Bedrijven in de eierketen maken hun wettelijke verantwoordelijkheid niet waar. Dat is een van de harde conclusies uit het rapport van de Commissie onderzoek fipronil in eieren, dat maandag is overhandigd aan ministers Bruins (VWS) en Schouten (LNV). Maar ook de overheid is tekortgeschoten in het bewaken van de voedselveiligheid.
Naast de eiersector krijgen ook de voedsel- en warenautoriteit NVWA en de ministeries ervan langs. “Bij de NVWA krijgt voedselveiligheid te weinig aandacht. Politiek en bestuur hebben een te beperkte opvatting over hun eigen rol ten aanzien van voedselveiligheid en komen pas in actie als zich een incident of crisis voordoet.” Economische en financiële belangen mogen nooit voorrang krijgen boven voedselveiligheid, zegt commissievoorzitter Winnie Sorgdrager: “De eiersector worstelde al jaren met het probleem van bloedluis. Ineens was er een wondermiddel. Er hadden toen bij de sector zelf alarmbellen moeten gaan rinkelen. Het duurde ook veel te lang voordat er actie kwam na de meldingen en er was te lang onduidelijkheid over de risico’s voor de volksgezondheid. Dat zegt iets over hoe het in ons stelsel geregeld is. Voedselveiligheid moet goed geborgd zijn. Er zijn talloze mogelijkheden voor alle partijen om risico’s op dit soort incidenten te beperken.”
Inadequaat gereageerd, impact onderschat
Voedselveiligheid staat bij bedrijven in de eierketen laag op de agenda, aldus de commissie. “De kwaliteitssystemen in die sector bieden onvoldoende waarborg voor voedselveiligheid. Men doet er onvoldoende aan om risico’s voor voedselveiligheid in beeld te krijgen.” Bij de NVWA kwamen in november 2016 en januari 2017 drie signalen binnen over het gebruik van fipronil. Maar daar is niet adequaat op gereageerd. “Dit leidde ertoe dat de overtreding van de biocidewetgeving kon voortduren.” De voedselwaakhond was onvoldoende voorbereid op incidenten en crises en er was geen eenduidige communicatie.
De ministeries van VWS en LNV hebben tot slot de impact van het fipronilincident onderschat. “Het ontbrak aan regievoering op de communicatie over het incident. De Tweede Kamer is in augustus 2017 onvolledig geïnformeerd en er is een vertekend beeld van de situatie geschetst.”
Aanbevelingen
De commissie vindt dat de eierketen moet zorgen voor een geloofwaardig stelsel van zelfregulering waarin voedselveiligheid topprioriteit wordt. “Ook moet de sector meer aandacht besteden aan fraude en moet kennis een centrale plek krijgen binnen de sector.” Ook de NVWA moet voedselveiligheid bovenaan de prioriteitenlijst zetten en signalen snel, integraal en deskundig wegen voordat een besluit wordt genomen. “De commissie beveelt de ministeries van VWS en LNV aan om daadwerkelijk hun verantwoordelijkheid voor het gehele stelsel van voedselveiligheid te nemen en beleid te maken dat zelfregulering in de eiersector ten goede komt. Ook moeten zij de toezichthouder in staat stellen voedselveiligheid tot prioriteit te maken in het handhavingsbeleid.”
Fipronilcrisis
Vorig jaar zomer kwam aan het licht dat bestrijdingsbedrijf Chickfriend het verboden fipronil gebruikte voor de bestrijding van boedluis in kippenstallen. Een Belgisch bedrijf ontdekte het middel in eieren, wat ertoe leidde dat veel eierschappen in de supermarkt leeg kwamen te staan. Ook nu nog hebben negen bedrijven een verbod om eieren te leveren; 105 bedrijven zijn gedeeltelijk geblokkeerd.
Geef een reactie