De CSRD komt er vanaf volgend jaar aan. En dat betekent dat op den duur alle grote en middelgrote bedrijven moeten rapporteren over duurzaamheid. Waarop moet de accountant letten? En welke digitale tools komen daarbij goed van pas?
In november 2022 nam het parlement van de Europese Unie de Corporate Social Responsibility Directive (CSRD) aan. Deze nieuwe richtlijn, die vanaf 2024 gefaseerd zal ingaan voor bedrijven, bepaalt dat ondernemingen verplicht worden te rapporteren over wat zij doen aan duurzaamheid. Van zonnepanelen aanleggen tot het wagenpark elektrificeren, elke duurzame keuze zal vanaf dan in een jaarlijks verslag worden beschreven én moeten worden gedeeld met de buitenwereld. “Er zijn wel al vergelijkbare standaarden, zoals de ESG (Environmental, Social en Governance)”, legt Niels Vogel, productmanager bij AFAS, uit. “Groot verschil is dat die vrijwillig van aard is en de CSRD niet. Vanaf 2024 komt er bovendien één duidelijke standaard voor iedereen. Dat wil niet zeggen dat álle duurzaamheidsverslagen er precies hetzelfde uit komen te zien, maar door de rapportagevorm wordt het wel gemakkelijker organisaties en branches met elkaar te vergelijken.”
Milieu en maatschappij
Want het doel van de richtlijn is vooral meer inzicht en transparantie te creëren. “We moeten allemaal een steentje bijdragen aan een duurzamere wereld”, verklaart Mohamed El Abdouni, productmanager bij AFAS. “Op deze manier krijgen bedrijven een duwtje in de rug en worden hun keuzes inzichtelijk voor anderen, bijvoorbeeld voor financiële investeerders, klanten en consumenten.” De CSRD draait overigens niet alleen om het milieu. “Het is een misvatting dat het alleen gaat om zaken zoals energiereductie, CO2-uitstoot en afvalvermindering”, zegt El Abdouni. “Het gaat daarnaast om sociale aspecten en governance. Hoe is het bijvoorbeeld gesteld met de diversiteit en inclusie in de organisatie? En hoe divers is de toplaag van het management?”
“Accountants zijn gewend aan veel cijfers, maar de CSRD-rapporten zullen vooral teksten bevatten” – Mohamed El Abdouni
Een ander opvallend onderdeel is betaalgedrag. “De wet in Nederland is in 2021 al aangepast. Waar je als bedrijf eerst nog zestig dagen mocht doen over de uitbetaling, is dit gewijzigd naar een betalingstermijn van dertig dagen. Maar ja, kom je dit als bedrijf daadwerkelijk na? Door de CSRD ben je straks verplicht dit inzichtelijk te maken.”
Nieuw framework
Niet alleen voor bedrijven, maar ook voor accountants gaan er zaken veranderen. “Het is een nieuw domein en framework”, legt Vogel uit. “De accountant moet straks aan de hand van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) duurzaamheidsverslagen controleren. Dat zal nieuw zijn. En ook al beoordelen accountants niet de inhoud en of er juiste keuzes zijn gemaakt, zij moeten wel weten waar het om gaat en kunnen nagaan of de gemaakte keuzes goed geborgd zijn.”
Een ander nieuw gegeven is de dubbele materialiteit, waarbij niet alleen de impact op milieu en maatschappij wordt beschreven, maar ook vice versa. El Abdouni: “Het gaat bij dubbele materialiteit dus zowel om het effect van de keuzes op de omgeving, als de impact van deze omgeving óp het bedrijf. Een heel nieuwe kijk op duurzaamheid.” Accountants moeten zich volgens El Abdouni in elk geval voorbereiden op vooral veel meer tekst met een bredere inhoud. “Accountants controleren jaarverslagen vooral op harde cijfers, maar de CSRD-rapportages bevatten ook veel tekstuele onderbouwingen, doelen en beslispunten. Als een organisatie rapporteert dat zij momenteel een 70-30 man-vrouwverhouding heeft, dan moet de onderzoeksmethodiek beoordeeld worden, maar dus ook de gestelde doelen. Ook als een organisatie over bepaalde thema’s niet rapporteert, wanneer er bijvoorbeeld geen eigen wagenpark is dan zal daar niet over worden gerapporteerd, dan moet dat worden toegelicht.”
“Zeker op de wat kleinere bedrijven kan de CSRD impact hebben” – Niels Vogel
Dossieropbouw
In de software van AFAS is het mogelijk op een gedegen en gedetailleerde manier een dossier op te bouwen. Deze functie zat al in de software verankerd, maar komt volgens El Abdouni goed van pas bij de CSRD. “Door middel van dossieropbouw in combinatie met de workflowmanagementfunctie kan je zaken borgen en een goed rapport samenstellen.”
Daarnaast is er gekeken naar enkele eisen van de nieuwe wetgeving en is daarop voor gebruikers al voortgeborduurd. Vogel: “We zijn vorig jaar gestart met een CSR-functionaliteit. In het dashboard is er bredere inzage gekomen in gegevens, zoals het energie-, gas- en waterverbruik, de diversiteit van de medewerkers, de samenstelling van het wagenpark en het betaalgedrag aan crediteuren.” Volgens hem probeert AFAS hierin altijd voorop te lopen. “Deze functionaliteit in het pakket is nog relatief nieuw in de boekhoudbranche en we blijven hierin ontwikkelen. Als we mogelijkheden zien dan sluiten we daarbij aan, want ons doel is klanten zoveel mogelijk inzicht te geven in hun doelstellingen.”
Gefaseerd over
De wetgeving zal vanaf 2024 eerst gaan gelden voor grote organisaties die nu al verplicht rapporteren onder de Non-Financial Reporting Directive (NFRD). Vanaf boekjaar 2025 volgen alle grote ondernemingen, vanaf 2026 zijn de beursgenoteerde mkb-ondernemingen aan de beurt en daarna wordt er gekeken of voor niet-beursgenoteerde mkb-bedrijven met minimaal 250 medewerkers en veertig miljoen euro omzet per jaar een iets lichtere variant van de CSRD van toepassing kan worden. Vogel: “Zeker op de wat kleinere bedrijven kan de wet impact hebben. Grote NFRD-ondernemingen zijn er al aan gewend een duurzaamheidsverslag te maken, maar als een organisatie dit nog niet eerder op papier heeft gezet, kan dit best wennen zijn. Maar of je nu een grote onderneming bent die op korte termijn moet gaan rapporteren of als jouw onderneming later aan de beurt is, begin op tijd. En dit geldt natuurlijk ook voor de accountant die zich inhoudelijk moet voorbereiden. Op die manier kom je namelijk niet voor verrassingen te staan.”
AFAS is een Nederlands familiebedrijf en biedt een alles-in-een-totaalpakket voor de accountancybranche met software die bedrijfsprocessen digitaliseert en ondersteunt. Wil je meer weten over de software of doorpraten over CSRD? Neem contact op met AFAS of kijk op csr.afas.nl
Deze bijdrage komt uit de tweede editie van het AV-magazine met het thema ICT en Kengetallen. Dit magazine is verschenen in juni 2023. Zie: https://www.accountancyvanmorgen.nl/kennisdoc/av2-2023-ict-en-kengetallen/
Geef een reactie