Stabiele omzetcijfers, aantrekkelijke winstgevendheid en achterstallige investeringen in innovatie maken de accountancysector gewild voor overnames door private-equitypartijen. Daar waar de omzet van consultants conjunctuurgevoelig is, zorgt het repeterende karakter van de wettelijke controleplicht voor een goede en stabiele omzetstroom in de accountancysector. Het marktaandeel van private equitypartijen in RV accountantsorganisaties neemt toe van 11% naar 21%. Dit marktaandeel geldt zowel voor het aantal wettelijke controles als voor de omzet uit wettelijke controles. Hierbij gaat het om 7 private-equitypartijen en 24 RV-accountantsorganisaties.
Meer risico’s dan kansen
De risico-inschatting van de AFM ten aanzien van private equity blijft ongewijzigd. In Sector in Beeld 2023 woog de toezichthouder de risico’s van private equity zwaarder dan de kansen en dat is nog steeds zo. De reden hiervoor is commerciële druk als gevolg van de focus van private-equitypartijen op rendement en groei, wat ten koste kan gaan van de kwaliteit van wettelijke controles. Deze commerciële druk wordt versterkt door de relatief kortetermijnfocus van private-equitypartijen van zo’n vijf tot zeven jaar. Ook de Engelse toezichthouder onderkent het risico van private equity in de accountancysector. Door middel van geïntensiveerd toezicht en data-analyse zal de AFM de risico’s en ontwikkelingen van private equity blijven monitoren
De groep ondernemingen die moet voldoen aan de CSRD neemt de komende jaren toe van ongeveer 95 in boekjaar 2024 tot naar verwachting ruim 3.000 in boekjaar 2025. Vanaf boekjaar 2025 geldt de regelgeving ook voor grote ondernemingen waarvan ruim 50% onder toezicht van RV- accountantsorganisaties valt. Duurzaamheidsrapportering is een belangrijk speerpunt voor het toezicht door de AFM. Door middel van publicaties zal de AFM verkregen inzichten in duurzaamheidsrapportering en zekerheidsverstrekking delen met de sector.
CSRD
Een ruime meerderheid van RV-accountantsorganisaties controleert de jaarrekening van CSRD-plichtige ondernemingen. Het aandeel RV-accountantsorganisaties dat minimaal één grote (oftewel: CSRD-plichtige) onderneming controleert varieert van 70% in de categorie ‘klein’ tot 100% in de categorie ‘groot’. Vanaf boekjaar 2025 moeten accountantsorganisaties zekerheid verschaffen bij het duurzaamheidsverslag van deze ondernemingen. Als accountantsorganisaties ervoor kiezen om deze dienstverlening aan te bieden, zullen zij zich tijdig moeten voorbereiden met een stelsel van kwaliteitsbeheersing voor het verschaffen van zekerheid bij duurzaamheidsrapportering. Hierbij is het belangrijk dat zij beschikken over voldoende capaciteit en deskundigheid om deze opdrachten uit te voeren.
Fraudesignalen
Bij 11% van de wettelijke controles door RV-accountantsorganisaties en bij 30% van de wettelijke controles door OOB-accountantsorganisaties wordt maximaal één frauderisico onderkend. Op basis hiervan ontstaat de indruk dat externe accountants zich in deze gevallen beperken tot het verplichte frauderisico van doorbreking van de interne beheersingsmaatregelen door het management of het veronderstelde frauderisico met betrekking tot de opbrengstverantwoording. Uit onderzoek blijkt dat externe accountants evidente frauderisicofactoren niet onderkennen en/of onvoldoende evalueren. Daarom heeft de AFM de accountancysector opgeroepen professioneel-kritisch te blijven bij het beoordelen van fraudesignalen.
Het aandeel wettelijke controles door RV-accountantsorganisaties met maximaal één frauderisico daalt van 13% in 2022 naar 7% in 2024. Daarnaast stijgt in deze periode het aandeel wettelijke controles door RV-accountantsorganisaties met minimaal drie frauderisico’s van 54% naar 61%. Hiermee is de trend van het aantal onderkende frauderisico’s positief. De AFM zal de ontwikkelingen ten aanzien van de diepgang van uitgevoerde frauderisicoanalyses blijven monitoren.
Daling WTA-vergunningen zet door
Het aantal accountantsorganisaties met een vergunning voor het uitvoeren van wettelijke controles daalt verder. In 2013 hadden 428 accountantsorganisaties een vergunning voor het uitvoeren van wettelijke controles. Dit aantal is in tien jaar tijd bijna gehalveerd tot 223 in boekjaar 2023. Van 2019 op 2020 leek deze daling te stagneren, maar sindsdien blijft het aantal accountantsorganisaties toch verder afnemen. De daling van het afgelopen jaar is vooral het resultaat van fusies en overnames (al dan niet met behulp van private equity) in het segment van RV-accountantsorganisaties. In het segment van OOB-accountantsorganisaties zijn de afgelopen jaren geen mutaties geweest. Wel hebben sinds kort twee auditkantoren uit andere lidstaten een registratie bij de AFM voor het uitvoeren van wettelijke controles in Nederland.
Het marktaandeel van RV-accountantsorganisaties neemt licht toe, zowel qua omzet als aantal uitgevoerde wettelijke controles. Van de in totaal ongeveer 20.000 reguliere wettelijke controles werd in boekjaar 2013 36% uitgevoerd door RV-accountantsorganisaties. Samen hebben zij een marktaandeel van 65% in boekjaar 2023. Een nuance hierbij is dat in 2018-2019 enkele accountantsorganisaties hun OOB-vergunning hebben ingeleverd, waardoor een deel van de wettelijke controles is verschoven naar RV-accountantsorganisaties. Desondanks blijft een verdere toename van het marktaandeel van RV-accountantsorganisaties te zien. OOB-accountantsorganisaties hebben het grootste marktaandeel op basis van de omzet uit reguliere wettelijke controles. Net als bij het aantal reguliere wettelijke controles is ook bij de omzet uit reguliere wettelijke controles een verschuiving te zien naar de RV-accountantsorganisaties: van 18% in boekjaar 2013 naar 37% in boekjaar 2023.
Over het onderzoek
Sector in Beeld geeft inzichten op basis van de data-uitvraag van accountantsorganisaties Jaarlijks leveren de accountantsorganisaties die wettelijke controles uitvoeren, data aan bij de AFM. Deze informatie wordt gebruikt om een beter beeld te krijgen van de ontwikkelingen en risico’s in de markt. Inzicht hierin ondersteunt de AFM om toezichtactiviteiten te prioriteren.
Geef een reactie