Els lag te woelen in haar bed, het kostte haar moeite om een houding te vinden waarin ze zich kon ontspannen. Ze schudde haar kussen nog eens op, in de hoop dat ze die nu wel in een vorm kon krijgen, die haar hoofd zou accepteren. Ze dacht aan de vennotenvergadering die ze hadden gehad en waar nu eindelijk was besloten om toch iets te gaan doen aan de ict-beveiliging op het kantoor.
Het ergerde haar dat er in de maatschapsvergaderingen steeds minder besluiten werden genomen en dat onderwerpen iedere keer weer terug op de agenda terugkwamen. Dat kwam grotendeels doordat de stemmen staakten. Als zij voor was, was Johannes tegen of andersom en Hein onthield zich dan van stemming. Ze sprak Hein daar op aan en die antwoordde dan dat hij geen partij wilde zijn in de stroeve verhoudingen tussen haar en Johannes. Dat de spanningen tussen haar en Johannes waren, kon ze niet ontkennen. De irritaties over zijn gedrag en opvattingen namen steeds meer toe, niet alleen bij haar maar ook bij een aantal van haar medewerkers. Ooit was Johannes modern in zijn opvattingen. Hij had haar zelf aangenomen en voor gezorgd dat ze vennoot werd, maar de laatste jaren werd hij steeds conservatiever. Hij vond dat Nederland zichzelf te grabbel gooide en veel te modern werd. “We moeten alles maar accepteren. Nog even en dan ben ik een marionet van de nieuwdenkers in de kamer en de regering en word ik, als ik een afwijkende mening heb, weggestopt in een psychiatrisch ziekenhuis of een heropvoedingskamp.” Els had daarop gereageerd dat hij niet zo moest overdrijven. ‘Het is hier geen Noord Korea, je mag nog steeds vinden wat je wilt.’
Volgens Johannes was ze blind. ‘Kijk eens naar onze eigen beroep. We moeten de regels volgen. Professioneel judgement is niet meer dan het afvinken van allerhande dossierstappen en als je een vinkje vergeet dan staat de boetepolitie in de vorm van een toezichthouder klaar, of ze slepen je voor de tuchtrechter. Iedereen is bang om een fout te maken en als er een fout gemaakt wordt dan maken we er wel weer een regel bij. Weet jij nog wel hoe dik ons handboek was toen ik accountant werd?”
Els reageerde met de opmerking dat ze dat ondertussen wel wist. Het was immers een vraag die hij iedere keer stelde.
Vervolgens ging Johannes verder met zijn gefulmineer tegen de in zijn ogen kwalijke ontwikkelingen in het beroep. ‘De eer van de stand hebben we ingeruild voor zoiets banaals als de fundamentele beginselen, waar je – als je wilt – alle kanten mee op kunt en waarmee de tuchtrechter altijd een stok heeft om je te slaan. En het erge is dat het ook nog eens je eigen beroepsgenoten zijn die het oordeel uitspreken. Ik snap niet dat ze zich daarvoor lenen.’ Als Johannes zo tekeerging, liet ze hem altijd maar uitrazen en meestal was hij daarna ook wel weer een paar maanden rustig. Maar er was altijd weer een moment waarop hij als door een wesp gestoken reageerde op een tuchtrechtuitspraak. ‘Moet je nu eens kijken. ’ Opnieuw startte zijn tirades waarbij het niet uitmaakte wie hij op dat moment tegenover zich vond.
Els kon die plotselinge uitbarstingen over de ontwikkelingen in het beroep nog wel verdragen. Waar ze gêne voelde waren zijn opvattingen over goed en fout als het om mensen ging. Die opvattingen stak hij niet onder stoelen of banken wanneer ze weer eens een etentje hadden. ‘Dat je homo bent moet je zelf weten, maar daar hoef je een ander niet mee lastig te vallen en dat je geslachtsloos door het leven wilde was een defect in het brein waarvoor je behandeld moest worden. Dat de Nederlandse Spoorwegen het nu had over “Beste reizigers” was een schande. Een moderniteit, een bijl aan de wortel van wat ooit eens tot de beste beschavingen ter wereld behoorde. Kijk naar de ondergang van het Romeinse Rijk, mensen willen niet leren van de geschiedenis,’ foeterde hij dan. Gisteravond ging Johannes ook weer tekeer. Els ging de confrontatie met hem aan, met als gevolg dat er met steeds meer stemverheffing werd gesproken en meerdere mensen om keken. Hein had nog geprobeerd de discussie te sussen, maar dat leverde hem alleen maar het verwijt op, ‘Dat hij ook al aan de verkeerde kant stond.’
