethische discussie: mag de accountant fouten maken? Antwoord: nee. Maakt een accountant fouten: Ja.
Is dat dan erg? Voor het maatschappelijk verkeer niet zolang hij, zij of het alle kosten van de fout voor eigen rekening neemt en dus uit eigen vermogen voldoet. Dan blijkt er plotseling een zwaarwegend belang om geen fout te maken.
Riemen snijden van andermans leer gaat goed, in eigen vlees snijden doet pijn.