
Wat de NBA betreft hoeven er geen nieuwe regels te komen die accountants verplichten tot meer transparantie. De bestaande wet- en regelgeving biedt daar al genoeg ruimte voor, concludeert de beroepsorganisatie.
In november publiceerde een projectgroep een discussienotitie met de titel Geheimhouding Ontrafeld. Die groep was aan de slag gegaan met een analyse van de geheimhoudingsplicht van accountants in verhouding tot de groeiende roep om transparantie vanuit de maatschappij. Na consultatie is een rondetafelbijeenkomst gehouden. ‘Op basis van deze input heeft het NBA-bestuur een besluit genomen over deze onderwerpen. De conclusie van het bestuur is onder meer dat de bestaande wet- en regelgeving voldoende ruimte biedt voor de accountant.’
Standaard 700
De kwestie geheimhouding en transparantie speelt al enkele jaren, onder meer naar aanleiding van Standaard 700, waarin is opgenomen dat accountants in de verklaring moeten toelichten welke werkzaamheden zij op het gebied van fraude hebben verricht. Of ook bevindingen verplicht gemeld moeten gaan worden, wordt pas besproken bij de evaluatie van de standaard.
Ondertussen is dus wel de projectgroep aan de slag gegaan met als opdracht te kijken of meer open communicatie door accountants wenselijk is en een werkbare oplossing te vinden die tegemoet komt
aan de maatschappelijke behoefte aan meer transparantie, maar ook recht doet aan eisen met betrekking tot geheimhouding. Dat leidde tot eerdergenoemde discussienota.
Financiën en kwartiermakers teleurgesteld
Met name de minister van Financiën en de Kwartiermakers Toekomst Accountancy vonden dat de NBA wel wat steviger stelling mocht nemen in de discussie en meer ruimte zou moeten bieden voor
transparantie. ‘Het NBA-bestuur heeft begrip voor die teleurstelling en heeft op 2 april een
tweeledig besluit genomen over de afronding van dit project’, laat de organisatie nu weten. ‘Ten eerste is er een besluit genomen over de conclusie van dit project en ten tweede wordt op basis van dit besluit
aan het College voor Beroepsreglementering (CB) gevraagd te beoordelen in hoeverre de beroepsreglementering en uitleg daarvan nog nader kan of moet worden verduidelijkt.’
Organisatie rapporteert, accountant controleert
De NBA concludeert: ‘De plicht tot het publiceren van een volledige en juiste jaarrekening en overeenkomstig bestuursverslag ligt bij de gecontroleerde organisatie. De organisatie rapporteert, de
accountant controleert. Een goedkeurende verklaring van de accountant staat ervoor dat de jaarrekening en het bestuursverslag een ‘getrouw beeld’ geven. Echter, als de accountant vanuit de vereiste professioneel-kritische instelling constateert dat er door de gecontroleerde organisatie onvolledige of onjuiste informatie wordt gerapporteerd die (kwantitatief, dan wel kwalitatief) materieel van aard is en dus het ‘getrouw beeld’ raakt, dan heeft de accountant ten behoeve van het ‘maatschappelijk verkeer’ de verantwoordelijkheid om aan die constatering c.q. bevinding (nader te bepalen hoe en wat) opvolging te geven.’
Transparantie ligt bij organisatie zelf
Maar dat wil volgens de NBA nog niet zeggen dat de accountant ook die informatie moet openbaren. ‘Eerst beweegt de accountant de organisatie ertoe om zelf transparant te zijn: in eerste instantie door via het bestuur van de organisatie, eventueel via (auditcommissie van) de raad van commissarissen of raad van toezicht de relevante informatie op te laten nemen in de jaarrekening of het bestuursverslag. Mocht de organisatie dat weigeren, maar de accountant blijft van mening dat het getrouw beeld wordt geraakt, dan onthoudt de accountant zich (vooralsnog) van het verstrekken van een goedkeurende verklaring en zet de accountant ‘in het publiek belang’ gepaste vervolgstappen om (tenzij bevoegde partijen in de justitiële keten dat verbieden) het ‘maatschappelijk verkeer’ te informeren.’ Dat kan dan zijn uitstel van de afgifte van een verklaring, een verklaring met beperking(en) c.q. bevindingen, oordeelonthouding, een afkeurende verklaring of, in zeer uitzonderlijke gevallen, beëindiging van de opdracht.
Geen toelichting voor aandeelhoudersvergadering
En de wet- en regelgeving geeft daar genoeg ruimte voor, sterker nog: verplicht de accountant daar zelfs toe, aldus de NBA. Bovendien treden accountants al op in aandeelhoudersvergaderingen van NV’s en andersoortige ondernemingen. ‘Het NBA-bestuur juicht het toe als accountants desgevraagd dergelijke toelichtingen geven, maar acht het vooralsnog niet nodig om daarvoor de regelgeving aan te passen.’
Voorafgaand aan de aandeelhoudersvergadering zou de accountant niet om een toelichting gevraagd moeten kunnen worden, gaat de NBA verder: als daarin materiële informatie wordt gedeeld, ontstaat het risico van handelen met voorkennis. ‘Wel ziet het bestuur de eventuele mogelijkheid dat de onderneming
vragen van beleggers over de verklaring schriftelijk doorgeleid aan de accountant die deze schriftelijk aan de onderneming beantwoordt en de onderneming deze openbaar publiceert. De accountant dient overigens wel te acteren als de onderneming tussen de publicatie van de jaarrekening en de AvA publiekelijk misleidende informatie verschaft.’
Het bestuur vraagt het College voor Beroepsreglementering (CB) om de overwegingen uit het besluit mee te nemen in de lopende evaluatie van Standaard 700. Ook vraagt het bestuur aan het CB te overwegen of de bestaande beroepsreglementering, met name de toelichtingen daarop, verder verduidelijkt kan worden.
Geef een reactie