De klachten van Follow the Money (FTM) tegen een registeraccountant over door haar uitgevoerd onderzoek in opdracht van ouderenbond ANBO zijn door de Accountantskamer ongegrond verklaard. Het platform voor onderzoeksjournalistiek FTM van hoofdredacteur Eric Smit verweet Inge-Lisa Toxopeus van Hermes Advisory gehandeld te hebben in strijd met de voor haar geldende gedrags- en beroepsregels.
Toxopeus deed in opdracht van ANBO begin dit jaar onderzoek naar zeven beweringen van FTM en het programma Meldpunt! van omroep MAX. Die media hadden na eigen onderzoek eind vorig jaar aandacht besteedt aan ANBO, waar al jarenlang een strijd gaande was tussen het hoofdbestuur en plaatselijke afdelingen. FTM en Meldpunt! benoemden onder andere dat er sprake was van flink intern geruzie en een gebrek aan financiële transparantie bij de ouderenorganisatie. De ANBO reageerde fel spande een kort geding aan dat op alle punten werd verloren.
Onderzoek
Daarnaast schakelde de ANBO Hermes Advisory in om onderzoek te doen naar een aantal beweringen van FTM en Meldpunt! over onder andere buitensporige salarissen en enorme kantoorkosten. Het primaire doel daarvan was volgens de opdrachtbevestiging het ondersteunen van de ANBO bij haar onderzoek naar beweringen van FTM en Meldpunt! en het verweer daarop door de eigen stellingen van ANBO toegelicht en onderbouwd te presenteren. Dit teneinde – indien de bevindingen van het onderzoek daartoe aanleiding geven – rectificatie te eisen zodat de naam van ANBO wordt gezuiverd en de ANBO haar schade (verder) kan beperken.
In het kader van hoor en wederhoor nam Toxopeus in maart contact op met beide media om ze in de gelegenheid te stellen “aan te geven op welke informatie de uitingen (…) zijn gebaseerd. Uw input kan bijdragen aan waarheidsvinding met betrekking tot de genoemde uitingen.” Meldpunt! gaf al snel aan niet mee te willen werken, FTM aanvankelijk wel. Het onderzoeksplatform vroeg Toxopeus waar haar onderzoek toe dient en of de gegevens zouden worden gebruikt voor een procedure. FTM liet weten bereid te zijn tot een gesprek, maar alleen als voldaan wordt aan een aantal voorwaarden die, volgens de journalisten, “allemaal met waarheidsvinding en transparantie te maken” hebben. De voorwaarden behelzen onder meer het openbaar maken van een aantal stukken en het beantwoorden van vragen die al eerder, op 25 oktober 2017, aan de ANBO zijn gesteld, maar nooit zijn beantwoord, en van een aantal nieuwe vragen.
Tuchtklacht
Toxopeus en FTM komen er niet uit, waarna de registeraccountant haar rapport over de grondslagen van de beweringen opstelt zonder veel inbreng van FTM en MAX. FTM dient daarna een tuchtklacht in bij de Accountantskamer. Daarin wordt Toxopeus onder andere verweten tijdens het onderzoek niet te hebben gemeld wat haar rol is en is de RA volgens FTM – ook nadat FTM daar uitdrukkelijk om heeft gevraagd – niet duidelijk geweest over de werkelijke doelstellingen van het onderzoek en het rapport. Ze maakte ook niet bekend dat zij een partijbelang diende, zodat ze niet eerlijk en oprecht optrad, stelden de klagers. Ook zou ze niet hebben ingegrepen toen volgens FTM bleek dat haar opdrachtgever handelde in strijd met de wet en niet de noodzakelijke stappen hebben gezet om te komen tot waarheidsvinding en transparantie, zoals het beantwoorden van de vragen van klaagster en het openbaar maken van relevante documenten. Toxopeus deed volgens FTM ten onrechte voorkomen dat haar rapport objectief is.
Geen informatie van belang onthouden
De Accountantskamer gaat in geen van die klachten mee. De tuchtrechter is onder andere van oordeel dat Toxopeus FTM in haar correspondentie voorafgaande aan de start van het onderzoek geen van belang zijnde informatie over haar rol en de doelstelling van het onderzoek heeft onthouden. ‘De omstandigheid dat op betrokkene als accountant de verantwoordelijkheid rust om te handelen in het algemeen belang staat er niet aan in de weg een onderzoek in te stellen naar alleen de “grondslag” van beweringen die zijn gedaan door klaagster en daarbij de vragen die bij klaagster leefden, niet te betrekken.’
Objectiviteit
Verder is volgens de Accountantskamer ook van belang dat het voor een accountant niet verboden is gegevens te verzamelen en aan te leveren ter onderbouwing van een (in te nemen) partijstandpunt en om daarmee het belang van die partij te dienen, mits de accountant zich daarbij houdt aan het fundamentele beginsel van objectiviteit. ‘Dit houdt volgens artikel 11 van de VGBA in dat de accountant zich bij zijn afwegingen niet ongepast laat beïnvloeden. Klaagster heeft naar het oordeel van de Accountantskamer niet aannemelijk gemaakt dat betrokkene dat (voordat zij met het onderzoek begon of op een later moment) heeft gedaan.’
Uitspraak: 18-790 RA
Geef een antwoord