In haar 101 pagina’s tellende rapport doet de Commissie Toekomst Accountancysector niet alleen aanbevelingen. Zij schetst ook een beeld van de accountancysector. Een aantal observaties uit het rapport over cultuur en toekomst.
Wie trekt aan de touwtjes?
‘Accountantsorganisaties blinken niet uit in transparante juridische en vennootschappelijke structuren. Netwerk‐ en groepsstructuren zijn vaak complex en eigendoms‐ en zeggenschapsverhoudingen ondoorzichtig. Kort gezegd: wie uiteindelijk bij een accountantsorganisatie aan de touwtjes trekt, is lastig te achterhalen.’
Trusted advisor of hard nosed controleur?
‘Voor wie werkt de accountant nu eigenlijk? Is dat als trusted advisor voor de vennootschap of is dat als hard nosed controleur voor de externe stakeholders? Tussen deze twee rollen kan spanning ontstaan.’
Commercieel versus publieke taak
‘Binnen accountantsorganisaties kan een commerciële cultuur (en daarbij behorende ethos) op gespannen voet staan met de professionele waarden (en ethos) die primair zijn gericht op de uitoefening van de publieke taak in het maatschappelijk belang.’
Gericht op behoud van status quo
‘De commissie meent dat de accountancysector een relatief conservatieve en op behoud van de status quo gerichte beroepsgroep lijkt. Het is voor de accountancysector moeilijk gebleken om van binnenuit te veranderen. Heikele vraagstukken worden pas na stevige druk van buitenaf geagendeerd. De sterk hiërarchische structuur van met name grote accountantsorganisaties versterkt eenvormigheid. De samenstelling van de groep is hierdoor weinig divers. Vernieuwende denkers, andersdenkenden met een kritische blik, en initiatieven van binnenuit krijgen moeilijk voet aan de grond.’
Blanke mannen
‘De commissie heeft in haar contacten met de sector hoofdzakelijk gesproken met mannelijke, blanke accountants, slechts een zeer kleine minderheid is vrouw of komt uit een etnische minderheid.’
Oudere partners
‘De commissie constateert dat niet uitgesloten kan worden dat, zeker voor oudere partners met een beperkte resterende tijd, er onvoldoende prikkels zijn om ten laste van de winst te investeren in de lange termijn kwaliteit. Dit geldt bijvoorbeeld voor grote investeringen in de automatisering van het controleproces. Het is een maatschappelijk belang dat er voldoende in deze ontwikkeling geïnvesteerd wordt.’
Over twintig jaar
‘Of de werkzaamheden van de accountant over 20 jaar nog als sluitstuk een accountantsverklaring bij de jaarrekening hebben, daarover is de commissie minder zeker. Al is het maar omdat de vraag rijst waarom een onderneming slechts eenmaal per jaar een financiële verantwoording zou presenteren wanneer die, zo schat de commissie in, tegen die tijd op elk moment van het jaar met een druk op de knop kan worden gegenereerd.’
Aantrekkelijk beroep
‘Het beroep moet aantrekkelijker worden. De commissie is ervan overtuigd dat het doorbreken van de negatieve spiraal waarin de sector lijkt te verkeren hierbij behulpzaam is. De sector is daarbij eerstverantwoordelijk voor het bieden van een aantrekkelijke omgeving voor potentieel toetredende accountants, daarbij vormen werkdruk, de worklife balance en de cultuur bij een accountantsorganisatie cruciale factoren.’
Geef een reactie