Ook al maakte Syncount Accountants & Belastingadviseurs uit Bodegraven een resultaatafhankelijke beloningsafspraak die strijdig was met de beroepsregels, dan nog had de partij waarmee die afspraak werd gemaakt de overeenkomst niet mogen vernietigen wegens dwaling. Dat oordeelt het Gerechtshof Den Haag in hoger beroep in een zaak tussen het accountants- en belastingadvieskantoor en leverancier van groene energie Greenchoice, waarmee het de resultaatafhankelijke beloningsafspraak maakte.
De fiscaal adviseur van Syncount en Greenchoice spraken in een overeenkomst onder anderen een fee van 50% af van het eventueel te behalen voordeel bij realisatie van verlaging van de omzetbelastingschuld. Bij die resultaatafhankelijke beloning werd geen plafond overeengekomen. De overeenkomst had betrekking op de aandelenoverdracht van het failliete Gipp Energy Holding B.V aan Greenchoice. Syncount had als fiscaal adviseur nog een vordering van ruim € 95.000,00 op Gipp. De Raad van Beroep van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs sprak daarover uit:
“Uit de toelichting op dit artikel volgt dat het bedingen van een percentage van de belastingbesparing als honorarium op zichzelf niet in strijd is met artikel 13 van het Reglement. Wel dient er een redelijk verband te blijven bestaan met enerzijds de bestede uren en anderzijds de aard en het belang van de zaak en moet zonodig een plafond in het te factureren bedrag worden afgesproken. Hierover moeten vóóraf expliciete afspraken met cliënt worden gemaakt, die schriftelijk worden vastgelegd. […]
Het in dit kader vereiste redelijke verband brengt naar het oordeel van de Raad van Beroep mee dat in gevallen als de onderhavige, waar het te realiseren voordeel waarvan het te factureren bedrag is afgeleid kennelijk niet voor beide partijen valt in te schatten op het moment van de beloningsafspraak, een plafond in het te factureren bedrag wordt ingebouwd. De tussen partijen gemaakte resultaatsafhankelijke beloningsafspraak bevat niet een dergelijk plafond, zodat Verweerder (…) heeft gehandeld in strijd met artikel 13 van het Reglement. […]
Voor het geval dat de vaststelling van de beloning zou zijn geschied om op deze wijze de kwijtgescholden vordering op de Holding indirect alsnog te innen, is de Raad van Beroep van oordeel dat Verweerder heeft gehandeld in strijd met de eer en waardigheid van het beroep als bedoeld in artikel 1 van het Reglement. (…) De te betrachten eer en waardigheid van het beroep brengt mee dat een lid van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs niet alleen zijn cliënt, maar zeker ook naar de Belastingdienst toe zijn werkzaamheden eerlijk en op een behoorlijke wijze verricht.”
Greenchoice vernietigde na de uitspraak de met Syncount gemaakte resultaatafhankelijke beloningsafspraak wegens dwaling.
Tucht- en civiel recht
Het hof stelt in de beoordeling voorop dat de civiele rechter een eigen beoordeling dient te maken en niet zonder meer kan afgaan op het oordeel van de tuchtrechter, waarbij hij wel de plicht heeft zijn oordeel zodanig te motiveren dat dit, ook in het licht van de beoordeling door de tuchtrechter, voldoende begrijpelijk is.
50%-afspraak
Tussen partijen staat vast dat zij de “50%-afspraak” hebben gemaakt. Dat betekent dat Syncount Greenchoice aan die afspraak kan houden, tenzij de overeenkomst nietig of vernietigd of ontbonden is. Het enkele feit dat de tuchtrechter heeft geoordeeld dat de resultaatsafhankelijke beloning zonder plafond in strijd komt met de beroepsregels, dwingt niet tot de conclusie dat de overeenkomst nietig is. Daartoe overweegt het hof het volgende. Of de “50%-afspraak” rechtsgeldig is dient te worden beoordeeld aan de hand van het criterium van artikel 3:40 BW: is er sprake van strijd met de openbare orde dan wel de goede zeden. Bij de goede zeden staat de moraliteit centraal, bij de openbare orde gaat het om (strijd met) fundamentele beginselen van de rechtsorde of met algemene belangen van fundamentele aard. Naar het oordeel van het hof is in onderhavig geval geen sprake van een onzedelijke strekking van de rechtshandeling of anderszins strijd met de openbare orde. De ratio van de gedragsregel is bescherming van de cliënt (opdrachtgever) van de belastingadviseur.
Geen voordeel behaald
Dat achteraf bezien, zoals Greenchoice heeft aangevoerd, geen sprake bleek te zijn van een vennootschapsbelastingvoordeel doet daaraan niet af. Het gaat erom wat partijen bij het aangaan van de overeenkomst voor ogen hadden en dat was (onder meer) verlaging van de omzetbelasting. Daarnaast weegt het hof mee dat Greenchoice heeft gesteld dat zij akkoord is gegaan met de beloningsafspraak omdat zij de transactie graag tot stand zag komen, dat door het sluiten van de “50%-afspraak” geen belangen van derden zijn geschaad en dat het verschil tussen de vordering waarvan Syncount afstand heeft gedaan (€ 95.489,59 facturen en € 1.294,42 onderhanden werk, totaal een bedrag van € 96.784,01) en de vordering die is voortgevloeid uit de afspraak (€ 107.623,00) niet erg groot is, waarbij in aanmerking moet worden genomen dat een deel van het (geclaimde) bedrag van € 107.623,00 ook betrekking heeft op werkzaamheden die door Syncount zijn verricht.
Geen schending openbare orde of algemeen belang
Onder die omstandigheden kan het maken van een prestatieafhankelijke beloning zonder een plafond niet als in strijd met openbare orde of goede zeden worden beschouwd, spreekt het hof uit. Er is in dit geval geen rechtsregel geschonden die de wezenlijke belangen van de samenleving betreft en die vorm geeft aan grondslagen waarop de ethische, juridische en economische orde van de samenleving steunt. Evenmin is sprake van schending van regels die uiting geven aan de openbare orde en die zien op de bescherming van het algemeen belang, althans kan Greenchoice zich daar niet op beroepen jegens Syncount.
Strijd met eer en waardigheid van het beroep
Het oordeel van de Raad van Beroep dat Syncount (althans [de fiscaal adviseur] ) heeft gehandeld in strijd met de eer en waardigheid van het beroep levert evenmin nietigheid van de overeenkomst op. Immers, de hier overtreden gedragsregel – een lid van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs verricht niet alleen naar zijn cliënt, maar ook naar derden (in dit geval de Belastingdienst) toe zijn werkzaamheden eerlijk en op een behoorlijke wijze – strekt niet ter bescherming van (de belangen van) Greenchoice. Ook het standpunt van Greenchoice dat de afspraak in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, faalt om die redenen.
Geef een antwoord