
Tijdens de voorzittersverkiezing op de ALV van de NBA op 19 december 2017 benoemde ik in mijn speech dat het noodzakelijk zou zijn als een nieuwe voorzitter op enige afstand zou staan van affaires en belangen bij een big-four kantoor. Het was in een periode dat het nieuws rondom de boekhoudfraude van Steinhoff speelde, waarbij voorzitterskandidaat van der Vegte betrokken was. Deze opmerking werd mij destijds door een deel van de aanwezigen niet in dank afgenomen. Uiteindelijk zorgden geronselde B4-busladingen vol jong stemvee dat de nieuwe voorzitter zonder zorgen kon wachten op de uitslag. Ik vond en vind dat een beroepsorganisatie onkreukbaarheid en integriteit als kroonjuwelen moet koesteren ten behoeve van het maatschappelijk verkeer. Deze kernwaarden moet een voorzitter dan ook voortdurend uitdragen. In woorden, maar vooral in daden.
Woorden waren er voldoende de afgelopen jaren. Er werd zelfs een heuse publiciteitscampagne door de NBA opgetuigd dat Nederland kon rekenen op zijn accountants. Ondertussen werden leden verplicht om educatie te volgen op het gebied van fraude. Ook werden in vele NBA-uitingen begrippen als professioneel kritische instelling en een kwaliteit bevorderende cultuur gebezigd. Onder druk van de politiek werden er allerlei gremia opgetuigd. Een Monitoringcommissie, een Commissie Toekomst Accountancysector en uiteindelijk zelfs Kwartiermakers. Veelal niet uit luxe, maar omdat de NBA zelf niet in staat bleek om de gewenste snelle kwaliteit- en cultuurverbetering binnen de sector voor elkaar te krijgen. Naast deze politieke druk nam het wanbeleid bij de NBA verder toe. In 2018 werden we weer met kluitjes in het riet gestuurd, omdat de beloofde toezegging door de NBA om te kijken naar het federatief model nooit grondig is onderzocht. Ook met het verzoek om de balans op te maken is niets gebeurd. In 2019 was daar het echec rondom de aanstelling en handelwijze van voormalig NBA-directeur Mannak. Op de ALV werd beloofd dat er een adequate schriftelijke reactie zou komen op de door mij ingediende vragen. Ik wacht er nog steeds op, ondanks diverse pogingen om deze te ontvangen. Diverse bestuursleden traden af vanwege integriteitskwesties, maar zelfreflectie werd beloofd.
Wat verder bleef waren onvoldoende, uitgewerkte governanceplannen, waarbij ik drie perspectieven schetste. Het mocht niet baten. De NBA-adepten, die over het algemeen zorgen voor gemiddeld 1% opkomst tijdens de ALV stemden toch vóór de governanceplannen in december 2020. Overigens speelden er meerdere, verdachte zaken rondom deze ALV. Daarom heb ik aangedrongen op een onafhankelijk onderzoek naar de handelwijze rondom die ALV en het opnieuw organiseren van een ALV. Ook daar is geen gehoor aan gegeven. Daden bleven dus uit. En toen zaten we alweer in 2021 waarbij we getuige waren van een niet-integere kandidaat-voorzitter die zich terugtrok en Marcel Pheijffer die zijn titel aan de wilgen hing. Ook nu weer blijkt hoe onzorgvuldigheid, slecht bestuur en zelfgenoegzaamheid de boventoon voeren op de Zuidas. Bovendien werd, zonder medeweten van Novaa, een mkb-agenda gepresenteerd door de NBA, waarvan de tekst afkomstig is van ondergetekende. Over daden gesproken. Ik gaf in elk geval op beide situaties mijn zienswijze. Sinds 2 februari jl. weten we nu ook dat het met de integriteit van de oud-voorzitter niet goed zat. De nieuwe voorzitter Kris Douma hekelt de wijze waarop de oud-voorzitter is omgegaan met zijn eigen kantoorbelangen versus het voorzitterschap. Op zich kan de vraag gesteld worden of het ‘bevuilen’ van het eigen nest een constructieve bijdrage levert aan het terugwinnen van het vertrouwen in de sector?
Andere vraag blijft wel hoe de bureauorganisatie van de NBA de afgelopen jaren heeft gefunctioneerd? Zij overleven zo op het oog gemakkelijk alle crisissen. Het is te gemakkelijk om alle incidenten toe te schrijven aan bestuurders. Dat er onder meer een angstcultuur heerst bleek al uit een brief van NBA-medewerkers in 2019. Dat er jarenlang stelselmatig niets wordt gedaan met behoeften van leden, beloftes die gedaan worden en vragen die niet beantwoord worden geeft aan dat het ook schort aan de governance, samenstelling en organisatie van de bureauorganisatie van de NBA. Het zou daarom goed zijn dat hier extra aandacht voor komt van leden en de Minister, waarbij er onderzoek wordt gedaan naar de NBA zelf. Een schone taak voor voorzitter Douma die als eerste niet-accountant écht kan bijdragen aan dit veranderproces en hopelijk wél eens gaat luisteren naar leden en dit omzet in daden.
Marco Moling AA RA is voorzitter van de Novaa en eigenaar van Accountax Accountants & Bedrijfsadviseurs.
Geef een reactie