Dat veel kleine accountantskantoren dreigen te stoppen met wettelijke controles komt niet uit de lucht vallen. Martin van Vliet, Senior Product Manager bij Exact, en Roos Timmermans, Strategisch Adviseur bij Accountancy Gemak an Exact Company, willen een lans breken voor samenstelopdrachten.
De trend dat accountantskantoren hun controlevergunning inleveren, is al een hele poos gaande, maar die beweging versnelt. Waren er in 2015 nog 370 firma’s met een WTA-vergunning, zijn dat er nu nog 265. “Dat was te verwachten,” aldus Martin van Vliet. Hij ziet de Autoriteit Financiële Markten de contributies elk jaar verhogen en tegelijkertijd de checklists die accountants in dienen te vullen, uitdijen. “Kleine kantoren hebben dan niet de vaktechnische afdeling om de AFM-controleur van repliek te dienen. Het werk is dan zogenaamd niet meer leuk, en niet meer rendabel.” Ook Roos Timmermans, sparringpartner voor de branche namens Accountancy Gemak, ziet beren op de weg voor de kleine kantoren: “Je kan pas een goede controle uitvoeren als je verstand van de branche of de betreffende ondernemingen hebt. Je moet vlieguren maken. Veel kleine kantoren die relatief weinig controle-opdrachten doen, kunnen dat eigenlijk niet garanderen.”
De AFM was ‘not amused’
Van Vliet zag al bij de invoering van de WTA begin 2006 dat het een andere kant op ging. “Je zag de AFM bijna denken: die controle is uitsluitend iets voor Top-10-kantoren. Vanuit de SRA (Samenwerkende Registeraccountants en Accountants-Administratieconsulenten, red.) kwam er destijds het advies aan elke accountantsorganisatie om zich in te schrijven. ‘Rekken en erbij blijven’ was het devies. Dat heeft toen nagenoeg iedereen gedaan; de AFM was not amused want zij hadden alleen mankracht voor die focus op tien kantoren. De SRA heeft een deel van de toetsing kunnen overnemen. Het meedenken van hen is prettig voor de SRA-kantoren, want de AFM kan best hardnekkig zijn,” aldus Van Vliet. Een verrassing is het dus niet volgens hem. Hij denkt dat de AFM uiteindelijk aan het langste eind trekt, omdat ze de tarieven elk jaar kunnen verhogen. Dat hebben ze de afgelopen jaren al flink gedaan. Aan de andere kant hebben ze de wet- en regelgeving en de toetsingseisen verhoogd. “Ik hoor kleinere kantoren zeggen dat ze in een spagaat zitten,” zegt Van Vliet. “Of ze schieten zichzelf in de voet met een lage kostprijs en maken ruzie met de AFM, óf ze maken ruzie met de klant over te hoge budgetten.”
Minder controleplichtig, meer samenstel
Een klein kantoor zit al gauw in het verdomhoekje als de wet- en regelgeving, de controledruk en de verhaalplicht worden opgevoerd. Roos Timmermans ziet wel toekomst voor kantoren buiten de Top-10. “Van nature was er al een verschuiving gaande, omdat grote kantoren net onder de kostprijs hun controles aan kunnen bieden. Met aanvullende opdrachten kunnen ze de cijfers weer in de plus trekken. Wat je nu ziet, is dat de grenzen verlegd worden. Je moet nu meer omzet draaien, meer mensen in dienst hebben, wil een bedrijf gekwalificeerd worden als middelgroot. Ik verwacht dat we in de toekomst ook minder ondernemingen overhouden die controleplichtig zijn en dat steeds meer organisaties geclassificeerd zullen worden als klein.” Verder haalt Timmermans aan dat het bestuur van een onderneming verantwoordelijk is voor het opstellen van de jaarrekening en de accountant voor het controleren ervan. “Kleine kantoren kunnen zich een kleine misstap al niet permitteren, daarvoor zijn de risico’s te groot. De goede naam van het kantoor staat op het spel.”
Geen tijd om te klaverjassen
De focus van de AFM ligt dus duidelijk op de grote kantoren. Hoewel Van Vliet dat jammer vindt, heeft hij wel een goed woordje vóór die ‘grote jongens’: “Ze zijn zo goed geautomatiseerd en hebben zo’n goede stroom dat ze qua declaratiebedrag niet eens zoveel hoger zullen zijn dan een klein kantoor. De kleintjes zullen vaak al onder kostprijs werken om hun klanten te behouden.” Dat stukje automatisering is nog niet zo makkelijk te implementeren voor kleinere kantoren. Van Vliet refereert aan de geautomatiseerde cijferanalyse dat een hot topic was een paar jaar geleden, maar het niet haalde. “Je kan niet 100 procent steunen op de uitkomst en dan begeef je je als accountant op glad ijs. Je kan met tools zeggen: let hier eens op of daar klopt de voorraad niet. Meer niet. Als je er niet op kan vertrouwen, zal je alles handmatig moeten nalopen. Dat spanningsveld zorgt ervoor dat je niet kunt wijzen naar de software. Ik vergelijk het altijd met Tesla dat een zelfrijdende auto op de markt brengt en dat die dan een ongeluk veroorzaakt. Wie is er dan verantwoordelijk voor dat ongeval? Tot op de dag van vandaag is de chauffeur dan aansprakelijk. Tesla staat groot in de krant en de aandelenkoers stort in elkaar, maar de persoon achter het stuur die even aan het klaverjassen was is verantwoordelijk. Zulke gevoelsmatigheden heb je ook bij controles. Zolang een accountant niet vrijgepleit wordt door software, gaat ’ie het handmatig doen. En dan heb je dus data-analisten en IT-auditors nodig.”
Meepraten over de toekomst
De controlemarkt is kleiner gemaakt door wet- en regelgeving. Kantoren stappen eruit om legitieme redenen. Martin van Vliet en Roos Timmermans willen graag een lans breken om als Exact sámen met de accountantsmarkt een oplossing te bedenken die de accountant helpt om zijn of haar werkzaamheden snel, volledig, juist en tijdig uit te voeren en waarbij meer zekerheid wordt gegeven dan wettelijk gezien voor een samenstel-opdracht noodzakelijk is. Met andere woorden: meer doen in minder tijd. Van Vliet: “Iets waarvan de software zegt: dit en dat is allemaal gecontroleerd en daar zijn geen gekke dingen uit gekomen. Puur analytisch, zonder waardeoordeel. Dat is in theorie mogelijk. Wij als softwareleverancier kunnen dat waardeoordeel niet geven, maar we kunnen wel signalen afgeven aan de juiste medewerker binnen het kantoor.” Timmermans vult aan: “Wij van Accountancy Gemak (an Exact Company) hebben al een on-premise oplossing, die voorziet in samenstel-, beoordelings- en controleopdrachten. Daar werken kleine tot relatief grote kantoren mee. We zijn ook al begonnen met een online alternatief, waarin we eerst samenstel-opdrachten zullen faciliteren om uiteindelijk ook een onlineoplossing te bieden voor beoordelings- en controle-opdrachten. Zo kun je optimaal gebruikmaken van reeds aanwezige data en inzichten vanuit het platform. We willen als trusted partner in gesprek gaan over hoe de branche zich beweegt, nu en in de toekomst. We willen meedenken, maar hebben ook een idee over hoe deze wereld in elkaar zit.”
Geef een antwoord