Els keek naar haar wekker. 3.15 uur en ze had nog geen oog dicht gedaan. Moest ze er werk van maken om Johannes uit de maatschap te zetten. Dat zou nog niet zo gemakkelijk zijn, want er waren veel klanten die met hem wegliepen en zijn onorthodoxe opvattingen juist op prijs stelden als het ging om discussies met De Belastingdienst, de bank of een advocaat. Natuurlijk zou ze kunnen voorstellen dat hij met pensioen ging, maar Johannes had altijd aangegeven dat hij dat pas zou doen als hij AOW kreeg en aangezien hij nu begin zestig was, zou dat nog wel even duren. Als ze er met Hein over zou beginnen, zou die opmerken dat ze de opmerkingen van Johannes naast zich neer moest leggen. ‘Hij was nu eenmaal zo en vaktechnisch was er niets op hem aan te merken. Wat iemand privé vond deed er niet toe. Politieke voorkeur is geen reden om iemand wel of niet te benoemen en dus ook geen reden voor ontslag en we hebben er ook niets over opgenomen in onze maatschapsovereenkomst’
3.20 wat ging de tijd traag. ‘Wat lig je te draaien?’ Hans knipte een lampje aan. ‘Kun je de slaap niet vatten?’
‘Ik lig te denken over de discussie die ik gisteravond had met Johannes. Ik ben nog steeds boos op hem.’
‘Laat die man toch. De tijd is vast te snel gegaan voor hem. Dat ga jij niet veranderen.’
Els bedacht zich dat ze niet eens wist hoe Hans in de discussie stond. Had ze zich inderdaad teveel uit de tent laten lokken, wilde ze te moreel rechtvaardig zijn?
‘Wat vind jij eigenlijk van Zwarte Piet’
‘Hoe kom je daar nu op?’ Hans deed het licht weer uit.
‘Daar ging onze discussie over en daar lig ik nog wakker van.’
Hans zuchtte ‘Zwarte Piet is een lastig figuur. Dat ligt niet aan hem of haar, maar aan de manier waarop iedereen er tegenaan kijkt. Voor de een is het folklore, voor de ander het fundament waarop de Nederlandse cultuur rust en voor weer een ander een pure vorm van racisme. En ik zal eerlijk zijn als klein kind geloofde ik ook dat hij zwart was omdat hij door de schoorsteen kroop. Pas door mijn zakelijke reizen naar Afrika en Amerika ben ik erachter gekomen dat een figuur als Zwarte Piet heel veel mensen pijn doet en diep in hun ziel raakt.”
Els liet haar vingers door het haar van Hans glijden. ‘Dus jij vindt ook dat mensen als Johannes die voor Zwarte Piet zijn, racisten zijn?’
‘Heb je dat tegen Johannes gezegd? Dat hij een racist is?’ Hans begon harder te praten.
‘Niet letterlijk, maar wel zo ongeveer.’
‘En wat ben je er mee opgeschoten?’
‘In feite niets, we hadden alleen op een gegeven ogenblik allerlei mensen die enigszins meewarig naar ons omkeken.’
‘Weet je wat op dit moment zo vaak lastig is in Nederland?’ Hans wachtte niet af maar ging door. ‘Dat alles meteen wordt gepolariseerd. Maar willen voor en tegenstanders echt bij elkaar komen dan zal de een oog moeten hebben voor de pijn en het onrecht van racisme en de ander voor de pijn die de teloorgang van een traditie met zich teweegbrengt. Hans draaide zich op zijn zij. ‘Ik ga weer verder slapen, misschien moet je morgen je excuses maken aan Johannes.’
Jan Wietsma
Lees hier alle eerdere afleveringen
Aflevering 1. Professional in de knel: Maar toch kies ik nu voor mijn kind
Aflevering 2. Bepalingen NV-COS 240. Even vroeg ze zich af of ….
Aflevering 3. Eerst de jaarrekening, daarna praten we wel verder
Aflevering 4. Ambitie en generaties
Aflevering 5. Vriend…?
Aflevering 6: Burn-out
Aflevering 7. ‘Sinds kort ben je miljonair. Op papier dan…’
Aflevering 8. Virus
Aflevering 9. As good as new, maar waar vandaan?
Aflevering 10: Filewerkzaamheden
Aflevering 11. Moreel kompas
Aflevering 12. De drie A’s, overgewaardeerd?
Aflevering 13. Blauw oog
Aflevering 14. Werkdruk en verwachtingen
Aflevering 15. ZZP’er in de zaak en afspraak
Aflevering 16. Zorro Trust
Aflevering 17. Dimitri, zijn accountant en ondernemers
Aflevering 18. Functiescheiding en vertrouwen
Aflevering 19. Cocktail in Nairobi
Aflevering 20. Kies je altijd voor je baas, of trek je een grens?
Aflevering 21. Wat ben je nu eigenlijk waard als accountant?
Aflevering 22. ‘What’s your proposal?’
Aflevering 23. ‘Problems?’
Geef een reactie