Deloitte liet afgelopen week weten dat accountants binnen het bedrijf de beroepsregels hebben overtreden door dossiers van onderwijsinstellingen te manipuleren voorafgaand aan inspecties door de Inspectie van het Onderwijs. De zaak kwam aan het rollen door een klokkenluidersmelding in september. De betrokken accountants pasten wijzigingen toe in auditdossiers, wat in strijd is met de beroepsvoorschriften.
Na intern onderzoek bleek dat de aanpassingen zijn gedaan in de periode 2022-2023. Deloitte stelde ‘passende maatregelen’ te hebben genomen. Of de AFM tuchtmaatregelen gaat treffen, is nog niet bekend.
Doodzonde
Pheijffer noemt het aanpassen van dossiers voor toetsing “een doodzonde in het accountantsberoep”. Deloitte zou wat hem betreft niet louter voor interne afhandeling moeten kiezen. De kwestie benadrukt het belang van klokkenluidersmeldingen, die ook de examenfraude bij KPMG aan het licht brachten, aldus de hoogleraar. “Daarnaast leren we van dit soort kwesties dat de interne kwaliteitssystemen binnen accountantsorganisaties nog steeds te wensen overlaten. De onregelmatigheden bij Deloitte en de sectorbreed spelende examenfraude zijn niet in een vroeg stadium aan het licht gekomen, doordat deze intern tijdig zijn gesignaleerd.”
Omdat het gaat om digitale dossiers, zijn wijzigingen eenvoudig te detecteren, betoogt Pheijffer. “Onderdeel van interne kwaliteitsbewaking hoort dan ook te zijn dat elke aanpassing na afsluiting van het dossier aan een controle wordt onderworpen. Aanpassingen zijn immers geen regel maar uitzondering.”
Angstcultuur
Volgens Pheijffer heerst er een angstcultuur binnen accountantsorganisaties, omdat partners bang zijn dat er bij een toetsing onvolkomenheden in hun dossiers aan het licht komen. Dat zou een lagere beloning of degradatie tot gevolg kunnen hebben. “De angst voor dergelijke maatregelen is voor sommigen groter dan de wil om van fouten te leren.” Deloitte zou wat hem betreft een tuchtzaak moeten starten tegen de betrokkenen. “Zij hebben immers niet alleen het vertrouwen van de Onderwijsinspectie maar óók dat van Deloitte geschonden.” Een stil vertrek geeft geen maatschappelijk signaal af, oordeelde eerder de Accountantskamer.
Maar de kans dat Deloitte naar de tuchtrechter stapt, is volgens Pheijffer klein. “Het houdt de vuile was liever binnen. Bij een openbare behandeling van de tuchtklacht is immers pers aanwezig. Dat zal stof doen opwaaien en kent het risico dat de zwakheden in de interne kwaliteitsborgingssystemen voor eenieder worden blootgelegd.”
Geef een reactie