De Raad van Discipline heeft scherp geoordeeld over de lucratieve onderzoeken die grote advocatenkantoren tegenwoordig vaak uitvoeren naast hun werk als partijdige advocaat. Die twee rollen zijn namelijk ‘eenvoudigweg niet verenigbaar’, oordeelt de tuchtrechter. De tuchtzaak was aangespannen door de Amsterdamse deken Evert Jan Henrichs tegen twee advocaten van NautaDutilh, die in opdracht van Baker Tilly onderzoek deden naar de fiscale advisering door het accountantskantoor van behangondernemer Coen Klawer over een Cypriotische truststructuur.
De uitspraak heeft flinke gevolgen voor grote Zuidaskantoren als NautaDutilh, De Brauw Blackstone Westbroek en Van Doorne. Die voeren regelmatig lucratieve feitenonderzoeken uit, maar steeds vaker is daar wat over te doen. De per definitie partijdige advocaten zouden niet ook tegelijkertijd ‘onafhankelijke’ onderzoeken kunnen uitvoeren, luidt de kritiek. De Raad van Discipline is het daar mee eens en scherpt met de uitspraak de normen aan voor het uitvoeren van zulke onderzoeken door advocaten.
Baker Tilly en NautaDutilh
Baker Tilly adviseerde ondernemer Coen Klawer en anderen in 2006 om met behulp van een fiscale constructie via Cyprus belasting te ontwijken. De Belastingdienst vond de constructie illegaal en legde navorderingsaanslagen op. Daarna ontstond er een flinke juridische strijd tussen de ondernemer en het accountantskantoor. Baker Tilly liet advocaten van NautaDutilh feitenonderzoek doen naar de eigen advisering in de kwestie. Volgens Klawer deugde daar echter niets van en probeerde het advocatenkantoor alleen maar de schade voor Baker Tilly te beperken.
Raad van Discipline: ‘werkzaamheden niet verenigbaar’
Bij de Raad van Discipline verweet de deken de twee advocaten dat ze niet hebben voldaan aan hetgeen van ‘onafhankelijk’ onderzoekers mag worden verwacht door naast het opstellen van het rapport ook Baker Tilly te adviseren in kwesties die verband houden met het rapport. De tuchtrechter constateert onder meer dat de advocaten na het feitenonderzoek en het afleveren van het rapport Baker Tilly nog hebben bijgestaan in onder meer strafrechtelijke procedures en een verhoor bij de FIOD. Dat kan naar het oordeel van de Raad van Discipline niet door de beugel:
‘Deze werkzaamheden zijn niet verenigbaar met het verrichten van een extern als onafhankelijk te presenteren onderzoek in de rol van advocaat-onderzoeker. Onafhankelijk onderzoek is immers niet gewaarborgd als een advocaat voorafgaand aan, tijdens en/of na het onderzoek in de rol van – per definitie – partijdig advocaat betrokken is geweest bij aan dat onderzoek gerelateerde kwesties, zoals – in dit geval -– het adviseren van kantoor B over het al of niet doen van een incidentmelding bij de AFM, informatieverstrekking aan de Belastingdienst, bijstandverlening bij een verhoor door de FIOD en bij strafrechtelijke en civielrechtelijke procedures. De rol van partijdige advocaat waarbij de belangen van de cliënt voorop staan, is eenvoudigweg niet verenigbaar met de rol van onafhankelijk advocaat-onderzoeker die een bepaalde kwestie onafhankelijk, en dus met (neutraal) oog voor alle betrokken belangen, in kaart moet brengen. Indien een advocaat eenmaal over de betreffende kwesties heeft geadviseerd, adviseert of gaat adviseren kan hij het onderzoek niet in onafhankelijkheid ten opzichte van zijn cliënt uitvoeren en dus ook niet als zodanig extern, aan derden, presenteren. Door ondanks hun betrokkenheid bij kwesties over de advisering van de truststructuur toch ook onderzoek naar die truststructuur voor kantoor B. te verrichten en dit extern als onafhankelijk onderzoek te presenteren, hebben verweerders niet gehandeld zoals dat behoorlijk handelende advocaten betaamt.’
Reacties NautaDutilh & Coen Klawer
Tegen het FD laat een woordvoerder van weten NautaDutilh dat hij heeft ‘kennis genomen’ van de uitspraak, zonder verder in te gaan op vragen. Ondernemer Coen Klawer is uiteraard tevreden over de uitspraak: ‘Dit is de erkenning waarnaar ik op zoek was. Ik sta te trillen op mijn benen, zo blij ben ik’.
Geef een antwoord