De fiscus wil niet alleen boetes opleggen, maar ook positief belonen. Dus kreeg het KPEG opdracht te onderzoeken of belastingkortingen kunnen bijdragen aan het doen van juiste belastingaangiftes. De resultaten werden deze week gepubliceerd.
Onderzoeksmethode
Het onderzoek bestond uit twee online experimenten waarin Nederlandse deelnemers een fictieve belastingaangifte moesten invullen. In het eerste experiment kregen deelnemers een belastingkorting als ze het correcte bedrag opgaven. De korting varieerde tussen 10%, 26% en 49%. In het tweede experiment kreeg de helft van de proefpersonen buiten de controlegroep, die sowieso geen korting kreeg, gegarandeerd 26% korting voor een juiste aangifte. De overige deelnemers hadden slechts een kans van een op tien op zo’n beloning, afhankelijk van loting.
Resultaten
De experimenten lieten zien dat belastingkortingen inderdaad belastingcompliance kunnen verbeteren. Deelnemers die een korting kregen, vulden hun belastingbedragen vaker correct in dan de controlegroep zonder korting. Een belastingkorting van 26% bleek het meest doeltreffend om de naleving te versterken, en niet, zoals te verwachten, 10%, maar evenmin 49%. Opvallend was dat een probabilistische korting (waarbij men kans maakte op een korting) even effectief bleek als een gegarandeerde korting. Dit maakt een probabilistische korting een aantrekkelijkere optie voor de Belastingdienst, omdat het aanzienlijk minder kost.
Vertrouwen
Het onderzoek wees verder uit dat een belastingkorting vooral werkt in situaties waarin belastingcompliance relatief laag is. Wanneer mensen hun aangifte al correct invullen, biedt een korting weinig extra stimulans. Opvallend is dat de belastingkorting geen significante invloed had op het vertrouwen in de Belastingdienst. Wel bleek uit het tweede experiment dat de kans op een korting de intrinsieke motivatie om belastingregels na te leven licht kon verhogen.
In een reactie van de Belastingdienst staat dat het onderzoek laat zien dat kortingen een doeltreffend instrument zijn om naleving van de regels te bevorderen. ‘Maar vooral in situaties waarin de compliance relatief laag is.’ Kortingen verloten is goedkoper en net zo doeltreffend als die aan alle mensen te geven die hun aangifte juist invullen, aldus de respons, en daarmee een aantrekkelijk alternatief.
Geef een reactie