In de zaak tussen kledingbedrijf Wi-Care, accountant AT&C en crowdfundingsplatform Collin is Wi-Care in het ongelijk gesteld. De aantijgingen tegen de Betuwse accountant, eerder in deze kwestie berispt door de Accountantskamer, zijn onbewezen, vindt de rechter.
2250% groei
Wi-Care maakt kleding voor mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking. Het ruim twintig jaar oude bedrijf van Wilma Verhoeks heeft in 2015 een gezonde omzetontwikkeling en is winstgevend. Ze wil uitbreiden naar Duitsland, maar een krediet van €100.000 van ING ketst af. Haar accountant, AT&C Accountants & Belastingadviseurs uit Tiel adviseert crowdfunding. AT&C ziet, op basis van cijfers die Verhoeks zelf aanlevert, kans op een groei van 2250% in twee jaar in Duitsland. De accountant suggereert in zee te gaan met Collin Crowdfund. Verhoeks wil €150.000 lenen, maar Collin denkt op basis van de gegeven prognoses, de financieringsopzet van de ondernemers en na een uitgebreid aanvraagtraject dat een bedrag van €400.000 noodzakelijk is om de plannen te verwezelijken. Verhoeks gaat akkoord en staat persoonlijk borg voor dit bedrag. De lening loopt vijf jaar en heeft een rente van 7%. Het crowdfundplatform schrijft in de pitch: ‘Collin is ervan overtuigd dat u hier een verantwoorde investering aangaat.’
Hoge kosten
Een jaar later heeft Verhoeks dertig kledingstukken in Duitsland verkocht, fors minder dan de geprognosticeerde zesduizend. Dat komt omdat de onderneemster ziek is geworden en haar Duitse activiteiten op een laag pitje heeft gezet. Maandelijks moet ze wel ruim €9000 aan haar leners overmaken en er zijn kosten voor de accountant. In iets meer dan twee jaar wordt er €130.000 gefactureerd – een derde van de totale leensom. Collin ontvangt meer dan €9000 aan afsluitprovisie, naast een maandelijkse fee van €200. Verhoeks voelt zich misleid, maakt de zaak aanhangig bij de Accountantskamer, en start daarna een rechtszaak waarin ze AT&C en Collin aansprakelijk stelt.
Schuldvraag
Tijdens de mondelinge behandeling van de zaak in april 2021 legt de advocaat van Verhoeks de zwarte piet bij het crowdfundingsplatform en bij de accountant. ‘U heeft een enkeltje faillissement voor mijn cliënt geregeld’, zegt hij. ‘Dit zijn wildwesttaferelen op basis van prognoses van een nep-accountant!’ Hij voelt zich in deze uitlating wellicht gesteund door de Accountantskamer. Die heeft AT&C in 2018 in deze zaak een berisping opgelegd. De accountant zou onder meer een omzet- en liquiditeitsprognose hebben opgesteld zonder te toetsen of de daaraan ten grondslag liggende veronderstellingen en schattingen juist en reëel zijn, en zou onvoldoende hebben gewezen op de risico’s van de crowdfundlening. In september 2019 bekrachtigde het College van Beroep voor het Bedrijfsleven deze beslissing. Voor de advocaat van Verhoeks is de schuld van AT&C daarmee vast komen te staan.
Eindelijk een uitspraak
Na zes maanden deed de rechtbank Gelderland op 20 oktober 2021 uitspraak. In hoofdzaak draait de zaak om de vraag wie er schuldig is als het plan van een ondernemer mislukt. Verhoeks verwijt AT&C en Collin dat zij haar meer geld hebben laten lenen dan gezien haar financiële draagkracht verantwoord was. Ze spreekt van overkreditering. Maar hier gaat de rechter niet in mee. Het simpele feit dat de onderneemster tot op heden aan haar financiële aflossingsverplichtingen heeft kunnen voldoen, maakte de rechtbank duidelijk dat Verhoeks niet meer heeft geleend dan gezien haar draagkracht verantwoord was.
Te optimistisch?
Daarna ging het over de prognoses van 2250% groei in twee jaar tijd. Waren de accountant en de geldverstrekker veel te optimistisch geweest over de Duitse kansen? Was Verhoeks hierdoor misleid? Ook daar was de rechter niet van overtuigd. AT&C en Collin hadden hun prognoses gebaseerd op cijfers die door Verhoeks zelf waren aangeleverd. ‘De verantwoordelijkheid van de accountant strekt niet zo ver dat deze uit eigen beweging een dergelijk marktonderzoek moet verrichten,’ aldus de rechter. Dat de financiering van vier ton ongevraagd was geadviseerd en dat AT&C en Collin hiermee de Wft hadden overtreden, zoals Verhoeks had betoogd, en dat zij door die ongevraagd hoge lening veel te hoge aflossingsverplichtingen had, kwam voor de rechter evenmin vast te staan. De voorwaarden van de lening waren Verhoeks duidelijk en ze wist op voorhand wat haar maandelijkse aflossingsbedragen zouden zijn.
Facturen
Tot slot ging het over de ‘exorbitante’ facturen van AT&C. Mede op basis van het oordeel van de tuchtrechter meende Verhoeks dat de accountant haar niet had gewaarschuwd voor meerwerk als gevolg waarvan zij ruim tachtigduizend euro te veel zou hebben betaald. Maar ook hier ving de onderneemster bot. Aan de hand van de maandelijkse facturen van AT&C had zij kunnen zien dat de in de prognoses vermelde bedragen werden overschreden. Tot april 2017 voldeed zij de facturen echter zonder protest. ‘Ook rust uit hoofde van de overeenkomst op AT&C niet zonder meer de verplichting om te waarschuwen voor hoge facturen. Hoewel aan Wi-Care kan worden toegegeven dat de gedeclareerde werkzaamheden de in de prognoses genoemde bedragen ruim overschrijden, komt niet vast te staan dat sprake was van een tekortkoming in de nakoming,’ aldus de rechter.
Tuchtrecht
Tijdens de zaak verwees de advocaat van Verhoeks meerdere malen naar de veroordeling van AT&C door de Accountantskamer in 2018. Deze zou de klachten van Wi-Care jegens de accountant kracht bijzetten. Ook daar wijdde de rechter enkele woorden aan. Zij stelde dat het tuchtrecht in de eerste plaats tot doel heeft om in het algemeen belang een goede wijze van beroepsuitoefening te bevorderen. In een tuchtprocedure gelden andere maatstaven dan die worden gehanteerd bij de beoordeling van de civiele aansprakelijkheid en zonder de in een civiele procedure geldende bewijsregels, ter beoordeling of een beroepsbeoefenaar in overeenstemming heeft gehandeld met de voor de desbetreffende beroepsgroep geldende normen en gedragsregels. Deze kenmerken brengen mee dat aan het oordeel van de tuchtrechter dat in strijd is gehandeld met de voor het desbetreffende beroep geldende norm en regels, niet zonder meer de gevolgtrekking kan worden verbonden dat de betrokkene civielrechtelijk aansprakelijk is wegens schending van een zorgvuldigheidsnorm.’
Lees hier de uitspraak.
G Timmerman zegt
Glazen bollen en accountants blijken -teeds weer- een moeizame relatie te hebben,