Ondernemers staan voor een diversiteit aan uitdagingen, maar blijven positief, constateert de Kamer van Koophandel. Het eigen welbevinden is zelfs verbeterd ten opzichte van vorig jaar. Desondanks worstelen veel bedrijven met hogere kosten en een aarzeling om prijzen te verhogen.
De KvK deed navraag bij ruim 1.500 ondernemers en die waarderen hun bedrijf net als vorig jaar met een 7,2. Het eigen welbevinden krijgt een 7,5, tegen 7,2 in 2021. Volgens Josette Dijkhuizen, bijzonder hoogleraar Duurzame Inzetbaarheid van Ondernemerschap aan Tilburg University, zijn ondernemers ‘rasoptimisten’. ‘Zelfs in deze onzekere tijden met heel veel uitdagingen scoren ze relatief hoog op welbevinden. Vorig jaar zaten we nog midden in de coronapandemie met veel beperkingen, hetgeen waarschijnlijk het lagere cijfer verklaart.’
Verschillen zijn er wel. Ondernemers in de zakelijke diensten (7,5), ICT & media (7,4) en logistiek (7,4) geven de hoogste rapportcijfers, maar één op de acht ondernemers geeft een onvoldoende aan de huidige bedrijfssituatie. ‘Zij ervaren vaak veel onzekerheid wanneer zij naar de toekomst kijken. 7% van de bedrijven is op dit moment aan het overleven.’ Ondernemers uit de cultuur, sport en recreatie (6,9) en horeca (7,1) geven gemiddeld het laagste cijfer aan hun welbevinden. Slechts de helft van de horecaondernemers voelt zich in controle over het eigen bedrijf.
Spaarpot leeg, toch een voldoende
De cijfers geven soms niet helemaal de werkelijkheid weer. Onderzoeker Carolien Babonnick spreekt van een vorm van opofferingsgezindheid bij ondernemers die het zwaar hebben. ‘We hebben ondernemers gesproken die inmiddels hun spaarpot hebben omgekeerd, een vrije dag hebben ingeleverd en soms ook ergens in loondienst erbij werken. Toch geven zij hun onderneming vaak nog steeds een voldoende. De vraag is natuurlijk of die persoonlijke beoordeling recht doet aan de situatie.’
Hogere energiekosten voor een op zeven knelpunt
Vooral hoge energieprijzen, hoge inkoopprijzen en onzekerheid rondom corona raken ondernemers. Dat leidt in toenemende mate tot problemen. ‘De hoge energie- en brandstofprijzen hebben de meeste impact. Vier op de tien ondernemers hebben hiermee te maken en voor één op de zeven geeft dit grote problemen.’ Ook de hogere inkoopprijzen voor materialen en de onzekerheid omtrent corona zijn ontwikkelingen die relatief vaak spelen en problemen geven. De helft van de ondernemers heeft te maken met minimaal twee ontwikkelingen die hun bedrijf of de bedrijfsvoering nadelig beïnvloeden. Voor een kwart van de bedrijven leiden de ontwikkelingen tot grote problemen. Vooral ondernemers in de horeca en bedrijven met tien of meer medewerkers worden hierdoor geraakt. Een van de gevolgen is volgens de KvK dat ondernemers de geldigheidsduur van offertes verkorten.
Financiering is voor ruim 85% van de ondernemers inmiddels een probleem. Daarnaast zijn logistieke uitdagingen bij leveranciers (83%) en lagere beschikbaarheid van materialen (85%) serieuze problemen. Andere veelgenoemde struikelblokken: de nasleep van corona (80%) en betalingsachterstanden, vaak gerelateerd aan coronasteun en uitgestelde belastingen (73%).
Een op vijf schroeft prijzen op
Met het oog op de toekomst zijn ondernemers bezig met het in balans brengen van de inkomsten ten uitgaven, namelijk een prijsverhoging van hun product of dienst (22%), het realiseren van kostenbesparingen (13%) en het opzetten van (marketing)acties om nieuwe klanten te vinden (11%). ‘Deze plannen brengen voor minstens één op de drie ondernemers wel uitdagingen met zich mee. Zij weten niet in hoeverre de prijsverhoging geaccepteerd gaat worden, of het wel gaat lukken om nieuwe klanten te vinden en ze kunnen maar beperkt besparen; dit ligt vaak buiten de eigen invloedssfeer.’
Wel ziet Babonnick soms angst om gestegen kosten door te berekenen. ‘Een deel van de ondernemers kiest er bewust voor om deze hogere kosten niet door te berekenen aan de eindklant. Bijvoorbeeld om zich niet uit de markt te prijzen, vanwege vaste prijsafspraken, of uit solidariteit met klanten. Voor de komende periode zal deze vraag voor meer ondernemers relevant worden en ten koste gaan van de winstgevendheid.’
Mkb: meer omzet, minder winst
Mkb’er verwachten gemiddeld meer omzetgroei dan zzp’ers, maar ook vaker een afname van de winst. ‘Voor mkb’ers met personeel in dienst ligt het voor de hand dat zij met meerdere negatieve factoren te maken hebben dan zzp’ers. Naast energieprijzen, inkoopprijzen en een lagere beschikbaarheid van producten en materialen worden zij ook geraakt door ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zoals personeelstekorten en stijging van lonen.’
Vermijdingsgedrag
Ondernemers moeten wel handelen, geeft Dijkhuizen aan. ‘Ook nu zijn er ondernemers die vermijdingsgedrag laten zien, die vooral heel druk zijn met van alles en hopen dat het wel overwaait. Dat is ijdele hoop, want een aantal van de huidige uitdagingen zullen niet op korte termijn opgelost zijn. Ondernemers moeten nu hun kracht inzetten om de strategie te herzien, nieuwe samenwerkingspartners te vinden voor bijvoorbeeld kostenreductie door gezamenlijke inkoop van materialen, innovatieve oplossingen in te voeren of nieuwe markten te ontdekken.’
Geef een reactie