Esperite heeft zijn jaarcijfers over 2018 nog steeds niet gepubliceerd. Het biotechbedrijf kan naar eigen zeggen geen accountant kan vinden. Dat kan met capaciteitsproblemen bij OOB-kantoren te maken hebben, maar dat hoeft niet.
Strafbank
Tien jaar geleden ging de startup Esperite (toen nog CryoSave) met veel tromgeroffel naar de beurs. Maar inmiddels is het ooit veelbelovende biotechbedrijf het zwarte schaap van Euronext. De AFM legde de topman van het bedrijf vorig jaar een last onder dwangsom van 50.000 euro op. Dat kwam omdat hij zich niet hield aan de informatieplicht over zijn eigen aandelen. Kort daarna werd Esperite op het ‘strafbankje’ gezet, omdat het de jaarcijfers over 2018 niet tijdig presenteerde. Die cijfers zijn nog altijd niet gepubliceerd: Esperite stelt geen accountant te kunnen vinden.
Grant Thornton exit
Het gebeurt vaker dat kleinere beursfondsen geen accountant kunnen vinden. Het overkwam in 2018 Lavide, dat gastouderopvangbureaus exploiteert, waardoor de jaarrekening over 2018 niet kon verschijnen. Controlerend accountant Grant Thornton zou met capaciteitsproblemen kampen waardoor de deadline van de jaarrekening over 2017 ook onder druk kwam te staan. Het kantoor trok zich terug. Bij alle overige acht accountantskantoren die gerechtigd zijn en over een vergunning beschikken, ving Lavide bot. Lavide zocht contact met het AFM om tot een oplossing te komen.
‘Geen structureel probleem’
‘Wij zijn ons bewust van het feit dat er momenteel een aantal fondsen in de markt op zoek zijn naar een accountant,’ zegt beroepsorganisatie NBA desgevraagd. ‘Dit aantal lijkt momenteel groter dan in eerdere jaren. Deels komt dit doordat een aantal accountantsorganisaties hun OOB-vergunning heeft ingeleverd [Grant Thornton en Accon avm, red.]. Maar of dit op een structureel probleem in de markt wijst vragen wij ons af. Daar hebben we op dit moment geen aanwijzingen voor.’
Economisch delict
Het niet nakomen van de controleplicht is een economisch delict en strafbaar. De maximale boete beloopt EUR 19.500, zes maanden hechtenis of een taakstraf voor de bestuurders van de rechtspersoon. Rechterlijke uitspraken in het kader van voornoemd economisch delict zijn schaars, alhoewel recente signalen uit de praktijk een toename in handhaving van deze regel laten zien. Daarnaast heeft het niet nakomen van de controleplicht gevolgen voor de bestuurdersaansprakelijkheid. Dit laatste kan verstrekkende gevolgen hebben in het geval van een faillissement. Als lagere overheden zoals een gemeente of een provincie geen goedkeurende controleverklaring kunnen overleggen krijgen ze geen middelen van het Rijk toegewezen. Dit overkwam bijvoorbeeld de Provincie Utrecht afgelopen jaar. Ook bankkredieten zijn vaak gekoppeld aan het verkrijgen van een goedkeurende controleverklaring.
Weigeren klanten
Volgens de NBA is er een aantal redenen waarom een accountantsorganisatie een organisatie niet accepteert als controlecliënt:
- De te controleren organisatie kan niet voldoen aan de regels en voorwaarden die gelden voor het kunnen accepteren en uitvoeren van een accountantscontrole. Denk hierbij aan een onvoldoende interne beheersing, de mogelijkheid en mate tot het verkrijgen van toereikende controle-informatie, twijfel aan de integriteit van het management of doordat de onafhankelijkheid in het geding is;
- De betreffende onderneming stelt onvoldoende middelen beschikbaar om een kwalitatief goede controle overeenkomstig de van toepassing zijnde standaarden uit te voeren;
- De accountantsorganisatie heeft het gevoel dat de cliënt niet bij haar past. Organisaties maken een keuze welke accountant zij vragen voor hun controle, en omgekeerd maken accountantsorganisaties een dergelijke keuze ook bij het accepteren van cliënten;
- Accountantsorganisaties zijn niet in staat om een cliënt te accepteren omdat zij (tijdelijk) geen team beschikbaar hebben met de juiste expertise of omdat er al een adviesrelatie is en onafhankelijkheidsregels niet toestaan dat er ook controlewerkzaamheden worden verricht.
‘Accountant verdienen
Een woordvoerder van de NBA verklaart: ‘Als beroepsorganisatie hebben wij, net als de AFM of de ministers geen middelen om accountantsorganisaties te verplichten cliënten te accepteren. Wij zijn daar ook geen voorstander van. Wij hebben eerder ook aangegeven dat ondernemingen ook een accountant moeten verdienen. Wij volgen samen met andere belanghebbenden zoals Euronext en AFM wat er gebeurt. Als daar een beeld uit zou ontstaan dat er sprake is van structurele problemen zouden wij als sector moeten nadenken over te nemen maatregelen. Maar vooralsnog zien wij die structurele problemen niet.’
Art 2:248 BW
Er ligt op dit moment een voorstel van de CTA aan de minister voor een aanwijsbevoegdheid. Naar verwachting komt het kabinet in maart of april met meer duidelijkheid. Maar dat lost de huidige problemen van bedrijven zonder accountant niet op. Mocht de vaststelling niet hebben plaatsgevonden of heeft het bestuur de jaarrekening niet willen ondertekenen, zorg dan dat de conceptstukken worden gedeponeerd met als opmerking dat de stukken niet zijn definitief vastgesteld of ondertekend. Hiermee kan een aansprakelijkstelling op de voet van art. 2:248 BW worden voorkomen, zo luidt het advies van NBA.
Reactie AFM
De AFM verklaart een wettelijke geheimhoudingsplicht te hebben en gaat niet in op individuele gevallen. Wel stelt de toezichthouder dat bedrijven 4 maanden na boekjaar hun jaarrekeningen moeten laten controleren en publiceren. Als dit niet het geval is neemt de AFM met het desbetreffende bedrijf contact op en vraagt wanneer de cijfers gecontroleerd zullen zijn door een accountant. Na het verstrijken van de termijn kan de AFM een waarschuwing geven of een boetetraject starten. De toezichthouder onderkent dat het aantal accountantskantoren met een OOB-vergunning is gedaald. Deze afname kan (ten dele) verklaren waarom het voor bepaalde bedrijven lastiger is om een accountant te vinden. Maar ook de AFM stelt dat accountantskantoren gerechtigd zijn klanten te weigeren, bijvoorbeeld op basis van het risicoprofiel.
Met dank aan Erica Looren de Jong van de NBA.
Geef een reactie