Ja, ik was erbij, tien jaar geleden toen het convenant rondom SBR werd afgesloten. In een statige zaal in Den Haag, met allemaal toespraken door mensen die – vermoedelijk – maar zeer gedeeltelijk beseften waarover ze spraken. Nu, 10 jaar later, staan we denk ik aan de vooravond van de echte implementatie van SBR. En de hype is er ook wel een beetje vanaf.
Toen droomden we van één standaard gegevensset, waaruit iedereen die het maar wilde de nodige informatie kon halen. Niet meer de vele verschillende opgaves en uitvragingen ten behoeve van de overheid, maar gewoon één standaard SBR-set. De papieren jaarrekening zou nu echt wel snel verdwijnen. Dat was de gedachte. Jaarrekeningsoftware zou verdwijnen en wanneer je dit als accountantskantoor niet omarmde, dan zou je binnenkort niet meer bestaan. Deze week vertelde een accountant van een van de Big4-kantoren dat zij destijds 60 man op SBR hadden gezet. Het is dus anders gelopen en de laatste tijd word ik – door mensen die het niet zo op hebben met innovatie – er fijntjes aan herinnerd dat het dus allemaal niet zo’n vaart zal lopen met al die nieuwe ontwikkelingen. En wie is dan de schuldige van dit alles? Banken wijzen naar de accountants, die wijzen weer naar de softwareleveranciers en die wijzen vervolgens weer naar anderen. Ik denk dat we schuldvraag even moeten vergeten. Die vraag is niet zo relevant en met die vraag moeten we het jubileumfeestje niet verstoren. De belangrijkste oorzaak blijft mijns inziens dat er geen sprake is van een echte win-winsituatie. SBR is voor de ontvangende partij zeer lucratief. Banken, de Belastingdienst en de KvK kunnen hele afdelingen met datatypistes ontslaan en scanstraten opruimen. En omdat je met een elektronisch bericht veel eenvoudiger méér kan uitvragen, is de informatiehonger niet gestild, maar eerder toegenomen. We zien nu ook dat er weer extensies komen op de SBR-taxonomieën. Mooie ideeën, maar daardoor staat SBR wel ver van de belofte van ooit: eenmalig uitvragen! Aan de verzendende kant is er weinig voordeel te behalen. Je kunt daarover zeggen ‘tja, met een druk op de knop heb je toch vanuit een jaarrekening een SBR-document gegenereerd, dus wat zit je te zeuren’. Maar laten we niet vergeten dat ICT nooit zomaar iets doet met één druk op de knop. Er is juist heel veel voor nodig om dat toch weer mogelijk te maken. En wie aan de verzendende kant die kosten moet betalen, dat blijft een vraag. Een tijdje terug zei een bankier dat ik niet zo moest zeuren. Dat is altijd makkelijk praten als je winst per medewerker even hoog is als mijn omzet per medewerker. Een accountant verwoordde het deze week heel mooi: van omzet word je moe en van winst ga je met vakantie.
Het tienjarige SBR-feestje is dus een beetje een feestje waarbij de slingers maar aan één kant van de kamer hangen. Mijn wijze les: ik ga in de toekomst bij iedere innovatie eerst kijken aan welke kant de win zit en als dat niet mijn kant is, dan doe ik niet mee. Maar laat ik de feestpret niet te veel bederven. Op de Accountancy Expo van 7 juni jl. werd weer een mooie SBR-mijlpaal gevierd. De banken en de NBA vierden een feestje, omdat we nu een samenstelverklaring mee kunnen sturen met een SBR-kredietrapportage. ‘Feest!’, dacht ik, terwijl ik op een andere stand een fles roze champagne soldaat maakte. Een mooie mijlpaal en zo goed getimed rondom het 10-jarig jubileum van SBR. Maar toen ik enthousiast toastend de zaal doorliep, werd mij duidelijk gemaakt dat de samenstelverklaring dan wel in een PDF’je in het SBR-document moet worden meegezonden. Ik verstomde en verstijfde, vroeg mijn buurman om mij even in de arm te knijpen. Daar hadden de vaktechneuten toch lang over nagedacht, werd mij verzekerd. Tja, vaktechnische accountants en techniek, dat is een combinatie die meestal niet tot echt slimme oplossingen leidt. Was het niet veel gemakkelijker geweest om de accountant gewoon met het beroepscertificaat te laten tekenen en er dan gewoon vanuit te gaan dat de samenstelverklaring erbij ingebakken zit? Blijkbaar te eenvoudig gedacht van mij. Ik zie het eerste bericht zonder PDF’je aankomen en wat dan? Ik heb besloten om het feestgedruis snel te verlaten; ik kom over 10 jaar wel kijken hoe het is.
Fou-Khan Tsang RA, deze blog is geschreven op persoonlijke titel.
Fouk, helemaal eens. Ik ben zelf bezig geweest met het bestellen van een beroepscertificaat. Hoe mooi zou het namelijk zijn om als beginnend kantoor meteen alles digitaal op te kunnen pakken? Maar, wat schetst mijn verbazing. Na contact met de NBA werd me toch duidelijk verteld dat het niet handig was om de samenstellingsverklaring digitaal te ondertekenen. Zover was en is de NBA namelijk nog niet.
