Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is in zijn beantwoording van Kamervragen over schijnconstructies en wanpresterende uitzendbureaus uitgebreid ingegaan op de inzet van het kabinet bij de aanpak van schijnconstructies. Zo wordt momenteel bijvoorbeeld verkend of een bestuursrechtelijk bestuursverbod mogelijk is.
Constructies die ertoe leiden dat werknemers te weinig krijgen betaald, zijn niet toegestaan en onwenselijk, begint de minister zijn Kamerbrief. Buitenlandse onderaannemers die hun werknemers in Nederland te werk stellen moeten zich houden aan de harde kern van arbeidsvoorwaarden in de van toepassing zijnde cao.
Op grond van de ketenaansprakelijkheid kunnen zij ook worden aangesproken om de door hen ter beschikking gestelde werknemers een correct loon te betalen.
Het oprichten van een buitenlandse onderaannemer kan niet worden voorkomen. Op grond van
de Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers kan echter wel worden vastgesteld of daadwerkelijk sprake is van grensoverschrijdende detachering, of dat sprake is van een postbusfirma of van schijndetachering.
De naleving van de cao ligt primair bij de partijen die deze afsluiten: sociale partners.
Collectieve loonvordering
De vakbonden kunnen een collectieve actie inzetten voor werknemers. Op dit moment is het voor vakbonden niet mogelijk om, naast het eisen van schadevergoeding voor werknemers, een collectieve loonvordering in te stellen waardoor ook na een uitspraak van de rechter op de werknemer zelf kenbaar moet maken dat deze uitbetaling wenst van het verschuldigde loon.
De minister heeft begrip voor het verzoek van vakbonden om een collectief vorderingsrecht in te voeren, zeker gezien de kwetsbare positie van arbeidsmigranten. Dit is juridisch gezien echter lastig te realiseren. Met het oog op een behoorlijk proces moet de werkgever het recht hebben om zich te kunnen verweren tegen een vordering. Dit wordt heel lastig als niet duidelijk hoeft te worden gemaakt op welke werknemers een vordering ziet.
Inspectie SZW
Schijnconstructies worden vaak pas zichtbaar wanneer de Inspectie SZW op verzoek onderzoek heeft gedaan naar een vermeende schijnconstructie en/of een rechter daar een oordeel over heeft gegeven. Een gedeelte van de rechterlijke uitspraken – waaronder ook de zaken waarbij achterstallig
loon wordt gevorderd – wordt gepubliceerd. Daarnaast maakt de Inspectie SZW overtreding van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag openbaar.
De Inspectie SZW heeft voor de aanpak van Schijnconstructies een programma ingericht. Een onderdeel van dit programma betreft de ondersteuning van sociale partners bij hun toezicht op de naleving van
cao-voorwaarden. Daarvoor is een speciaal team ingesteld. Vanaf de start van het team zijn er vanaf 2015 tot nu toe circa 120 onderzoeken in verband met vermeende constructies uitgevoerd.
De aanpak van schijnconstructies en onderbetaling heeft de aandacht van het kabinet.
Premieshoppen
Het fingeren van situaties om premievoordelen te bereiken, bijvoorbeeld als het gaat om werkgevers die gebruik maken van postbusondernemingen, moet volgens Koolmees worden voorkomen.
De minister blijft zich in Europees verband inzetten om premieshoppen tegen te gaan. Bijvoorbeeld door bij de herziening van Verordening (EG) 883/2004 in te zetten voor een voorafgaande verzekering van 3 maanden in de zendende lidstaat. Dit verzekert de binding met het zendende land en maakt direct
doordetacheringen moeilijker.
Daarnaast kunnen de ELA (European Labour Authority) en de meldingsplicht van de WagwEU van toegevoegde waarde zijn bij het opsporen van schijnconstructies. Van belang is dat de feitelijke werkgever bepalend is en niet de werkgever op papier.
Extra maatregelen
De bewindsman is ervan overtuigd dat het nodig is om het lastiger te maken voor malafide ondernemers om een uitzendbureau in stand te houden en om vluchtig ondernemerschap tegen te gaan.
Koolmees heeft eerder toegezegd dat het kabinet in samenspraak met sociale partners aanvullende eisen
zal stellen aan Nederlandse en buitenlandse uitzendbureaus. Hiernaast heeft het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten onlangs een reeks aanbevelingen uitgebracht die voor een betere beheersing van de uitzendbranche zouden moeten zorgen.
In reactie hierop zal het kabinet onder meer een toelichting geven op de vervolgstappen met betrekking tot de extra maatregelen voor de uitzendsector.
Bestuursverbod
Verkend wordt of een bestuursrechtelijk bestuursverbod mogelijk is dat effectief is voor het domein van de arbeidswetten. Deze verkenning richt zich op de langere termijn.
Het kabinet zet ook in op maatregelen voor de korte termijn, door de bestaande regelgeving beter
te benutten. Een daarvan is het stimuleren van civielrechtelijke bestuursverboden.
Het civielrechtelijk bestuursverbod bestaat sinds 1 januari 2016. In maart 2020 is hiertoe een pilot gestart waarin de Inspectie SZW samenwerkt met het veelplegersteam van de Belastingdienst. Daarin worden zaken geselecteerd waarin zowel de arbeids- als de belastingwetgeving wordt overtreden. Het gaat om procedures waarbij een curator een verzoek om een civielrechtelijk bestuursverbod doet bij de rechter.
Beantwoording Kamervragen over schijnconstructies een wanpresterende uitzendbureaus
Geef een reactie