Het mkb kan voor het grootste deel van de financieringen nog altijd aankloppen bij banken, aldus bankenverenging NVB. Maar de kredietverstrekking kan en moet veel beter, vinden ondernemers en accountants. Onder meer Accon avm en BDO deden in het kader van een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer enkele aanbevelingen.
De Kamer praatte eerder deze maand met een aantal betrokken partijen over de huidige financieringspraktijk voor ondernemers. De NVB had daarvoor input geleverd en berekende dat ruim 80% van alle uitstaande kredieten die de drie grootbanken hebben verstrekt in de categorie tot € 250.000 valt. Die telt ruim 390.000 klanten; een kleine 90.000 klanten hebben een grotere lening gesloten. ‘Een beeld dat banken geen belangstelling (meer) hebben zouden voor kleine bedrijven en kleine kredieten en dat er sprake zou zijn van generiek marktfalen in mkb-financiering is dus onjuist.’
Doelgroepenbeleid
De branchevereniging ziet echter ook dat er ruimte is voor verbetering en dat bepaalde doelgroepen zoals starters, scale-ups en innovatieve bedrijven moeilijker aan financiering komen. De NVB pleit daarom voor een doelgroepenbeleid en verdere aandacht voor de verbreding van het aanbod door non-bancaire marktpartijen, meer voorlichting en ondersteuning, fiscale stimulering van risicokapitaal, het bevorderen van actuele, digitale informatie over bedrijfsmatige cijfers. ‘Banken staan in beginsel ook open voor het idee van een kredietregister en willen graag hun bijdrage leveren aan de discussie over de inhoud en vormgeving daarvan.’
Mkb en banken spreken elkaars taal niet
Accon avm had ook een duit in het zakje gedaan met een position paper. In weerwil van wat de NVB stelt, signaleert het kantoor dat systeembanken steeds lastiger worden in het verstrekken van leningen tot een kwart miljoen. ‘Mkb-ondernemers en banken spreken vooral ook elkaars taal niet’, aldus Accon avm. Banken eisen met verwijzing naar strengere regelgeving sneller aflossen en laten de winst een minder grote rol spelen bij het beoordelen van aanvragen. Bovendien wordt steeds meer informatie gevraagd. ‘Met als overtreffende trap dat systeembanken voor aanvragen onder € 1.000.000 geen persoonlijke adviseur meer hebben, maar een internetportaal beschikbaar stellen waar ondernemers zelf informatie in mogen kloppen.’
Een oplossing zou kunnen zijn dat deelverpanding (niet alleen aan de bank, maar ook aan andere financiers) mogelijk wordt en dat een hypotheek afloopt in lijn met de aflossingen die de ondernemer doet. Accon avm ziet ook veel in het herinvoeren van een soort Tante Agaath-lening zoals de winwinlening die onder meer in België gangbaar is. Dat zou financiering door particulieren kunnen stimuleren.
Laagste bankfinancieringskans in de EU
Ook BDO is weinig enthousiast over de mogelijkheden van het mkb bij de banken: ‘De Nederlandse markt voor zakelijke financiering heeft de laagste bankfinancieringskans voor het mkb in de gehele eurozone (doch zonder dat er sprake is van een buitengewoon gezonde leenportefeuille). Deze markt kenmerkt zich verder door een marktaandeel van liefst 85% voor slechts drie spelers en door zeer hoge recovery rate bij faillissementen. Ondanks dit alles betaalt het mkb een hogere rente dan in vergelijkbare EU-landen. Bij deze karakteristieken kan in mijn optiek niet gesproken worden van een optimale marktwerking’, schrijft BDO-partner Victor Verstappen. Hij pleit onder meer voor het in bepaalde gevallen maximeren van boeterente voor leningen tot een miljoen als de mkb’er wil overstappen naar een andere financier. ‘Al met al ben ik van mening dat de huidige mkb-financieringspraktijk een bovenmatig sterke customer lock-in tot gevolg heeft, een praktijk waarin de mkb’er te zeer is overgeleverd aan de wil van de huisbank.’
De rol van de regio
MKB-Nederland pleit voor het vergroten van de transparantie, onder meer door invoering van een kredietregister, en wijst ook op het fenomeen van de winwinlening. ‘Het kenmerk van onze leden is dat ze sterk zijn geworteld in de regio. Het is aantrekkelijk als mensen die betrokken zijn bij je onderneming kunnen mee-investeren in het bedrijf’, aldus MKB Nederland-directeur Leendert-Jan Visser. ‘Als je dat fiscaal kunt stimuleren, vang je een aantal vliegen in een klap.’ Econoom Sylvester Eijffinger wees tijdens het gesprek ook op de Regiobank, die oorspronkelijk was bedoeld om als bank dichtbij het mkb te staan. Tegenwoordig is het een merk van de Volksbank. Wat Eijffinger betreft wordt de mkb-rol van de Regiobank nieuw leven ingeblazen. Want financiering zal nooit helemaal zonder banken lukken, is zijn overtuiging.
Geef een antwoord