Er werd zelfs aangeraden om toch maar vooral minimaal één exemplaar van de samenstellingsverklaring bij een jaarrekening van de klant te ondertekenen en deze in je archief te stoppen.
Tja, dan kunnen we allemaal roepen dat we innovatief moeten zijn en nog zo een paar van die buzzwoorden. Maar zo lang de kantlijnen niet zijn gezet, kun je maar beter niet op dat papier gaan schrijven.
In 2003 voor mijn toenmalige werkgever al een whitepaper geschreven hoe met XBRL-berichten veilig met bestaande hulpmiddelen en protocollen tussen organisaties uitgewisseld zou kunnen worden incl. handtekening van de accountant. Kwam geen pdf aan te pas. De commerciële mensen die dachten hiermee XBRL beter te kunnen verkopen kregen enkel reacties dat men het niet aandurfde om ermee aan de slag te gaan.
Kreeg er enkele jaren later nog eens vragen over van een student die deze had aangetroffen op een (toenmalige?) website. Was geïnteresseerd in een nadere uitwerking … door het gebrek aan belangstelling is die er niet meer gekomen.
N.B. Een deel van de toen gangbare en benoemde protocollen is inmiddels niet meer veilig (zoals SHA-1).
Goed verhaal Fouk!
Het bevreemd mij dat bij alle commentaren over SBR nooit wordt gesproken over de negatieve kwaliteitsimpuls die dat automatiseren heeft.
Ik heb het een aantal jaren gezien bij mijn werkgever waar een grote RA komt. Al die gasten(uitzendkrachten) zijn druk met het digitaal afvinken en het kloppend krijgen van het rapport vanuit de kolommenbalans. Niemand kijkt vanuit de definitieve kolommenbalans nog eens kritisch naar een waardering, de bijbehorende omschrijving of het oude jaar. En dan krijge je rare presentaties.
Een voorbeeld: de latente btw vordering als gevolg van de globalisatieregeling wordt in mindering gebracht op de kortlopende btw schuld.
Daarbij komt nog dat uit de interne specificatie blijkt dat deze latente vordering slechts voor een paar procent reëel is na bestudering van de voorraad marge goederen. Maar om dat laatste te kunnen begrijpen is waarschijnlijk ook wel te veel gevraagd voor de controleurs. Je hebt een functieprofiel/digitale vinkbevoegdheid, en daar moet je vooral niet van gaan afwijken.
Met belangstelling lees ik wat er allemaal geschreven wordt en ik herken het sentiment. Het klopt dat het SBR proces nog niet daar is waar het moet zijn. Heel Nederland met op een standaard zetten met alle intermediairs, CBS, KvK belastingdienst en banken, is in ICT land is voor mij zoiets als het neerzetten van de deltawerken. Gelukkig zijn we daar niet halverwege mee gestopt, en ook van de delta werken werd niet iedereen blij. Bij in projecten die ik in de ICT heb gedaan is het vaak zo dat deze uitlopen en de doelstellingen wijzigen.
Het mooie van bijvoorbeeld SBR banken is dat processen die geen standaard hebben er nu wel een hebben gekregen, zoal bijvoorbeeld het report voor prognosecijfers. Ook de onduidelijkheid wat iedere bank nu precies wil weten wordt meer en meer transparant gemaakt. Ik zelf denk dat SBR niet op enig moment af is, net zoals internet en haar protocollen niet af is. RGS is er bij gekomen en de banken zijn gestart met het ontwikkelen van reports voor vastgoedgegevens. OCW heeft een taxo voor HBO en MBO en ook dat ontwikkelt zich verder. Al deze data is niet te vangen in 1 report. Je mag naar doelstelling verwijzen, maar ik denk dat je dan geen recht doet aan 10 jaar voortschrijdend inzicht.
De mijlpaal van het bereiken van een samenstelverklaring voor de gehele DATASET van een kredietrapportage is voor mij persoonlijk wel een feestje waard. Wat mij betreft is het prima dat er voor nu een pragmatisch oplossing is gekozen voor aanlevering totdat SBR Assurance is uitgerold. En ja dit is ouderwets, maar wel het bestaande proces zoals dat bij de Controle verklaring deponering bij de KvK gebruikelijk is en daarmee kunnen we nu nog even verder.
Ik leg het al jaren uit (ook aan bloggers) dat het over typen van data leidt bij tot fouten. Hierdoor verslechterd de rating van de klant en betaalt deze een hogere prijs voor krediet, of komt er zelfs niet meer voor in aanmerking. Pdf processen zijn dus niet in het voordeel van de klant.
Verder nodig ik die niet in de SBR Expertgroepen meepraten of commentaren aanleveren op alfa en beta etc. uit om niet alleen te bloggen maar ook mee te gaan ontwikkelen. Het is allemaal opgezet om de commentaren mee te nemen en tot een gewogen en gedragen implementatie te komen.
Dit commentaar is ook op persoonlijke titel